हॅलो महाराष्ट्र ऑनलाईन । शेती करत असताना शेतकऱ्यांसमोर सातत्याने वेगवेगळी संकट येतात. या संकटाचा सामना करत शेतकरी प्रतिकूल परिस्थितीतही चांगले प्रयोग करतात. आज बदलत्या परिस्थिती प्रमाणे पारंपारिक शेतीला बगल देत शेतकरी नव नवीन प्रयोग करू लागले आहेत. त्याच्यासाठी आक अशा फळांची शेती खूप फायदेशीर ठरली आहे. ती म्हणजे ड्रॅगन या फळाची होय. याची माहिती घेत उत्तर प्रदेशातील सोनभद्र जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांनी पारंपारिक शेती सोडून ड्रॅगन फ्रूट लागवडीकडे वळले. आणि अत्यंत कमी खर्चात एका हेक्टरमध्ये शेतकऱ्यानी तब्बल 20 ते 25 लाख रुपये कमविले आहेत.
‘ड्रॅगन फ्रूट’च्या लागवडीच्या माध्यमातून येथील शेतकऱ्यानी शेतीचा नवा पर्याय इतर शेतकऱ्यापुढे ठेवलेला आहे. अलीकडेच, केंद्रानेही ड्रॅगन फ्रूटच्या वाढीस प्रोत्साहन देण्याचा निर्णय घेतला आहे, जो त्याच्या आरोग्याच्या फायद्यासाठी “सुपर फ्रूट” म्हणून ओळखला जातो.
ड्रॅगन फार्मिंग फायदेशीर का आहे?
ड्रॅगन फ्रूटची लागवड करणारे शेतकरी मानसिंग यांनी या शेतीतून मिळणाऱ्या उत्पादनाबाबत नुकतीच माहिती दिली आहे. ड्रॅगन हे एक विदेशी फळ आहे, जे आमचे काही मित्र आधीच करत आहेत. आणि त्याने दीड बिघा अशी शेत नांगरली होती. ज्यामध्ये त्यांचे उत्पन्न कमी होते, त्यामुळे कालांतराने त्यांनी 6 लाख रुपयांपर्यंत खर्च केला. ड्रॅगन फ्रूट लागवडीनंतरचा एक फायदा म्हणजे मिरची, टोमॅटो आणि कोबी यांचीही रिकाम्या जागेत लागवड करता येते. आता आम्ही स्ट्रॉबेरीची लागवड केली असून, ड्रॅगन फ्रूटचा प्रतिसाद चांगला आहे.
अशी मिळतेय सरकारी मदत
ड्रॅगन फळाच्या शेतीसाठी केंद्र सरकारतर्फेही आर्थिक सहाय्य केले जात आहे. भारतातही शेतकरी मोठ्या प्रमाणात या फळांची लागवड करत आहेत. फलोत्पादन विभागामार्फत अशा शेतकऱ्यांना शेतीची संपूर्ण माहिती उपलब्ध करून दिली जाते तसेच त्यांना अशेतीसाठी आर्थिक मदत दिली जाते.
शेतीचा असा होतो फायदा
एक हेक्टरमध्ये ड्रॅगन फळाची लागवड केल्यास शेतकऱ्याला 25 ते 30 लाख रुपयांचा नफा मिळू शकतो. फळांसोबतच याच्या झाडांपासूनही फायदे मिळू शकतात. डेंग्यूचा आजार तसेच इतर आजारामध्ये कमी झालेल्या व्यक्तीच्या रक्तामधील पेशी वाढविण्याचे काम हे फळ करते. अत्यंत कमी खर्चात आणि कमी पाण्यात या फळाच्या लागवडीची शेती उत्तम प्रकारे केली जाऊ शकते. कमी पैशात जास्त फायदा देणारी हि या फळाची शेती हि शेतकऱ्यांसाठी खूप फायद्याची ठरत आहे.
Dragon Fruit म्हणजे काय?
ड्रॅगन फळ हायलोसेरियस कॅक्टसवर वाढते, ज्याला होनोलुलु राणी म्हणूनही ओळखले जाते. ही वनस्पती मूळची दक्षिण मेक्सिको आणि मध्य अमेरिकेतील आहे. आज जगभरात याची लागवड केली जाते. सध्या या फळाची लागवड करणाऱ्या राज्यांमध्ये मिझोरम अव्वल स्थानावर आहे. दोन सर्वात सामान्य प्रकारांमध्ये हिरव्या तराजूसह चमकदार लाल त्वचा असते जी ड्रॅगनसारखी दिसते. सर्वात जास्त प्रमाणात उपलब्ध असलेल्या जातीमध्ये काळ्या बियांसह पांढरा लगदा असतो, जरी लाल लगदा आणि काळ्या बियांसह कमी सामान्य प्रकार देखील अस्तित्त्वात आहे. हे फळ मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी चांगले मानले जाते, कॅलरी कमी आणि लोह, कॅल्शियम, पोटॅशियम आणि जस्त सारख्या पोषक द्रव्यांचे प्रमाण जास्त आहे.
ड्रॅगन फ्रुट पासून कोणते पोषण तत्व मिळतात?
ड्रॅगन फ्रूटमध्ये कमी प्रमाणात अनेक पोषक घटक असतात. हे लोह, मॅग्नेशियम आणि फायबरचे एक महत्वाचा स्त्रोत देखील आहे. येथे 3.5 औंस किंवा 100 ग्रॅम (1विश्वसनीय स्त्रोत) च्या सर्व्हिंगसाठी पोषण तथ्ये आहेत. यामध्ये कॅलरीज : 60, प्रथिने : 1.2 ग्रॅम, चरबी : 0 ग्रॅम, कर्बोदकांमध्ये : 13 ग्रॅम, फायबर : 3 ग्रॅम, व्हिटॅमिन सी : RDI च्या 3 टक्के, लोह : RDI च्या 4 टक्के, मॅग्नेशियम : RDI च्या 10 टक्के मिळतात.
कोणत्या महिन्यात करता येते ड्रॅगन फ्रुटची लागवड?
ड्रॅगन फ्रुटची लागवड केल्यानंतर एका हंगामात किमान तीन वेळा फळ येते. एका फळाचे वजन साधारणपणे 400 ग्रॅम पर्यंत असते. एका झाडाला किमान 50-60 फळे येतात. या रोपाची लागवड केल्यानंतर पहिल्या वर्षापासूनच ड्रॅगन फ्रुटची फळे मिळण्यास सुरुवात होते. मे-जून महिन्यात याला फुले येतात आणि डिसेंबर महिन्यात फळे येतात.