नवी दिल्ली । RBI ची Central Bank Ditgal Currency or CBDC लाँच करण्याच्या दिशेने वाटचाल करत गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी बुधवारी सायबर सिक्योरिटी आणि डिजिटल फ्रॉड बाबतचा इशारा दिला. नवीन सिस्टीममधील मुख्य आव्हाने चिन्हांकित केली. डेप्युटी गव्हर्नर टी रबी शंकर म्हणाले की,”CBDC चे दोन प्रकार आहेत – Wholesale आणि Retail. त्याच वेळी, होलसेलमध्ये बरेच काम झाले आहे तर रिटेलमध्ये अवघड आहे, ज्यासाठी वेळ लागेल.
RBI ने या वर्षाच्या सुरुवातीलाच घोषित केले होते की, त्यांनी CBDC वर काम करण्यास सुरुवात केली आहे, जी फियाट डिजिटल करन्सीकडे पाहत असलेल्या जगातील इतर प्रमुख केंद्रीय बँकांच्या बरोबरीने आहे. एका रिपोर्ट्स नुसार, RBI पुढील वर्षाच्या सुरूवातीस यावर पायलट प्रोजेक्ट सुरू करू इच्छित आहे. दास यांनी पत्रकारांना सांगितले की,” मुख्य चिंता सायबर सिक्योरिटी आणि डिजिटल फ्रॉडची संभाव्यता आहे. याबाबत आपण अत्यंत सावधगिरी बाळगली पाहिजे.”
कागदावर आधारित करन्सीची CBDC इलेक्ट्रॉनिक आवृत्ती
दास म्हणाले की,”काही वर्षांपूर्वी, बनावट करन्सीबाबत चिंता होती आणि CBDC लाँच करताना तत्सम बाबी उद्भवू शकतात, ज्याला आवश्यक फायरवॉल आणि मजबूत सिक्योरिटी सिटीमद्वारे प्रतिबंधित करणे आवश्यक आहे.” शंकर यांनी स्पष्ट केले की,” CBDC ही कागदावर आधारित करन्सीची इलेक्ट्रॉनिक आवृत्ती असेल आणि डिजिटल फ्रॉड आणि सायबर सिक्योरिटीचे धोके मुख्य आव्हाने म्हणून हायलाइट केले.”
ते म्हणाले की,”बरीच कामे झाली आहेत, जे Wholesale खात्यावर आधारित आहेत तर Retail विक्री अवघड आहे आणि ज्यासाठी वेळ लागेल. जे आधी तयार असेल, आम्ही ते पायलटसाठी सोडू.” यापूर्वी, दास यांनी डिसेंबर 2021च्या अखेरीस CBDC साठी सॉफ्ट लॉन्च करण्याचे संकेत दिले होते.
चलनविषयक धोरणाचा आढावा घेतल्यानंतर दास म्हणाले की,”पेट्रोल आणि डिझेलवरील एक्‍साइज ड्यूटी आणि राज्यांनी VAT मध्ये कपात केल्यामुळे ग्राहकांची मागणी वाढली आहे. ऑगस्टमध्ये खपाच्या मागणीला आधार मिळाला आहे. 2021-22 साठी GDP अंदाज 9.5 टक्के ठेवण्यात आला आहे, जो Q3 मध्ये 6.6 टक्के आणि Q4 मध्ये 6 टक्के होता. ते म्हणाले की,” 2022-23 च्या पहिल्या तिमाहीत वास्तविक GDP वाढीचा अंदाज 17.2 टक्के राहील. तर Q2 मध्ये ते 7.8 टक्के असेल.”