३० मे २०२५ हा दिवस भारताच्या सशस्त्र दलांसाठी ऐतिहासिक ठरणार आहे. पुण्यातील राष्ट्रीय संरक्षण प्रबोधिनी (NDA) मधून पहिल्यांदाच महिला कॅडेट्सचा बॅच पासिंग आऊट होणार आहे. ३०० पुरुष कैडेट्ससोबत १७ महिला कैडेट्स आपला तीन वर्षांचा कठोर प्रशिक्षणप्रवास पूर्ण करून देशसेवेसाठी सज्ज होणार आहेत.
एनडीएमध्ये महिलांसाठी नव्या पर्वाची सुरुवात
जून २०२२ मध्ये महिलांना एनडीएमध्ये प्रवेशाची परवानगी मिळाल्यानंतर हा पहिलाच बॅच आहे, ज्यामधून महिला कैडेट्स पास होणार आहेत. ही बाब केवळ सैनिकी शिक्षणाच्या दृष्टीने नव्हे, तर स्त्रीसशक्तीकरणाच्या दृष्टीनेही एक ऐतिहासिक टप्पा ठरणार आहे.
या बॅचमधील एक तेजस्वी चेहरा म्हणजे कैडेट इशिता शर्मा. इशिता कोणत्याही लष्करी पार्श्वभूमीतील नाही. तिचे आई-वडील कॉर्पोरेट क्षेत्रात कार्यरत आहेत, तर भाऊ आयटी प्रोफेशनल आहे. अर्थशास्त्रात पदवी शिक्षण घेत असताना, एनडीएमध्ये महिलांसाठी प्रवेशाची बातमी आली आणि इशिताने आवेदन करण्याचा निर्णय घेतला. ती म्हणते, “मी एनडीएत येणं स्वप्नातही विचारलं नव्हतं, पण आज माझं जीवनच बदललं आहे.”
3 वर्षांचं कठोर प्रशिक्षण आणि आत्मविश्वासात वाढ
महिला कैडेट्सना पुरुषांइतकंच कठीण शारीरिक आणि मानसिक प्रशिक्षण दिलं गेलं. इशिता म्हणते, “एनडीएतील तीन वर्षांनी माझं व्यक्तिमत्त्वच बदललं आहे. मी पूर्वी अंतर्मुख होते, पण आज मी आत्मविश्वासाने भरलेली एक नेता आहे.” तिला प्रशिक्षणामध्ये उत्तम कामगिरी केल्याबद्दल डिव्हिजन कॅडेट कॅप्टन (DCC) हा सन्मान देण्यात आला आहे.
एनडीए आयुष्य घडवणारी संस्था
इशिता आणि तिच्या महिला सहकाऱ्यांनी एनडीएला ‘दुसरं कुटुंब’ म्हणून संबोधलं. ती म्हणते, “इथे केवळ शारीरिक ताकद नाही, तर मानसिक बळही वाढवलं जातं. जेव्हा तुम्ही तुमच्या मर्यादा ओलांडता, तेव्हाच खऱ्या अर्थाने सैनिकी प्रशिक्षणाची ताकद जाणवते.”
एनडीएची खासियत
एनडीएमधील प्रशिक्षणादरम्यान महिला कैडेट्सना कोणताही भेदभाव जाणवला नाही. इशिता म्हणते, “समान संधी मिळाल्यामुळेच आमच्यातील नेतृत्वगुण विकसित झाले. इथे प्रत्येकजण आपापल्या क्षमतेनुसार चमकतो, मग तो पुरुष असो वा महिला.”
पारंपरिक व्यवस्थांमध्ये क्रांती
या महिलांच्या सहभागामुळे एनडीएमध्ये एक क्रांती घडली आहे. या पुढेही अनेक मुलींना सैनिकी क्षेत्रात करिअर करण्यासाठी प्रेरणा मिळेल. हे केवळ ऐतिहासिक पाऊल नाही, तर भारताच्या संरक्षण क्षेत्रातील नव्या अध्यायाची सुरुवात आहे.
३० मे रोजी जेव्हा हे १७ महिला कॅडेट्स अभिमानाने ‘पासिंग आऊट परेड’मध्ये सहभागी होतील, तेव्हा त्यांच्या खांद्यावर केवळ बंदुका नाही, तर परिवर्तनाची जबाबदारीही असेल एक नव्या भारताची शपथ घेणारी पिढी!
