नवी दिल्ली । अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण 1 फेब्रुवारी रोजी 2021-22 या आर्थिक वर्षाचा अर्थसंकल्प सादर करणार आहेत. या अर्थसंकल्पात अर्थमंत्री देशातील बुलेट ट्रेन नेटवर्कच्या विस्ताराविषयी माहिती देऊ शकतात. गेल्या वर्षी डिसेंबरमध्येच रेल्वे मंत्रालयाने आपल्या दीर्घकालीन रणनीतीसाठी ‘राष्ट्रीय रेल्वे योजना 2024’ जाहीर केली होती. त्यात रेल्वेची पायाभूत सुविधा क्षमता आणि मॉडेलचा वाटा वाढविण्याविषयी माहिती होती. त्यात हाय-स्पीड रेल्वे पायाभूत सुविधा तयार केल्याचा उल्लेखही होता. मंत्रालयाने असेही म्हटले होते की, जानेवारी 2021 पर्यंत ही योजना अंतिम केली जाईल.
प्रस्तावित प्रारूप आराखड्यानुसार सन 2051 पर्यंत देशभरात 8,000 किमी लांबीचा हाय-स्पीड रेल्वे नेटवर्क तयार केला जाईल. यात नवीन बुलेट ट्रेन कॉरिडॉरचा समावेश आहे. वाराणसी-पटना, अमृतसर-जम्मू आणि पाटणा-गुवाहाटी मार्गांसाठीही बुलेट ट्रेन कॉरिडोर प्रस्तावित आहेत. सध्या भारतात एकच बुलेट ट्रेन कॉरिडोर आहे. जो मुंबई ते अहमदाबाद दरम्यान आहे आणि त्यावर काम चालू आहे. मात्र, भूसंपादनाच्या प्रकरणांमध्ये विलंब होत आहे. विशेषत: ही समस्या महाराष्ट्रात पाहायला मिळत आहे.
दिल्ली-वाराणसी, हैदराबाद-बेंगलुरू आणि मुंबई-नागपूरमार्गे अयोध्यामार्गे बुलेट ट्रेनचे अन्य मार्गही प्रस्तावित आहेत. गेल्या सर्वसाधारण अर्थसंकल्पात अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण म्हणाल्या होत्या की, मुंबई-अहमदाबाद दरम्यान बुलेट ट्रेन प्रकल्प लवकर पूर्ण करण्यासाठी केंद्र सरकार जोर देईल.
रेल्वेला मिळू शकते आतापर्यंतचे सर्वात जास्त वाटप
त्याशिवाय देशातील रेल्वेच्या पायाभूत सुविधांमध्ये बरेच मोठे बदल होणार आहेत. येत्या अर्थसंकल्पात, 2021-22या आर्थिक वर्षासाठी रेल्वेचा भांडवली खर्च (Capital Expenditure) आतापर्यंतच्या सर्वोच्च पातळीवर पोहोचू शकेल. चालू आर्थिक वर्षात रेल्वेचा कॅपेक्स 1,61,062 कोटी रुपये निश्चित करण्यात आला. जर अर्थ मंत्रालयाने रेल्वे बोर्डाचे प्रस्ताव स्वीकारले तर त्यात मोठी वाढ होऊ शकते.
गेल्या 6 वर्षात रेल्वेने प्रकल्पांवर रेकॉर्ड ब्रेक खर्च केला
सरकारच्या म्हणण्यानुसार, 2014 नंतर शिल्लक असलेल्या प्रकल्पांचे काम पूर्ण करण्यासाठी रेल्वेच्या भांडवली खर्चामध्ये मोठी वाढ झाली आहे. नॅशनल इन्फ्रास्ट्रक्चर पाईपलाईन (PIP) योजनेंतर्गत, 2024-25 पर्यंत 11.43 लाख कोटी रुपये रेल्वे क्षेत्रात खर्च केले जाणार आहेत. या रोडमॅपच्या आधारे, आर्थिक वर्ष 2022 मध्येच 3.08 लाख कोटी रुपये खर्च अपेक्षित आहे. 2014 ते 2020 दरम्यान रेल्वेचा एकूण भांडवली खर्च 6 लाख कोटी रुपये झाला आहे. 2019 ते 2014 या कालावधीत भांडवली खर्च सुमारे 50 टक्के होता. सन 2030 पर्यंत रेल्वे सध्याच्या मालवाहतुकीचा हिस्सा 30% वरून 45% पर्यंत वाढवणार आहे.
रेल्वे सध्या 49,069 किमी लांबीच्या 498 प्रकल्पांवर 6.75 लाख कोटी रुपये खर्च करीत आहे. हे सर्व प्रकल्प विविध टप्प्यात आहेत. त्यापैकी 58 प्रकल्प अत्यंत महत्त्वपूर्ण मानले जातात, तर 68 प्रकल्प गंभीर प्रकारात आहेत. याव्यतिरिक्त, प्रवाशांची क्षमता वाढविण्यासाठी आणि मालवाहतूक वाढविण्यासाठी 247 डबलिंग, 198 नवीन लाईन, 522 ट्राफिक सुविधा आणि 55 गेज कन्वर्ज़न चालू आहे.
ब्रेकिंग बातम्या मोबाईलवर मिळवण्यासाठी आम्हाला 7972630753 या नंबरला WhatsApp करा आणि लिहा “Hello News”.