तुरटी ही आपल्या दैनंदिन जीवनात अनेक प्रकारे उपयुक्त ठरणारी एक नैसर्गिक खनिज पदार्थ आहे. याला इंग्रजीत अलम (Alum)असे म्हणतात. तिचा उपयोग वैद्यकीय, सौंदर्य, घरगुती तसेच पाणी शुद्धीकरणासाठी केला जातो. तिच्यातील संक्रामीत विरोधक, जंतुनाशक आणि संकोचक गुणधर्मांमुळे ती आरोग्यासाठी व स्वच्छतेसाठी महत्त्वाची मानली जाते.
वैद्यकीय उपयोग
घशातील संसर्ग आणि खवखव दूर करणे -तुरटीच्या पाण्याने गार्गल (गुळण्या) केल्याने घशातील संसर्ग, खवखव आणि दुखण्यापासून आराम मिळतो.
जखमा आणि रक्तस्त्राव थांबवणे -लहान जखमा झाल्यास किंवा रक्तस्त्राव सुरू झाल्यास, तुरटीचा चुरा लावल्यास रक्त लगेच थांबते आणि जखम लवकर बरी होते.
दात आणि हिरड्यांची निगा- तोंडाची दुर्गंधी कमी करण्यासाठी आणि हिरड्यांची मजबुती वाढवण्यासाठी तुरटीचा उपयोग केला जातो.
त्वचारोगांवर उपाय-खाज, बुरशीजन्य संसर्ग, पुरळ आणि दाद यांसाठी तुरटीचा उपयोग केला जातो.
सौंदर्यविषयक उपयोग
अत्यधिक घाम येणे आणि दुर्गंधी रोखणे -तुरटीमध्ये नैसर्गिक डिओडरंट गुणधर्म असतात. ती घामाच्या ग्रंथींना आटोक्यात ठेवते आणि शरीराची दुर्गंधी दूर करते.
दाढीनंतरचे जळजळ कमी करणे-दाढीनंतर त्वचेला तुरटी लावल्याने त्वचेवरील कट आणि जळजळ कमी होते.
चेहऱ्याच्या त्वचेसाठी फेसपॅक-तुरटी आणि गुलाबजल एकत्र करून लावल्याने चेहऱ्यावर चमक येते आणि त्वचा ताजीतवानी राहते.
घरगुती उपयोग
पाणी शुद्धीकरण– तुरटी पाण्यात फिरवल्यास गढूळपणा कमी होतो आणि पाणी स्वच्छ होते. गावा-खेड्यात पाणी शुद्धीकरणासाठी तुरटीचा मोठ्या प्रमाणावर उपयोग केला जातो.
कपड्यांवरील डाग काढणे-तुरटीच्या पाण्यात कपडे भिजवल्यास कपड्यांवरील डाग निघून जातात.
कीटक आणि मुंग्या दूर ठेवणे-तुरटीचा चुरा घरात टाकल्यास मुंग्या आणि कीटक घरात येत नाहीत.
शेती व इतर उपयोग
मातीची सुपीकता वाढवणे
तुरटीचा उपयोग मातीचा सामर्थ्य वाढवण्यासाठी आणि वनस्पतींसाठी योग्य वातावरण निर्माण करण्यासाठी केला जातो.
चांदी आणि धातूंची चमक वाढवणे
तुरटीच्या पाण्यात चांदीची भांडी धुतल्यास त्यांची चमक टिकून राहते.
तुरटी ही आरोग्य, स्वच्छता, सौंदर्य आणि घरगुती स्वच्छतेसाठी अत्यंत महत्त्वाचा नैसर्गिक घटक** आहे. तिचा योग्य प्रकारे आणि प्रमाणात उपयोग केल्यास ती आपल्या दैनंदिन जीवनात खूप फायदेशीर ठरू शकते.
