India Bans Imports From Pakistan : २२ एप्रिल रोजी जम्मू आणि काश्मीरमधील पहलगामजवळील बायसरण भागात झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारत सरकारने पाकिस्तानविरोधात अनेक कठोर निर्णय घेतले आहेत. या भीषण हल्ल्यात २६ निष्पाप नागरिकांचा बळी गेला, ज्यामध्ये एक नेपाळी पर्यटक आणि स्थानिक पनी मार्गदर्शकाचा समावेश होता. या घटनेमुळे भारत-पाकिस्तानमधील आधीच तणावग्रस्त असलेल्या संबंधांमध्ये आणखी कटुता निर्माण झाली आहे.
सर्व आयातींवर बंदी (India Bans Imports From Pakistan)
भारत सरकारने पाकिस्तानमधून होणाऱ्या सर्व प्रकारच्या आयातींवर पूर्णतः बंदी घालण्याचा निर्णय घेतला आहे. २०१७-१८ मध्ये दोन्ही देशांमधील व्यापार \$२.४ अब्ज डॉलर्सपर्यंत पोहोचला होता. मात्र, या नव्या बंदीमुळे २०२३-२४ मध्ये तो केवळ \$६४७ दशलक्ष डॉलर्सपर्यंत घसरला. २०२४-२५ या आर्थिक वर्षात (जानेवारीपर्यंत) भारताने पाकिस्तानकडे \$४४७.६५ दशलक्ष डॉलर्सचे निर्यात केली, तर आयात केवळ \$०.४२ दशलक्ष डॉलर्सची झाली – जी भारताच्या एकूण आयातीच्या ०.०००१% पेक्षाही कमी आहे.
सिंधू जलसंधी निलंबित
१९६० मध्ये भारत आणि पाकिस्तान यांच्यात झालेली ऐतिहासिक सिंधू जलसंधीही भारताने सध्या निलंबित केली आहे. “सततचा सीमापार दहशतवाद” हे या निर्णयामागचं मुख्य कारण म्हणून सांगितलं जात आहे. या निर्णयामुळे भारत सिंधू नदी प्रणालीतील पाणी पाकिस्तानमध्ये जाण्यापासून रोखू शकतो, ज्यामुळे पाकिस्तानमधील लाखो नागरिकांच्या पाणी पुरवठ्यावर परिणाम होऊ शकतो. पाकिस्तानचा कृषी आणि ऊर्जाक्षेत्र यावर याचे थेट परिणाम होण्याची शक्यता आहे.
व्हिसा रद्द (India Bans Imports From Pakistan)
भारत सरकारने पाकिस्तानच्या सर्व नागरिकांचे व्हिसा रद्द केले असून, भारतात राहणाऱ्या पाकिस्तानी नागरिकांना देश सोडण्याचा आदेश दिला आहे. यामध्ये वैद्यकीय कारणांसाठी दिलेले व्हिसाही समाविष्ट आहेत. या पार्श्वभूमीवर पाकिस्तानने सर्व द्विपक्षीय करार रद्द करण्याची धमकी दिली असून, १९७२ मधील शिमला करारदेखील त्यात समाविष्ट आहे.
नियंत्रण रेषेवरील तणाव (India Bans Imports From Pakistan)
सध्या नियंत्रण रेषा (LoC) आणि आंतरराष्ट्रीय सीमेवर तणावाचे वातावरण आहे. पाकिस्तानी सैन्याकडून सातत्याने भारतीय चौक्यांवर लक्ष्य करत गोळीबार केला जात आहे, तर भारतानेही प्रभावी प्रत्युत्तर देण्याचे धोरण अवलंबले आहे.
दहशतवादावर भारताचा कठोर पवित्रा
गृह मंत्री अमित शहा यांनी स्पष्टपणे सांगितले आहे की, “जोपर्यंत जम्मू आणि काश्मीरमधून दहशतवाद संपवला जात नाही, तोपर्यंत पाकिस्तानसोबत कोणत्याही प्रकारच्या व्यापार किंवा संवादाची शक्यता नाही.”
भारताच्या या निर्णयांनी पाकिस्तानवरील आर्थिक, जलसंपत्ती व सामाजिक दबाव मोठ्या प्रमाणात वाढण्याची शक्यता आहे. आंतरराष्ट्रीय समुदाय भारताच्या कारवाईकडे लक्ष ठेवून आहे. तणाव कमी करण्यासाठी प्रयत्न होत असले तरी सध्या तरी दोन्ही देश एकमेकांपासून फारकत घेत असल्याचे स्पष्ट दिसते.
