Indian Railway : 17 जूनला पश्चिम बंगाल मध्ये झालेल्या रेल्वे दुर्घटनेनंतर रेल्वे मंत्रालय अधिकच सतर्क झालेला दिसत आहे. रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी शुक्रवारी रेल्वे अधिकाऱ्यांना एक संरक्षित मिशन मोडवर कवच प्रणाली कार्यान्वित करण्यासाठी तातडीचे निर्देश दिले आहेत. भारतीय रेल्वे पुढील पाच वर्षांत ४४,००० किमी लांबीच्या ट्रॅकवर कवच संरक्षण प्रणाली लागू करण्याची योजना आखत आहे, असे रेल्वे मंत्रालयाने शुक्रवारी कॅबिनेट सचिवांना सांगितले. कवच नक्की काय आहे ? तर ही एक स्वयंचलित ट्रेन (Indian Railway) संरक्षण प्रणाली आहे जी एकाच ट्रॅकवर टक्कर टाळण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे.
कवच 4.0 वर लक्ष केंद्रित केलेल्या आढावा बैठकीदरम्यान, वैष्णव यांनी अधिकाऱ्यांना ताबडतोब सिस्टीम तयार होताच सर्व इंजिने सुसज्ज करण्याचे निर्देश दिले. अहवालानुसार, तीन उत्पादक सध्या कवच प्रणालीचे उत्पादन करत आहेत, तर इतर विकासाच्या विविध टप्प्यात आहेत.
रेल्वे मंत्रालय (Indian Railway) दिल्ली-मुंबई आणि दिल्ली-हावडा मार्गांवर कवच बनवण्याचे काम करत आहे. या वर्षाच्या अखेरीस अतिरिक्त 6,000 किलोमीटरसाठी निविदा जारी करणे अपेक्षित आहे, असे अहवालात म्हटले आहे.
1980 च्या दशकात कवच सारखीच ऑटोमॅटिक ट्रेन प्रोटेक्शन सिस्टीम (ATP) जगभरातील बहुतेक प्रमुख रेल्वे नेटवर्कने स्वीकारली. भारतीय रेल्वेने 2016 मध्ये ट्रेन कोलिशन अवॉयडन्स सिस्टीम (TACS) च्या पहिल्या आवृत्तीला मान्यता देऊनही अशीच प्रणाली स्वीकारली. 2019 मध्ये यशस्वी चाचण्या आणि SIL-4 सुरक्षा प्रमाणपत्र प्राप्त केल्यानंतर, 2020 मध्ये ही प्रणाली अधिकृतपणे राष्ट्रीय ATP प्रणाली म्हणून (Indian Railway) स्वीकारण्यात आली.
नक्की काय आहे कवच प्रणाली ? (Indian Railway)
कवच, एक ऑटोमॅटिक ट्रेन प्रोटेक्शन (ATP) प्रणाली रिसर्च डिझाईन्स अँड स्टँडर्ड्स ऑर्गनायझेशन (RDSO) ने तीन भारतीय कंपन्यांच्या भागीदारीत डिझाइन केली आहे. रेल्वे सुरक्षा सुधारणे हा त्याचा उद्देश आहे.हे ट्रेनच्या वेगावर लक्ष ठेवते आणि ट्रेन ऑपरेटरना धोक्याची चिन्हे ओळखण्यात मदत करते, शिवाय आव्हानात्मक हवामानातही सुरक्षित ऑपरेशन्स सुनिश्चित करते. ऑन बोर्ड डिस्प्ले ऑफ सिग्नल ॲस्पेक्ट (OBDSA) ट्रेन ऑपरेटर्सना मॅन्युअल व्हिज्युअल तपासणीवर अवलंबून राहून, प्रतिकूल व्हिजनच्या (Indian Railway) परिस्थितीतही सिग्नलचे निरीक्षण करण्यास सक्षम करते.
भारतीय रेल्वेने 10,000 किमीमध्ये कवच यंत्रणा बसवण्यासाठी निविदा काढल्या आहेत. सध्या, दक्षिण मध्य रेल्वे नेटवर्कवर धावणाऱ्या 139 लोकोमोटिव्हवर ही प्रणाली लागू करण्यात (Indian Railway) आली आहे.