इतिहास आणि संस्कृतीचा सुंदर मिलाफ ! महाराष्ट्रातील ‘हे’ ठिकाण म्हणजे परफेक्ट व्हेकेशन स्पॉट

महाराष्ट्रातील एक ऐतिहासिक महत्त्व असलेला शहर म्हणजे छत्रपती संभाजी नगर. या शहराचे पूर्वीचे नाव ‘औरंगाबाद’ होते, पण नंतर त्याचे नामकरण छत्रपती संभाजी महाराज यांच्या नावावर करण्यात आले. या शहराला विविध ऐतिहासिक, सांस्कृतिक, आणि धार्मिक स्थळांचे महत्त्व आहे. छत्रपती संभाजी नगर हे केवळ महाराष्ट्रातील एक ऐतिहासिक ठिकाण नाही, तर ते पर्यटकांसाठी एक आकर्षक ठिकाण आहे. येथील किल्ले, मंदिरे, प्राचीन वास्तुशिल्प आणि विविध सांस्कृतिक वारसा पर्यटकालाही आकर्षित करतो. चला जाणून घेऊया इथल्या प्रमुख पर्यटन स्थळांविषयी …

औंढा किल्ला

छत्रपती संभाजी नगरपासून सुमारे ५५ किमी अंतरावर स्थित औंढा किल्ला हा एक ऐतिहासिक किल्ला आहे. याच्या किल्ल्याचा इतिहास १६व्या शतकातला आहे आणि तो छत्रपती संभाजी महाराज यांचे गडकिल्ले म्हणून प्रसिद्ध आहे. किल्ल्याच्या माथ्यावरून परिसराचा सुरेख दृश्य पाहता येतो, ज्यामुळे तो ट्रेकर्ससाठी एक आदर्श ठिकाण आहे.

बीबी का मकबरा

बीबी का मकबरा हा एक ऐतिहासिक स्मारक असून, याला “दक्षिणाचा ताज” असेही म्हटले जाते. मुघल स्थापत्यशास्त्राचे उत्कृष्ट उदाहरण असलेले हे स्मारक पर्यटकांना आकर्षित करते. येथे विविध स्थापत्यकलेचे अवशेष आणि सुंदर बागा देखील आहेत.

गोल मार्केट

गोल मार्केट हा छत्रपती संभाजी नगरचा प्रमुख व्यापारिक केंद्र आहे. येथे पर्यटकांना स्थानिक हस्तकला, मसाले, वस्त्र, चपले आणि विविध शिल्पकलेचे वस्त्र विक्रीस मिळतात. बाजारातील हलचल आणि उत्साही वातावरण पर्यटकांना आकर्षित करते.

जयप्रकाश मंदिर

जयप्रकाश मंदिर एक प्राचीन मंदिर आहे, ज्याची स्थापत्यशास्त्र खूप देखणी आहे. या मंदिरात विविध धार्मिक उत्सव साजरे केले जातात, जे लोकांच्या आकर्षणाचे केंद्र असतात.

सिद्धी सायब किल्ला

सिद्धी सायब किल्ला छत्रपती संभाजी नगरच्या बाहेर स्थित असून तो एक सुंदर किल्ला आहे. याच्या अवशेषांमध्ये हिंदू आणि मुस्लिम स्थापत्यशास्त्राची मिश्रण दिसते. येथील संकल्पना आणि डोंगर रांगेवरून दृश्य अत्यंत आकर्षक आहे.

अजिंठा लेणी

छत्रपती संभाजी नगर जिल्ह्यात वेरूळच्या लेण्यांपासून सुमारे 100 किमी अंतरावर अजिंठा लेण्या या भारताच्या समृद्ध वारशाचा अनमोल ठेवा आहेत. युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांमध्ये समाविष्ट असलेल्या या लेण्या बौद्ध धर्म, प्राचीन भारतीय कला आणि शिल्पकलेचा अद्भुत नमुना म्हणून ओळखल्या जातात. अजिंठा येथे एकूण ३० लेण्या असून त्यातील काही चैत्यगृहं (प्रार्थनागृहं) आणि विहारं (मठ/निवासस्थानं) आहेत. या लेण्यांमध्ये बुद्धाच्या जीवनातील विविध घटनांचे भित्तीचित्रे आणि शिल्पकृती कोरलेल्या आहेत.अजिंठा लेण्यांना १९८३ साली युनेस्कोने जागतिक वारसा स्थळाचा दर्जा दिला. हा भारताचा अभिमानास्पद ऐतिहासिक आणि धार्मिक वारसा आहे.

कसे पोहोचायचे

रस्ते मार्ग : छत्रपती संभाजी नगर राज्याच्या विविध प्रमुख शहरांशी जोडलेले आहे आणि ते रस्ते मार्गाने चांगले कनेक्टेड आहे. पुणे, मुंबई, नाशिक, आणि शिर्षा यांसारख्या शहरांहून बस सेवा उपलब्ध आहे. याशिवाय, छत्रपती संभाजी नगर शहरात नॅशनल हायवे ६५ आणि २१६ असलेले महत्त्वपूर्ण रस्ते आहेत, जे शहराला इतर मोठ्या शहरांशी जोडतात.

रेल्वे मार्ग : छत्रपती संभाजी नगरला रेल्वेने सहज पोहोचता येते. येथील मुख्य स्थानक ‘छत्रपती संभाजी नगर जंक्शन’ आहे, जे भारताच्या इतर प्रमुख शहरांशी जोडलेले आहे. मंबई, पुणे, दिल्ली, नागपूर, आणि अन्य मोठ्या शहरांहून रेल्वे सेवा उपलब्ध आहे.

हवाई मार्ग : छत्रपती संभाजी नगरमध्ये ‘चिंचवड इंटरनॅशनल एअरपोर्ट’ आहे, ज्याद्वारे मोठ्या भारतीय शहरांपासून व परदेशातून विमान सेवा उपलब्ध आहे. मुंबई आणि पुण्याहून इथे विमानाने सहज पोहोचता येते.

स्थानिक परिवहन : शहरामध्ये आंतरशहरी बस सेवा, ऑटो रिक्शा आणि टॅक्सी सेवा उपलब्ध आहे. पर्यटक शहरभर सुलभपणे फिरू शकतात.

छत्रपती संभाजी नगर हे त्याच्या ऐतिहासिक वारशामुळे आणि सांस्कृतिक आकर्षणांमुळे पर्यटकांसाठी एक अत्यंत महत्त्वाचे पर्यटन स्थळ आहे. याचे अद्वितीय वास्तुशिल्प, किल्ले, मंदिर आणि स्मारके यामुळे पर्यटकांना इतिहासाच्या सहलीचा अनुभव घेता येतो. तसेच, येथे सहजपणे पोहोचता येते, ज्यामुळे पर्यटकांना अधिक आकर्षित करते. प्रत्येक इतिहासप्रेमी आणि साहसी प्रवाश्यांसाठी छत्रपती संभाजी नगर एक आवर्जून भेट देण्याजोगे ठिकाण आहे.