नवी दिल्ली । तालिबानची 5 लोकं, जी दोहामध्ये टेबलवर बसून अमेरिकन जनरल्स आणि राजनायकांशी बोलणी करत होते, ते एकेकाळी अमेरिकेचे सर्वात मोठे शत्रू होते. अमेरिकेने त्यांना ‘कट्टर शत्रू’ म्हणून घोषित केले आणि त्यांना सर्वांत धोकादायक मानले होते. मात्र 2014 मध्ये तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा यांनी अमेरिकन आर्मी सार्जंट बो बर्गडालच्या सुटकेच्या बदल्यात या धर्मांध ‘अफगाण फाइव्ह’ ची सुटका केली. मुल्ला खैरक्वा, अब्दुल हक वसीक, मुल्ला फाजील मजलूम, खैरुल्ला खैरख्वा आणि मोहम्मद नबी को असे हे तालिबानी सध्या शांततेसाठी वाटाघाटी करत आहेत.
विशेष म्हणजे मार्च 2019 मध्ये अफगाणिस्तानमधील संघर्ष संपवण्यासाठी त्याच पाच तालिबानी लोकांनी अमेरिकेशी शांतता चर्चेत सहभाग घेतला होता. 2019 मध्ये, जेव्हा अमेरिका आणि तालिबानने अफगाणिस्तानमधील संघर्ष संपवण्यासाठी दीर्घ चर्चा केली, तेव्हा तालिबान नेतृत्वाला माजी कैद्यांच्या समावेशाबद्दल बोलण्याची इच्छा होती. दोहाची राजधानी कतारमध्ये झालेल्या दैनंदिन चर्चेदरम्यान, हे पाच जण अमेरिकन राजनायक आणि जनरल्स समोर समोरासमोर बसले होते.
तालिबान सरकारच्या काळात या पाच माजी ग्वांतानामो बे बंदीवानांची भूमिका वेगवेगळी होती. मुल्ला खैरक्वाने राज्यपाल आणि अंतर्गत व्यवहार मंत्री म्हणून काम केले. अब्दुल हक वसीक हा गुप्तचर खात्याचे उपमंत्री होता.
सर्वात कुख्यात मजलूम आहे
गटातील सर्वात कुख्यात व्यक्ती म्हणजे मुल्ला फजल मजलूम, एक फ्रंट-लाइन कमांडर मानला जातो जो तालिबान सैन्याचा प्रमुख देखील होता. या पाच पैकी इतर चार लोकांनी मानवाधिकारांच्या उल्लंघनाचे आरोप सामान्यतः संदिग्ध आहेत, तर मुल्ला मजलूमच्या विरोधात बरेच पुरावे आहेत, ज्याच्यावर सामूहिक हत्यांपासून भीषण क्रूरतेचा आरोप आहे.
द न्यूयॉर्क टाईम्सच्या एका रिपोर्ट नुसार, पुरुषांच्या ग्वांतानामो फाईल्समध्ये त्याच्या असहयोगी वागणुकीबद्दल आणि चिथावणीबद्दल अनेक संकेत मिळतात, ज्यात गार्डवर दूध फेकणे आणि निषेधार्थ त्यांच्या गाद्या फाडणे यांचा समावेश आहे.
ग्वांतानामोच्या कागदपत्रांनुसार, मुल्ला खैरख्वावर अंमली पदार्थांची तस्करी आणि ओसामा बिन लादेनच्या अल कायदामधील लोकांशी संबंध असल्याचा आरोप होता. मात्र, सुनावणीत त्याने आपल्यावरील दोन्ही आरोप फेटाळले. आता, तालिबानने काबूलवर कब्जा केला आहे आणि सरकार स्थापन करण्याच्या तयारीत आहे, अशी बातमी आहे की, हे पाचही जण विलीनीकरणाचे मुख्य सूत्रधार असू शकतात.