दिनविशेष। राष्ट्रीय प्रेस दिन प्रत्येक वर्षी 16 नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस भारतात स्वतंत्र आणि जबाबदार प्रेसची उपस्थिती दर्शवितो. माध्यमांना लोकशाहीचा चौथा आधारस्तंभ असे म्हंटले जाते. पत्रकार हा समाजाचा आरसा असतो, जो प्रतिकूल परिस्थितीतही सत्य प्रकट करत असतो. ‘राष्ट्रीय प्रेस डे’ हा दिवस पत्रकारांच्या स्वातंत्र्याचे आणि समाजाबद्दलच्या त्याच्या जबाबदाऱ्यांचे महत्व दर्शवितो . प्रेस कौन्सिल ऑफ इंडियाने 16 नोव्हेंबर 1966 पासून काम सुरू केले. त्या दिवसापासून म्हणजेच 16 नोव्हेंबर दरवर्षी राष्ट्रीय प्रेस दिन म्हणून साजरा केला जातो. ह्याच दिवशी प्रेस कौन्सिल ऑफ इंडियाने नैतिक देखरेख म्हणून कार्य करण्यास सुरवात केली. आज जगातील जवळपास 50 देशांमध्ये प्रेस कौन्सिल किंवा मीडिया कौन्सिल आहे.
प्रेस कौन्सिल ऑफ इंडिया –
प्रेस कौन्सिल ऑफ इंडियाची स्थापना 16 नोव्हेंबर 1966 रोजी झाली. ही एक वैधानिक आणि अर्ध-न्यायिक संस्था आहे. प्रेस कौन्सिल ऑफ इंडिया ही भारतातील प्रेसची स्वतंत्र कामे आणि उच्च मापदंड सुनिश्चित करते. हे देखील सुनिश्चित करते की भारतातील प्रेस कोणत्याही बाह्य गोष्टीचा परिणाम होणार नाही. देशातील निरोगी लोकशाही टिकवण्यासाठी प्रेस कौन्सिल ऑफ इंडियाची महत्त्वपूर्ण भूमिका आहे.
प्रेस कौन्सिलने सूचीबद्ध केलेली कार्ये,
1]वृत्तपत्रांना त्यांचे स्वातंत्र्य टिकवून ठेवण्यास मदत करणे.
2]उच्च व्यावसायिक मानकांनुसार वृत्तपत्रे आणि पत्रकारांसाठी आचारसंहिता तयार करणे.
3]वृत्तपत्रे आणि पत्रकारांच्या बाजूने सार्वजनिक उच्च मानकांची देखभाल करणे आणि नागरिकत्वाचे हक्क आणि जबाबदार्या या दोन्ही गोष्टींची जाणीव करून देणे
4]पत्रकारितेच्या व्यवसायात गुंतलेल्या सर्वांमध्ये जबाबदारीची भावना आणि सार्वजनिक सेवेच्या वाढीस प्रोत्साहित करणे.
5]सार्वजनिक हिताच्या आणि महत्त्वच्या बातम्यांचा पुरवठा आणि प्रसार प्रतिबंधित करण्याच्या संभाव्य विकासाचे पुनरावलोकन करण्यासाठी.
6]केंद्र सरकारच्या संदर्भात भारतातील कोणत्याही वृत्तपत्र किंवा बातमी एजन्सीकडून परकीय स्त्रोतांकडून मिळालेल्या मदतीची अशा घटनांचा आढावा घेण्यासाठी.
On the occassion of #NationalPressDay – greetings to the Media fraternity. Press freedom is essence of a vibrant democracy. This was trampled upon by the #Congress during emergency. We are ensuring full freedom to the press. pic.twitter.com/k3C8Hv9eHn
— Prakash Javadekar (@PrakashJavdekar) November 16, 2019
“रंगीबेरंगी कागदावर गुळगुळीत मजकूर छापणे हे वृत्तपत्रकर्त्याचे काम नाही, चालत्या काळाची वर्तमान कळविणे आणि लोकांस योग्यतेस येण्याचे मार्ग दाखविणे हे वृत्तपत्रकर्त्याचे काम आहे”-#बाळशास्त्रीजांभेकर
राष्ट्रीय पत्रकारिता दिनाच्या सर्व पत्रकारांना शुभेच्छा..#nationalpressday pic.twitter.com/BIv4wEkhRL
— महाराष्ट्र परिचय केंद्र (@MahaGovtMic) November 16, 2019