देवभूमी उत्तराखंडची राजधानी डेहराडूनला थेट राष्ट्रीय राजधानीशी जोडण्यासाठी बांधण्यात येणारी दिल्ली-डेहराडून एक्स्प्रेस हा देशातील पहिला साउंडप्रूफ एक्सप्रेस वे मानला जात आहे. हा एक्स्प्रेस वे उत्तराखंडमधील दोन मोठ्या जंगलातून जाणार असला तरी या एक्स्प्रेस वेवरून जाणाऱ्या वाहनांचा आवाज जंगलात फिरणाऱ्या प्राण्यांपर्यंत पोहोचणार नाही. एवढेच नाही तर एक्स्प्रेस वेवर लावलेल्या हाय मास्ट लाइट्समुळे वन्य प्राण्यांनाही त्रास होणार नाही.
यासाठी वाइल्डलाइफ इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडियाच्या शास्त्रज्ञांनी मोठ्या संशोधनानंतर हे तंत्रज्ञान विकसित केले असून दिल्ली डेहराडून एक्स्प्रेसमध्ये प्रथमच त्याचा वापर करण्यात आला आहे. ही सर्व खटाटोप वन्य प्राण्यांना वाहनांच्या आवाज आणि प्रकाशापासून वाचवण्यासाठी करण्यात आली आहे. वास्तविक, उत्तराखंडच्या सीमेत प्रवेश केल्यानंतर, दिल्ली डेहराडून एक्सप्रेसवे राजाजी आणि शिवालिकच्या जंगलातून जात आहे.
जंगलातून जातो एक्सप्रेसवे
वन्य प्राण्यांची होणारी संभाव्य गैरसोय लक्षात घेऊन या दोन्ही जंगलात सुमारे 12 किमीचा हा द्रुतगती मार्ग उन्नत करण्यात आला आहे. वरच्या बाजूने वाहने जातील आणि खाली जनावरे फिरत राहतील, असा प्रयत्न करण्यात आला. यानंतरही वाहनांचा आवाज आणि एक्स्प्रेस वेवरील विद्युत रोषणाईमुळे वन्य प्राण्यांची भीती निर्माण होण्याची भीती व्यक्त केली जात होती. ही भीती लक्षात घेऊन वाइल्डलाइफ इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडियाच्या शास्त्रज्ञांनी खूप संशोधन करून हा संपूर्ण १२ किमीचा एलिव्हेटेड रोड साउंड प्रूफ बनवला.
800 नॉन स्कॅटरिंग दिवे बसवले
तसेच या द्रुतगती मार्गावरील दिवे अशा प्रकारे लावले आहेत की संपूर्ण प्रकाश रस्त्यावर पडेल आणि खाली जंगलावर कोणताही परिणाम होणार नाही. त्यासाठी एलिव्हेटेड रोडवर 800 नॉन स्कॅटरिंग दिवे बसविण्यात येत आहेत. संस्थेच्या शास्त्रज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, या प्रणालीमुळे एक्स्प्रेस वेवर वाहने कितीही आवाज करत असली तरी खाली असलेल्या जंगलात थोडासाही आवाज होणार नाही. त्याचप्रमाणे या रस्त्यावर लावलेल्या दिव्यांचा प्रकाशही रात्रीच्या वेळी मंद होणार नाही. अशा परिस्थितीत वाहने मुक्तपणे फिरू शकतील.
