नवी दिल्ली । सुमारे 350 अब्ज डॉलर्सच्या बाजार भांडवलासह बिटकॉइन (Bitcoin) जगातील सर्वात मोठी क्रिप्टोकरन्सी (Cryptocurrency) बनली आहे. मागील आठवड्यात, क्रिप्टोकरन्सीने पुन्हा अनेक रेकॉर्ड तोडले आणि नवीन 60,000 डॉलरचा ऑलटाइम हाय सेट केला. क्रिप्टोकरन्सीमध्ये एका बिटकॉइनची किंमत झपाट्याने वाढून भारतीय चलनात 43.85 लाख रुपये झाली आहे. आपल्यापैकी बहुतेकांना असे वाटत असेल की, बिटकॉइन हे व्हर्चुअल चलन आहे, ते आहे देखील. तथापि, ते तयार करण्यासाठी इतकी वीज (electricity) लागते, जे कोणत्याही एका देशाच्या पुरवठ्याइतकेच आहे. कदाचित आपल्याला हे खोटे वाटेल पण हे सत्य आहे.
बिटकॉइन मायनिंग मध्ये प्रचंड प्रमाणात विजेचा वापर होतो. ऑस्ट्रेलिया किंवा बांगलादेशातील एकूण विजेच्या वापरापेक्षा बिटकॉइनचा विजेवर जास्त खर्च होतो हे लक्षात घ्यायला हवे. मायक्रोसॉफ्टचे संस्थापक बिल गेट्स (Bill gates ) म्हणाले होते की,” बिटकॉइनच्या ट्रान्झॅक्शनसाठी (Per Transaction) जितकी वीज लागते तितकी अन्यत्र कुठेही लागत नाही.”
डच अर्थशास्त्रज्ञ अ‍ॅलेक्स ड्री व्ह्रीज यांनी केलेल्या अभ्यासानुसार असे आढळले आहे की,”बिटकॉइन दरवर्षी 38.10 मे.टन (मिलीलीटर टन) कार्बन फूटप्रिंट तयार करतो. त्याची तुलना भारताची आर्थिक राजधानी मुंबईच्या कार्बन फूटप्रिंटशी केली तर त्याच्या तुलनेत ते 32 मे.टन आहे. तेच बेंगळुरूच्या 21.50 मेट्रिक टनपेक्षा कमी आहे. माहितीनुसार, प्रत्येक बिटकॉइनच्या ट्रान्झॅक्शनसाठी सरासरी 300 किलोग्राम कार्बन डायऑक्साईडची आवश्यकता असते. हे 750000 क्रेडिट कार्ड स्वाइपपासून तयार केलेल्या कार्बन फूटप्रिंटच्या बरोबरीचे आहे.
बिटकॉइनसाठी इतकी कशी लागते?
बिटकॉइन तयार करण्यासाठी हाई टेक कम्प्यूटर्स बर्‍याच काळासाठी वापरावा लागतो, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. जितकी जास्त नाणी जितका जास्त वेळ आणि जास्त वीज वापरली जाईल. माहितीनुसार, 2017 मध्ये, बिटकॉइन नेटवर्कने एका वर्षात 30 टेरवॉट अवर्स (TWh) वीज वापरली. ब्रीचच्या अहवालानुसार आता हा वापर दुप्पट करण्यात आला आहे. जा ते 78 ते 101 टेरावॉट अवर्सच्या बरोबरीचे आहे.
बिटकॉइन म्हणजे काय?
हे एक प्रकारचे डिजिटल किंवा व्हर्चुअल करन्सी आहे जो अत्यंत जटिल अल्गोरिदम सोडवून साध्य केला जातो. या सुप्रसिद्ध क्रिप्टोकरन्सी ट्रान्सफर एका नेटवर्कवरून दुसर्‍या नेटवर्कमध्ये सहजपणे शक्य आहे.
बिटकॉइन कसे काम करते?
जर एखाद्या व्यक्तीकडे बिटकॉइन असेल तर त्याचे मूल्य आणि किंमत त्याच प्रकारे मानली जाईल जसे ईटीएफमध्ये ट्रेड करताना सोन्याचा विचार केला जातो. या बिटकॉइनद्वारे आपण ऑनलाइन शॉपिंग देखील करू शकता आणि गुंतवणूक म्हणून देखील ठेवू शकता. बिटकॉइन्स एका पर्सनल ई-वॉलेटमधून दुसर्‍या पर्सनल ई-वॉलेटमध्ये ट्रान्सफर केले जाऊ शकतात.
आपण त्यात गुंतवणूक करावी की नाही ?
किरकोळ गुंतवणूकदारांनी बिटकॉइन टाळावे. फायनान्शिअल एजुकेटर आणि फिनसेफ इंडियाचे संस्थापक मृणाल अग्रवाल यांनी बिटकॉइनमध्ये गुंतवणूक करण्याला जुगार म्हणून वर्णन केले आहे. त्या म्हणतात की “येथे कोणतीही अंडरलाइंग संपत्ती नाही, ती अन रेग्युलेटेड आहे.” या व्यतिरिक्त, मूल्याचा शोध अनपेक्षित आहे, म्हणून त्यापासून दूर रहा.
राज्यातील सर्व महत्वाच्या ब्रेकिंग बातम्या थेट मोबाईलवर मिळवण्यासाठी आमचा WhatsApp ग्रुप Join करा
Click Here to Join Our WhatsApp Group