हॅलो महाराष्ट्र ऑनलाईन । आज पंतप्रधान जन धन योजनेचा सहावा वर्धापन दिन आहे. 2014 मध्ये, ही योजना या दिवशी सुरू करण्यात आली. 6 वर्षांच्या प्रवासामध्ये या योजनेमुळे गरीब, महिला, वृद्ध शेतकरी आणि मजुरांना चांगलाच फायदा झाला आहे. 19 ऑगस्टपर्यंत या योजनेंतर्गत 40.35 कोटी बँक खाती उघडण्यात आली आहेत. या योजनेंतर्गत उघडल्या गेलेल्या बँक खात्यांपैकी 63.6 टक्के खाती ग्रामस्थांसाठी उघडली गेली. इतकेच नव्हे तर या जन धन बँक खात्यांपैकी निम्म्याहून अधिक खाते महिलांसाठी उघडली गेली आहेत.
या खात्यांसह मिळतात ‘हे’ 11 फायदे
(1) जन धन खाते विनामूल्य उघडले जाते आणि त्यामध्ये किमान शिल्लक ठेवण्याची आवश्यकता नाही.
(2) ओव्हरड्राफ्ट सुविधा 6 महिन्यांनंतर उपलब्ध होते.
(3) अपघाती विमा संरक्षण 2 लाखांपर्यंत आहे.
(4) 30,000 पर्यंतचे लाइफ कवर, जे लाभार्थीच्या मृत्यूच्या पात्रतेच्या अटींवर उपलब्ध आहे.
(5) ठेवींवर व्याज मिळते.
(6) खात्यासोबत मोफत मोबाइल बँकिंगची सुविधा देखील पुरविली जाते.
(7) जन धन खाते उघडणार्‍याला रुपे डेबिट कार्ड दिले जाते, ज्यामधून तो खात्यातून पैसे काढू शकतो किंवा खरेदी करू शकतो.
(8) जनधन खात्यातून विमा, पेंशन प्रोडक्ट्स खरेदी करणे सोपे आहे.
(8) जनधन खाते असल्यास पीएम किसान आणि श्रमयोगी मानधन यासारख्या योजनांमध्ये पेन्शनसाठी खाती उघडली जातील.
(10) देशभरात पैसे ट्रान्सफर करता येईल.
(11) सरकारी योजनांच्या फायद्याचे पैसे थेट खात्यात जमा होतात.
कोविड 19 या संकटाच्या वेळी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी गरीब, महिला, वृद्ध, शेतकरी आणि मजुरांना मदत करण्यासाठी पंतप्रधान गरीब कल्याण पॅकेजची घोषणा केली. केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी 26 मार्च 2020 रोजी जाहीर केले होते की, महिला जनधन खातेधारकांना एप्रिल, मे आणि जून या तीन महिन्यांसाठी 500 रुपये आर्थिक मदतीची रक्कम डीबीटीमार्फत ट्रान्सफर केली जाईल. एप्रिल-जून 2020 या कालावधीत महिला जनधन खातेदारांना सुमारे 30,705 कोटी रुपये आर्थिक मदत म्हणून ट्रान्सफर करण्यात आले. त्याशिवाय पंतप्रधान किसान, मनरेगा, जीवन व आरोग्य विमा लाभ यासारख्या अनेक सरकारी योजना या डीबीटीमार्फत लाभार्थ्यांपर्यंत पोहोचण्यास प्रभावी असल्याचे सिद्ध होत आहे.
40.35 कोटी जनधन बँक खात्यांपैकी 86.3 टक्के म्हणजेच 34.81 कोटी बँक खाती ऑपरेटिव्ह आहेत. रिझर्व्ह बॅंकेच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार, अशी जनधन खाती इन-ऑपरेटिव्ह मानली जातील, ज्यांच्या बँक खात्यात 2 वर्षांपासून कोणतेही व्यवहार झालेले नाहीत. इतकेच नाही तर बँकांनी जनधन खातेधारकांच्या सोयीसाठी जनधन दर्शक मोबाइल अ‍ॅप देखील सुरू केले आहे. त्याद्वारे बँक शाखा, एटीएम, बँक मित्र, पोस्ट ऑफिसचे लोकेशन एका क्लिकने मिळू शकतील.या अ‍ॅपमध्ये जीआयएस वरून 8 लाख टच पॉईंट्स मिळवता येतील.
या पंतप्रधान जनधन योजनेंतर्गत बँक खात्यांची संख्या सतत वाढत आहे. ऑगस्ट 2015 मध्ये म्हणजे पहिल्या वर्षात 17.90 कोटी बँक खाती उघडली गेली ती ऑगस्ट 2016 मध्ये 24.10 कोटी, ऑगस्ट 2017 मध्ये 30.09 कोटी, ऑगस्ट 2018 मध्ये 32.54 कोटी, ऑगस्ट 2019 मध्ये 36.79 कोटी आणि ऑगस्ट 2020 मध्ये ती 40.35 कोटींपेक्षा जास्त झाली.
पीएमजेडीवायपुढे ही आव्हाने आहेत
पंतप्रधान जन धन योजनेंतर्गत उघडल्या गेलेल्या बँक खात्यांसमोर अनेक आव्हाने आहेत. खातेदारांना मायक्रो विमा योजनेत आणणे आणि खातेधारकांना पीएमजेजेबीवाय आणि पीएमजेडीवाय अंतर्गत आणणे देखील एक आव्हानात्मक काम आहे. यासाठी सरकारने बँकांना सूचना दिल्या आहेत. डिजिटल व्यवहारांना प्रोत्साहन देण्यासाठी जनधन खातेधारकांना अधिकाधिक रुपे कार्ड देणे, खातेदारांना मायक्रो क्रेडिट आणि मायक्रो गुंतवणूकीसाठी तयार करणे देखील एक आव्हान आहे.
या उद्दीष्टाने ही योजना सुरू केली गेली होती
गरीब आणि मागासवर्गीयांना सरकारी योजनांचा फायदा मिळावा तसेच ज्या लोकांना बँकिंग प्रणालीशी जोडता येत नाही त्यांना जोडले जावे या उद्देशाने पंतप्रधान जनधन योजना ही योजना सुरु केली गेली. केंद्रात सत्तेत आल्यानंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 15 ऑगस्ट 2014 रोजी पंतप्रधान जन धन योजना जाहीर केली. पंतप्रधानांच्या घोषणेनंतर ही योजना 28 ऑगस्ट 2014 रोजी अधिकृतपणे सुरू करण्यात आली.
ब्रेकिंग बातम्या मोबाईलवर मिळवण्यासाठी आम्हाला 7972630753 या नंबरला WhatsApp करा आणि लिहा “Hello News’.