नवी दिल्ली । रशिया-युक्रेन संकटामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किंमतीत सातत्याने वाढ होत आहे. जगातील तिसरा सर्वात मोठा तेल ग्राहक असलेला भारत आपल्या गरजेच्या 85 टक्के तेल खरेदी करतो. अशा परिस्थितीत महागडे क्रूड भारताला आयात बिलाच्या आघाडीवर झटका देऊ शकते. त्यामुळे व्यापार तूटही वाढेल.
हे धक्के टाळण्यासाठी आणि सर्वसामान्यांना दिलासा देण्यासाठी, सरकार आपल्या स्ट्रॅटेजिक ऑइल रिझर्व्हचा वापर करू शकते. नोव्हेंबरमध्ये सरकारने या तेलसाठ्यातून 50 लाख बॅरल तेल काढण्याचा निर्णय घेतला होता. यातून आतापर्यंत 35 लाख बॅरल तेल काढण्यात आले आहे. रशियाने युक्रेनवर केलेल्या हल्ल्यामुळे 24 फेब्रुवारी रोजी आंतरराष्ट्रीय ब्रेंट क्रूडची किंमत प्रति बॅरल $ 105.58 च्या ऑल टाईम हायवर पोहोचली.
जागतिक बाजारपेठेवर सरकारचे लक्ष आहे
पेट्रोलियम मंत्रालयाचे म्हणणे आहे की,”भारत सरकार जागतिक ऊर्जा बाजारांवर बारकाईने लक्ष ठेवून आहे. बदलत्या भू-राजकीय परिस्थितीमुळे ऊर्जेच्या पुरवठ्यातील व्यत्ययांची माहिती मिळू शकते. सध्याचा पुरवठा स्थिर किंमतीत सुरू राहावा यासाठी भारत योग्य पावले उचलण्यास तयार आहे.”
ग्राहक किंमतीवर परिणाम झाल्याचा उल्लेख नाही
आंतरराष्ट्रीय किंमतीत झालेल्या वाढीमुळे ग्राहकांच्या किंमतींवर होणाऱ्या परिणामाचा या निवेदनात उल्लेख करण्यात आलेला नाही. त्यात असे म्हटले गेले आहे की, भारत धोरणात्मक पेट्रोलियम साठ्यांमधून तेल सोडण्याच्या, बाजारातील अस्थिरता कमी करण्यासाठी आणि कच्च्या तेलाच्या किंमतीत होणारी वाढ रोखण्याच्या उपक्रमाला पाठिंबा देण्यासाठी वचनबद्ध आहे.
50 लाख बॅरल तेल सोडण्याचे मान्य केले
आंतरराष्ट्रीय तेलाच्या किंमती खाली आणण्यासाठी अमेरिका, जपान आणि इतर प्रमुख अर्थव्यवस्थांसह भारताने गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये आपल्या आणीबाणीच्या साठ्यातून 50 लाख बॅरल कच्चे तेल सोडण्याचे मान्य केले होते. तेव्हा कच्च्या तेलाची आंतरराष्ट्रीय किंमत प्रति बॅरल 82-84 डॉलर होती. मात्र भारत किती प्रमाणात क्रूड सोडेल हे या निवेदनात सांगितले गेलेले नाही.
रशिया दररोज 50 लाख बॅरल कच्चे तेल विकतो
रशिया हा जगातील दुसरा सर्वात मोठा तेल निर्यातदार आणि तिसरा सर्वात मोठा उत्पादक देश आहे. रशिया दररोज 50 लाख बॅरल कच्च्या तेलाची निर्यात करतो. 48 टक्के युरोप आणि 42 टक्के आशियाई देश रशियावर अवलंबून आहेत. त्यामुळे रशियाकडून होणाऱ्या आयातीकडे दुर्लक्ष करता येणार नाही. सध्या जगातील सर्वात मोठा तेल निर्यातदार असलेला सौदी देशही रशियाच्या पाठीशी उभा असल्याचे दिसत आहे.