भारतीय रेल्वे लवकरच स्थानकांवर मेट्रोप्रमाणे नवीन व्यवस्था लागू करण्याच्या विचारात आहे. रेल्वे स्थानकांवरील गर्दी कमी करण्यासाठी हा विशेष प्लॅन तयार करण्यात आला आहे आणि लवकरच त्याची अंमलबजावणी सुरू होणार आहे. प्रयोगाच्या स्वरूपात काही स्थानकांवर ही व्यवस्था लागू केली जात असून ती यशस्वी ठरत आहे. त्यामुळे भविष्यात ही व्यवस्था कायमस्वरूपी लागू होऊ शकते.
महाकुंभमुळे स्थानकांवर वाढलेली गर्दी
महाकुंभ मेळाव्याच्या पार्श्वभूमीवर देशभरातील अनेक रेल्वे स्थानकांवर मोठ्या प्रमाणात गर्दी होत आहे. काही दिवसांपूर्वी दिल्ली स्थानकावर झालेल्या दुर्घटनेचे मुख्य कारणही वाढती गर्दी असल्याचे समोर आले. या घटनेनंतर रेल्वे स्थानकांवरील गर्दी नियंत्रित करण्यासाठी रेल्वे प्रशासनाकडून पावले उचलली जात आहेत.
रेल्वेचा विशेष प्लॅन
भारतीय रेल्वे स्थानकांवर मेट्रोप्रमाणे तिकीट तपासणी व्यवस्था लागू करण्याच्या तयारीत आहे. मेट्रो स्थानकांवर जसे केवळ तिकीट घेतल्यानंतरच प्रवेश मिळतो, त्याच धर्तीवर रेल्वे स्थानकांवरही तिकीट असलेल्या प्रवाशांनाच प्रवेश दिला जाणार आहे. मात्र, येथे पूर्णतः स्वयंचलित प्रणालीऐवजी टीटी (तिकीट तपासनीस) मार्फत तिकीट तपासणी करण्याची योजना आखली जात आहे.
प्रवेश आणि निर्गमन दोन्ही ठिकाणी तिकीट तपासणी
सध्या रेल्वे स्थानकांवर तिकीट नसलेल्या प्रवाशांना पकडण्यासाठी निर्गमन (एक्झिट) गेटवर टीटी नियुक्त केला जातो आणि प्रवाशांचे तिकीट तपासले जाते. तिकीट नसलेल्यांना दंड ठोठावला जातो. नवीन योजनेनुसार, आता प्रवेशद्वारावरही टीटी नियुक्त करण्याचा विचार सुरू आहे. यामुळे केवळ तिकीट असलेल्या प्रवाशांनाच स्थानकात प्रवेश मिळेल आणि विनातिकीट प्रवास करणाऱ्यांना स्थानकात येण्यापासून रोखले जाईल.
प्रवाशांची संख्याही ठरवता येणार
रेल्वे मंत्रालयाच्या माहितीनुसार, या व्यवस्थेचे अनेक फायदे होणार आहेत. रेल्वे स्थानकांवरील अनावश्यक गर्दी कमी होईल. तिकीट नसलेल्या प्रवाशांना स्थानकात प्रवेश नाकारल्याने रेल्वेच्या महसुलात वाढ होईल. स्थानकांवरील प्रवाशांची संख्या स्पष्ट होईल, ज्यामुळे गर्दीचे व्यवस्थापन करणे सोपे होईल. आवश्यकतेनुसार आरपीएफ सुरक्षा जवानांची संख्या वाढवता येईल किंवा इतर सुविधा सुधारता येतील. रेल्वे प्रशासन या संपूर्ण योजनेवर सध्या विचार करत आहे. लवकरच काही प्रमुख स्थानकांवर याची अंमलबजावणी केली जाणार आहे.
