भारतवासीयांसाठी एक मोठी खुशखबरी आहे. आज (31 मार्च) भारताची पहिली हायड्रोजन ट्रेन धावणार आहे. दिल्ली डिव्हिजनच्या 89 किमी लांबीच्या जींद-सोनीपत मार्गावर हायड्रोजन ट्रेन धावेल. यशस्वी ट्रायल रननंतर ही ट्रेन नियमितपणे धावणार आहे. नवीन तंत्रज्ञानासह भारत आता ग्रीन मोबिलिटी स्वीकारणाऱ्या जर्मनी, फ्रांस, चीनसारख्या देशांमध्ये समाविष्ट होईल. चला, हायड्रोजन ट्रेनची वैशिष्ट्ये जाणून घेऊया.
हायड्रोजन ट्रेनची खासियत
हायड्रोजन ट्रेनमध्ये ऊर्जा बचत करणारी HOG तंत्रज्ञान आणि LED लाईट्सचा वापर केला जातो. कमी विजेची लागण करणारे उपकरणे आणि वृक्षारोपणही केले जाते. रेल्वे स्थानकांवर आणि जमिनीवर सौर ऊर्जा प्लांटही स्थापित केले जातात. हायड्रोजन ट्रेन पर्यावरणासाठी फायदेशीर आहे, कारण यामुळे कोणताही प्रदूषण होणार नाही. हे रेल्वेच्या त्या उद्दिष्टाची पूर्तता करण्यात मदत करेल, ज्याअंतर्गत रेल्वे 2030 पर्यंत ‘नेट झीरो कार्बन एमिटर’ बनण्याची योजना ठेवते.
यात 2,638 प्रवासी करू शकतात प्रवास
रेल्वेच्या मते, हायड्रोजन ट्रेन 110 किमी/तास वेगाने धावणार आहे. या ट्रेनमध्ये 8 कोच असतील आणि 2,638 प्रवासी यात प्रवास करू शकतात. इंजिनाची शक्ती 1200 एचपी म्हणजेच, ही ट्रेन जगातील सर्वात जास्त शक्ती असलेली ट्रेन असेल. यासोबतच, रेल्वेने डिझेलवर चालणारी एक DEMU ट्रेन हायड्रोजनवर चालवण्याचा प्रोजेक्ट सुरू केला आहे. या प्रोजेक्टमध्ये ट्रेनमध्ये हायड्रोजन फ्यूल सेल लावण्यात येणार आहेत आणि जमिनीवर आवश्यक इन्फ्रास्ट्रक्चर तयार करण्यात येईल. सध्या या कामावर काम सुरू आहे.
35 हायड्रोजन ट्रेन्सवर खर्च होईल 2800 कोटी रुपये
भारतीय रेल्वेच्या खास प्रोजेक्टचे नाव ‘हायड्रोजन फॉर हेरिटेज’ आहे. या प्रोजेक्टअंतर्गत रेल्वे हेरिटेज आणि पर्वतीय मार्गांवर 35 हायड्रोजन ट्रेन सुरू करण्याचा विचार करत आहे. या वर्षीच्या बजेटमध्ये 35 हायड्रोजन ट्रेन्ससाठी 2800 कोटी रुपये राखीव ठेवले गेले आहेत. याचप्रमाणे हेरिटेज मार्गांवरील हायड्रोजन-संबंधित इन्फ्रास्ट्रक्चरसाठी 600 कोटी रुपये अतिरिक्त राखीव ठेवले गेले आहेत.
