महाराष्ट्रातील नाशिक जिल्ह्यातील त्र्यंबकेश्वर देवस्थान आता भारताच्या प्रमुख धार्मिक कॉरिडोरचा एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण भाग बनणार आहे. केंद्र सरकारने या ऐतिहासिक देवस्थानी ‘अ’ दर्जा दिला आहे, ज्यामुळे याच्या विकासास वेग मिळेल आणि देशभरातील लाखो भाविकांना अद्वितीय धार्मिक अनुभव मिळेल.
त्र्यंबकेश्वर हे बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी एक अत्यंत पवित्र तीर्थक्षेत्र आहे, ज्याचे महत्त्व धार्मिक, ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक दृष्टिकोनातून फार मोठे आहे. महादेवाच्या या पवित्र देवस्थानाचा इतिहास हजारो वर्षांहून अधिक जुना आहे. त्र्यंबकेश्वर मंदिर हे नाशिकपासून 28 किमी अंतरावर स्थित असून, गंगाद्वार आणि पंचवटीसारख्या अन्य पवित्र स्थळांपासूनही जवळ आहे. मंदिराच्या मुख्य देवतेची पूजा महादेवाच्या त्र्यंबक रूपात केली जाते, आणि तेथे दरवर्षी लाखो भाविक येतात. याठिकाणी असलेल्या त्र्यंबक सरोवराची महिमा देखील अनमोल आहे.
सद्यस्थितीत, त्र्यंबकेश्वर देवस्थान ‘ब’ दर्जात होतं, ज्यामुळे या स्थानाला केंद्र सरकारच्या विविध योजनांचा आणि निधीचा लाभ मिळत नव्हता. त्र्यंबकेश्वरची तीर्थयात्रा विविध धार्मिक कार्यक्रमांची आणि उत्सवांची एक मोठी परंपरा आहे, ज्यात विशेषत: महाशिवरात्रीनंतर मोठ्या संख्येने भाविक एकत्र येतात. परंतु, ‘ब’ दर्जामुळे त्याला काशी विश्वनाथ, वाराणसी आणि उज्जैन सारख्या प्रमुख धार्मिक कॉरिडोरमध्ये समाविष्ट करण्यात अडचणी येत होत्या.
मिळणार सरकारी योजनांचा लाभ
गिरीश महाजन यांच्या नेतृत्वात झालेल्या शिफारशींमुळे आता त्र्यंबकेश्वरला ‘अ’ दर्जा मिळाल्याने या देवस्थानला महत्त्वपूर्ण सरकारच्या योजनांचा लाभ होईल, आणि त्याचबरोबर मंदिराच्या परिसरात विकासाच्या नवनवीन योजना राबवता येतील. ‘अ’ दर्जा मिळाल्यामुळे त्र्यंबकेश्वरची धार्मिक महत्ता आणि प्रतिषठा वाढेल. यामुळे भविष्यात या तीर्थस्थानाचे अधिक दर्जेदार पर्यटन केंद्र होईल, तसेच भाविकांना अधिक आरामदायक आणि सोयीस्कर यात्रा अनुभवता येईल.
मोठे वित्तीय योगदान
मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस आणि उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या मार्गदर्शनाखाली, त्र्यंबकेश्वर आणि नाशिकचा विकास करण्यासाठी विशेष पावले उचलली जात आहेत. सिंहस्थ कुंभमेळ्याच्या तयारीसाठी नाशिकमध्ये एक विशेष कायदा लागू केला जाणार आहे, ज्यामुळे या क्षेत्राच्या विकासाला एक नवा आयाम मिळेल. याबरोबरच, धार्मिक पर्यटनाची वाढती संख्या लक्षात घेत, केंद्र सरकार या क्षेत्रात मोठे वित्तीय योगदान करणार आहे.
तसेच, त्र्यंबकेश्वरचा समावेश आता धार्मिक कॉरिडोरमध्ये होईल, ज्यामुळे येथे दरवर्षी हजारो भाविकांची संख्या आणखी वाढेल. त्याचबरोबर, या ठिकाणी धार्मिक सोयीसुविधा, सुविधा आणि इन्फ्रास्ट्रक्चरचा विकास होईल, जो त्या क्षेत्राच्या समृद्धीसाठी महत्त्वपूर्ण ठरेल.
आता, ‘अ’ दर्जा मिळाल्यामुळे त्र्यंबकेश्वर एक महत्त्वपूर्ण धार्मिक पर्यटन केंद्र बनणार आहे. येथे भाविकांना अधिक आरामदायक, सुरक्षित आणि सोयीस्कर सेवा मिळतील, ज्यामुळे याचा फायदा केवळ महाराष्ट्रातीलच नाही, तर भारतभरातील सर्व भाविक प्रवाशांना होईल.
