Indian Railway : भारतामध्ये सार्वजनिक प्रवासी वाहतुकीमध्ये रेल्वे महत्वाची भूमिका बजावते. प्रवाशांना कमी वेळेत आणि गतिमान प्रवास करता यावा याकरिता रेल्वे विभाग कडून प्रयत्न केले जातात. यंदाच्या वर्षी अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी या वर्षाच्या सुरुवातीला त्यांच्या अंतरिम अर्थसंकल्पीय भाषणात घोषणा केली होती की 40,000 सामान्य रेल्वे डबे वंदे भारत मानकांनुसार (Indian Railway) बदलले जातील.
2024-25 या आर्थिक वर्षाच्या अंतरिम बजेटमध्ये भारतीय रेल्वेला 2.55 लाख कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली होती. सीतारामन यांनी त्यांच्या सहाव्या अर्थसंकल्पीय भाषणात, आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी निर्धारित केलेल्या 2.41 लाख कोटी रुपयांच्या (Indian Railway) अर्थसंकल्पीय अंदाजामध्ये (BE) 5.8% वाढ प्रस्तावित केली.
अलिकडच्या वर्षांत, भारत सरकारने 1.4 अब्ज लोकसंख्येला सेवा देणारे तसेच सध्याच्या मार्गांवर होणारी गर्दी कमी करण्यासाठी आपल्या विस्तृत रेल्वे नेटवर्कचे आधुनिकीकरण करण्यासाठी प्रयत्नांना गती दिली आहे.या आधुनिकीकरण मोहिमेमध्ये पुरवठा साखळीतील अडथळे कमी करणे आणि लॉजिस्टिक कार्यक्षमतेत सुधारणा करण्याच्या उद्देशाने समर्पित मालवाहतूक कॉरिडॉर तयार करणे समाविष्ट आहे. अलीकडील निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर, सरकारने प्रवासी-केंद्रित उपक्रमांवर लक्ष केंद्रित करून 100 दिवसांच्या कृती (Indian Railway) आराखड्याचे अनावरण केले. यामध्ये 24 तास तिकीट परतावा योजना, रेल्वे सेवांसाठी सर्वसमावेशक सुपर ॲप विकसित करणे, तीन आर्थिक कॉरिडॉरची स्थापना आणि स्लीपर वंदे भारत ट्रेन सुरू करणे यांचा समावेश आहे.
रेल्वे प्रवास सुरक्षित करण्याचे आव्हान (Indian Railway)
तथापि, या प्रगती असूनही, भारताच्या रेल्वे पायाभूत सुविधांसाठी सर्वसमावेशक सुरक्षा फ्रेमवर्क सुनिश्चित करणे हे एक गंभीर आव्हान आहे, जे तेथील नागरिकांच्या प्रवास सुरक्षेसाठी गंभीर आहे.गेल्या वर्षी ओडिशाच्या बालासोर येथे तीन गाड्यांमधील टक्कर होऊन शेकडो लोकांचा मृत्यू झाल्याच्या काही महिन्यांनंतर, भारताने गेल्या महिन्यात पश्चिम बंगालमध्ये आणखी एक अपघात नोंदवला (Indian Railway) ज्यामध्ये अनेकांचा मृत्यू झाला.
रेल्वेला जागतिक दर्जाच्या सुविधा देण्याचे उद्दिष्ट
23 जुलै रोजी सीतारामन यांच्या अर्थसंकल्पीय घोषणेपूर्वी, भारतातील 1.4 अब्ज नागरिकांपैकी बहुतांश नागरिकांची नजर ही आधुनिकीकरणाच्या मोहिमेदरम्यान रेल्वे नेटवर्कसाठी सरकार काय तरतूद करते यावर केंद्रित असेल.रेल्वे आधुनिकीकरण (Indian Railway) योजनेत पुढील पाच वर्षांमध्ये 10 ते 12 लाख कोटी रुपयांची मोठी गुंतवणूक अपेक्षित आहे, ज्याचे उद्दिष्ट भारताच्या रेल्वे नेटवर्कमध्ये जागतिक दर्जाच्या सुविधांच्या नवीन युगाची सुरुवात करण्याचे आहे.
वंदे भारत (Indian Railway)
भारत तीन प्रकारात वंदे भारत ट्रेन्स लाँच करण्याच्या तयारीत आहे: 100 किमी पेक्षा कमी मार्गांसाठी वंदे मेट्रो, 100 ते 550 किमी च्या दरम्यानच्या मार्गांसाठी वंदे मेट्रो आणि वंदे स्लीपर 550 किमी. प्रवाशांचा अनुभव वाढवण्याच्या प्रयत्नांशी संरेखित, या गाड्या सुविधा आणि कार्यक्षमता वाढवण्याचे आश्वासन देतात.