गोपालनाच्या इतिहासात एक अनोखा विक्रम नोंदवला गेला आहे. ब्राझीलमधील मिनास गेरैस येथे झालेल्या लिलावात नेल्लोर जातीच्या ‘वियाटिना-19’ नावाच्या गाईने तब्बल 40 कोटी रुपयांना विक्री होत नवा विक्रम प्रस्थापित केला आहे. या गाईचे वजन 1,101 किलो आहे, जे तिच्या जातीच्या इतर गायींच्या सरासरी वजनाच्या जवळपास दुप्पट आहे. वियाटिना-19 साठी $4.8 दशलक्ष (सुमारे 40 कोटी रुपये) मोजण्यात आले असून ती जगातील सर्वाधिक महागडी गाय ठरली आहे.
गाय कशामुळे खास आहे?
वियाटिना-19 ही एक साधी गाय नसून तिच्या अप्रतिम जनुकवैशिष्ट्यांमुळे आणि प्रभावी शारीरिक रचनेमुळे ती जागतिक पातळीवर प्रसिद्ध आहे. तिने “चॅम्पियन्स ऑफ द वर्ल्ड” या प्रतिष्ठित स्पर्धेत ‘मिस साउथ अमेरिका’ हा पुरस्कार जिंकला आहे. तिच्या उत्तम स्नायूंच्या रचनेमुळे आणि दुर्मीळ जनुकवंशामुळे ती अत्यंत मागणीची झाली आहे.
याच कारणांमुळे तिच्या एंब्रियोचा (भ्रूणाचा) वापर जागतिक गोपालन कार्यक्रमांमध्ये केला जात आहे. तिच्या भ्रूणांची निर्यात जगभर केली जाते, जेणेकरून गोपालन सुधारण्यासाठी तिच्या गुणांचा वापर केला जाऊ शकेल.
नेल्लोर जातीची वैशिष्ट्ये
नेल्लोर गाय, जी भारतात ओंगोल जातीच्या नावाने ओळखली जाते, तिची जिद्द आणि अनुकूलतेची क्षमता दीर्घकाळापासून प्रशंसनीय आहे. आंध्र प्रदेशातील ओंगोल भागातून उगम पावलेल्या या गायी अत्यंत कठोर हवामानाला सहन करण्याच्या क्षमतेसाठी प्रसिद्ध आहेत.या गायींची मजबूत प्रतिकारशक्ती आणि रोग प्रतिकारक्षमता त्यांना उष्णकटिबंधीय व उपउष्णकटिबंधीय भागांत खूपच उपयुक्त बनवते. किमान देखभालीतही जगण्याची क्षमता असल्यामुळे जागतिक गोपालन क्षेत्रात नेल्लोर गायींना खूप महत्त्व दिले जाते.
जगभर मागणी
आंध्र प्रदेशातून उत्पन्न झालेली नेल्लोर गाय आता जागतिक स्तरावर मागणीला आहे. तिची उच्च जनुकवैशिष्ट्ये आणि टिकाऊपणा यामुळे, विशेषतः ब्राझीलसारख्या देशांमध्ये ती फार महत्त्वाची ठरली आहे. वियाटिना-19 ही या जातीच्या वैशिष्ट्यांचा परिपूर्ण नमुना असल्यामुळे ती इतक्या प्रचंड किमतीला विकली गेली. वियाटिना-19 च्या विक्रीने जगभरातील गोपालन क्षेत्रात नव्या शक्यता निर्माण केल्या आहेत. भारताच्या ओंगोल जातीच्या गायींचे महत्त्व जागतिक पातळीवर अधोरेखित झाले असून, या जातीच्या गायींमध्ये असलेले अद्वितीय गुण भविष्यात अधिक महत्त्वाचे ठरणार आहेत.