पावसाळा हा ऋतू अनेकांसाठी आनंददायक असतो. थंडावा, हिरवळ, गरम चहा आणि भजी यांची मजा. मात्र या ऋतूसोबतच एक त्रासदायक गोष्टही अनेक घरांमध्ये दिसून येते, ती म्हणजे गांडूळ, गोम, कीटक, झुरळे, आणि इतर रेंगाळणारे प्राणी बाथरूम, स्वयंपाकघर, गच्ची किंवा ड्रेनेजजवळ दिसू लागतात. विशेषतः जिथे ओलावा जास्त असतो, तिथे हे प्राणी जास्त प्रमाणात आढळतात.
या प्राण्यांचा त्रास केवळ बघण्यास असह्य नसतो, तर त्यांच्यामुळे घरात अस्वच्छता, दुर्गंधी आणि आरोग्याचे धोकेही निर्माण होतात. मुलं घरात खेळताना यांच्याशी संपर्कात येऊ शकतात, त्यामुळे योग्य उपाय करणं अत्यावश्यक ठरतं.
गांडूळ आणि गोम घरात का येतात?
पावसाळ्यात जमिनीतील ओलावा वाढल्यामुळे गांडूळ आणि इतर कीटकांना निवारा मिळवण्यासाठी कोरड्या आणि सुरक्षित जागेची गरज भासते. घरातील बाथरूम, वॉश बेसिनजवळची जागा, ड्रेनेज, टॉयलेटच्या फटी, आणि गॅसपाईपच्या मागच्या कोपऱ्यांमध्ये त्यांना सहज प्रवेश मिळतो.ओलसरता, अन्नाचे उरलेले कण, उष्णता आणि अंधाऱ्या जागा हे सगळे घटक त्यांच्या वस्तीच्या दृष्टिकोनातून योग्य ठरतात.
बाजारात मिळणाऱ्या स्प्रेमध्ये धोके काय आहेत?
बाजारात मिळणाऱ्या कीटकनाशकांमध्ये केमिकल, कृत्रिम सुगंधी द्रव्ये आणि विषारी पदार्थ असतात. हे स्प्रे कीटकांना काही वेळासाठी नष्ट करतात खरे, पण घरातील लहान मुलांच्या आरोग्यावर वाईट परिणाम करतात. पाळीव प्राण्यांसाठी धोकादायक असतात. हवेत विषारी रसायनांचा परिणाम होतो. काही वेळाने कीटक पुन्हा परत येतात. म्हणूनच आता लोक प्राकृतिक, घरगुती उपायांकडे वळू लागले आहेत, जे दीर्घकाळ टिकतात, सुरक्षित असतात आणि प्रभावीही.
घरच्या घरी बनवा नैसर्गिक स्प्रे
तुमच्या स्वयंपाकघरातच काही सोपी सामग्री वापरून तुम्ही एक प्रभावी स्प्रे तयार करू शकता, जो गांडूळ, गोम आणि अशा प्रकारच्या कीटकांना दूर ठेवण्यासाठी उपयोगी ठरतो.
लागणारी साहित्ये
- तुरटी पावडर (Alum Powder) – १ चमचा
- मीठ (सामान्य स्वयंपाकात वापरले जाणारे) – २ चमचे
- काळी मिरी पूड (Black Pepper Powder) – १ चमचा
- पाणी (कोमट पाणी असेल तर अधिक उत्तम) – १ लिटर तयार करण्याची प्रक्रिया
- एका स्वच्छ भांड्यात १ लिटर पाणी घ्या.
- त्यात तुरटी पावडर, मीठ आणि काळी मिरी पूड टाका.
- हे मिश्रण नीट ढवळा, जेणेकरून सर्व घटक व्यवस्थित एकत्र होतील.
- आता हे मिश्रण स्प्रे बॉटलमध्ये भरून ठेवा.
कसा वापराल हा स्प्रे?
- स्प्रे बॉटलमधील मिश्रण दर दोन दिवसांनी घरातील ओलसर जागांवर फवारा.
- विशेषतः बाथरूममधील कोपरे, सिंकजवळची जागा, टॉयलेट मागे, ड्रेनेजजवळ आणि दरवाजांच्या चौकटी इत्यादी ठिकाणी लक्षपूर्वक फवारा करा.
- सतत १ आठवडा वापरल्यानंतर तुम्हाला कीटकांची संख्या कमी होत असल्याचं लक्षात येईल.
- नियमित वापर केल्यास हे प्राणी पूर्णपणे दिसेनासे होतात.
या उपायाचे फायदे
| फायदे | वर्णन |
|---|---|
| नैसर्गिक | केमिकल-मुक्त, पर्यावरणपूरक |
| सुरक्षित | लहान मुले व पाळीव प्राण्यांसाठी घातक नाही |
| स्वस्त | घरच्या घरी बनवता येतो |
| प्रभावी | सातत्याने वापरल्यास कायमचा परिणाम |
| दुर्गंधी निवारण | काळी मिरी आणि तुरटीमुळे दुर्गंधीही कमी होते |
स्वच्छतेची काळजी कशी घ्यावी?
- दररोज बाथरूम स्वच्छ करा व कोरडं ठेवा
- गळणाऱ्या नळांचे दुरुस्ती करा
- स्वयंपाकघरातील उरलेले अन्न झाकून ठेवा
- ओलसर कपडे तिथेच टांगू नका
- ड्रेनेजजवळ ब्लीचिंग पावडर किंवा तुरटी टाकत राहा
पावसाळ्यात घरात होणारा कीटकांचा त्रास अगदी सामान्य असला तरी योग्य उपाय केल्यास तो सहज टाळता येतो. वर दिलेला घरगुती स्प्रे हा एक नैसर्गिक, सुरक्षित आणि प्रभावी पर्याय आहे. केमिकलचा वापर न करता घर स्वच्छ ठेवण्यासाठी हा उपाय नक्की करून बघा.तुमचं घर स्वच्छ, कीटकमुक्त आणि निरोगी ठेवण्याची ही एक सोपी आणि शाश्वत पद्धत आहे.
