मुंबई । कोरोनाव्हायरस साथीमुळे (covid) ग्रस्त असलेल्या भागामध्ये मॉल (mall) चा व्यवसाय मुख्य आहे. मॉलमधील दुकानांना भाडेतत्त्वावर देण्यास मदत करणाऱ्या सल्लागारांच्या मते, वर्षाच्या पहिल्या तिमाहीत बड्या शहरांमध्ये मॉल भाड्यामध्ये 40-50 टक्क्यांनी घट झाली आहे. त्यात आणखी घट होण्याची शक्यता आहे. गेल्या दशकात भाड्याने घेतलेली ही वेगवान घसरण आहे.
कमाईच्या वाटा नवीन मॉडेलने भाडे कमी केली
बिझनेस स्टँडर्डनुसार मॉल मॅनेजमेंट अँड अ‍ॅडव्हायझरी कंपनी बियॉन्ड स्क्वेअरफिटचे संस्थापक सुशील एस. डूंगरवाल म्हणतात, “बहुतेक मॉल्स कमीतकमी हमीभावातून निव्वळ महसूल समभागात बदलत आहेत. यामुळे, कोविड महामारीच्या पूर्वीच्या तुलनेत डेव्हलपर्सना दिले जाणारे वास्तविक भाडे 40-50 टक्क्यांनी कमी केले आहे.
किमान हमीचा अर्थ असा आहे की, जर मॉलचे दुकानदार कमी किंवा जास्त असेल तर त्यांना मॉल डेव्हलपर्सना निश्चित भाडे द्यावे लागेल. कमाईच्या भागातील मॉडेलमध्ये दुकानदाराला आपली कमाई मॉल डेव्हलपर्ससह शेअर करावी लागते. अनिश्चित आणि अप्रत्याशित वातावरणामुळे कमीतकमी हमीऐवजी महसूल सामायिकरण मॉडेल स्वीकारले गेले. जेणेकरून व्यवसाय चालूच राहील.”
मोठ्या शहरांमध्ये भाडे कमी केले
डूंगरवाल यांनी सांगितले की,” बंगळुरु, मुंबई आणि दिल्लीसारख्या मोठ्या शहरांनीही तोच परिणाम दर्शविला आहे. प्रमुख बाजारपेठेतील भाड्यांपेक्षा मॉलचे भाडे कमी झाल्याचे त्यांनी सांगितले. “अनारॉक रिटेलने अलीकडेच म्हटले आहे की,” 2021 च्या पहिल्या तिमाहीत दिल्लीच्या खान मार्केटचे सरासरी मासिक भाडे 2020 च्या पहिल्या तिमाहीच्या तुलनेत 8 ते 17 टक्क्यांनी कमी झाले आहे. मुंबईच्या मुख्य बाजारपेठांमध्येही भाडे 5 ते 10 टक्क्यांनी कमी झाले आहे.”
नाव न सांगण्याच्या अटीवर मुंबईतील आणखी एक सल्लागार म्हणाले की,”सद्य परिस्थितीमुळे मॉल्स स्टोअर मालकांना 6 ते 12 महिन्यांचा पर्याय किंवा दीर्घ मुदतीच्या उत्पन्नातील हिस्सा देत आहेत.” सल्लागार म्हणाले, “साथीच्या आधी महसूल वाटपाचा कालावधी तीन ते चार महिने होता. आता फक्त महसूल वाटपाचा मार्ग शिल्लक आहे.”
भाडे माफीबाबत सर्व पक्ष एकमत नाहीत
मागच्या लॉकडाउनमध्ये, बहुतेक मॉल मालकांनी त्यांच्या भाडेकरूंचे भाडे माफ केले होते. पण यावेळी मत विभागले गेले आहे. काहीजण भाड्याने देण्याचा विचार करीत आहेत तर काहीजण त्यासाठी तयार नाहीत. उदाहरणार्थ, एनसीआरमधील प्रमुख मॉल डेव्हलपर्स कंपनीच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की,” एप्रिल आणि मे पर्यंत किंवा लॉकडाऊन पर्यंत भाडे माफ करण्याची कल्पना चालू आहे.”
राज्यातील सर्व महत्वाच्या ब्रेकिंग बातम्या थेट मोबाईलवर मिळवण्यासाठी आमचा WhatsApp ग्रुप Join करा