नवी दिल्ली । खेळापूर्वीचा सेक्स आणि खेळाडूंच्या कामगिरीवरील त्याचा प्रभाव हा अनेक शतकांपूर्वीपासूनच चर्चेचा विषय आहे. लव्हमेकिंगवर सांघिक बंदी घातल्याची देखील अनेक उदाहरणे आहेत, अनेक खेळाडू आत्म-संयम बाळगतात आणि काहीजण तर स्पर्धेच्याआधी सेक्स न करण्याची शपथ देखील घेतात.
तर, खेळाडूंनी स्पर्धेपूर्वी सेक्स करावा? प्रत्येक पध्दतीमागील तर्क काय आहे? याला काही वैज्ञानिक आधार आहे का? त्याविषयी जाणून घेउयात….
सेक्सविषयीचा हा समज कुठून आला?
ब्रह्मचर्याचे पालन करणे हे प्राचीन ग्रीस आणि रोम पासूनच खेळाडूंच्या पाठीशी आहे – खेळाडूंच्या कामगिरीची खात्री करण्यासाठी संयम सर्वात उत्तम पद्धत मानली जाते. रोमन आणि ग्रीक योध्यांचासुद्धा असा विश्वास होता की, संयम बाळगल्याने मोठे यश मिळते. त्यांचा असा विश्वास होता की, एखाद्या व्यक्तीने लैंगिक संबंध नाकारल्यास आक्रमकता वाढते. मग तीनंतर लढाई मध्ये बदलली जाऊ शकते.
मैथुन (ejaculation) करणे हे शरीरातून टेस्टोस्टेरॉन वाया घालवणे असे मानले जात. याद्वारे पुरुषांची आक्रमकता आणि स्नायूंची शक्ती कमी होते. फक्त प्राचीन ऑलिम्पियनच नाही तर हा निराशा-आक्रमकता सिद्धांत (frustration-aggression theory) अनेक खेळांमध्येही मोठ्या प्रमाणात वापरला जातो. बॉक्सिंगमध्ये हे सर्व सामान्य आहे. दिग्गज बॉक्सर महम्मद अलीने देखील सामन्यांपूर्वी आपण काही आठवड्यांसाठी लैंगिक संबंधापासून दूर राहत असल्याची माहिती दिली होती.
दरम्यान, 1998 च्या फुटबॉल विश्वचषक स्पर्धेदरम्यान तत्कालीन इंग्लिश कोच ग्लेन हॉडल यांनी आपल्या सर्व खेळाडूंना महिनाभर आधीपासूनच लैंगिक संबंध ठेवण्यापासून रोखले होते. अशाप्रकारचे समज आणि कथा पॉप कल्चरद्वारे जिवंत ठेवण्यात आल्या आहेत जसे कि, रॉकी सारख्या चित्रपटांतील रॉकी बाल्बोआच्या बॉक्सिंग कोचच्या म्हणण्यानुसार “महिला पाया कमकुवत करतात”. मात्र दिग्गज फुटबॉलपटू ख्रिस्तियानो रोनाल्डो याच्यासारख्या काहींनी सामन्यापूर्वी सामान्य लैंगिक संबंध ठेवण्याची शिफारस केली आहे.
विज्ञान काय म्हणते?
“कामगिरी वाढवण्यासाठी लैंगिक संबंधांपासून दूर राहण्याचे समर्थन करणारे कोणतेही वैज्ञानिक पुरावे नाहीत,” असे क्रीडा शास्त्रज्ञ आणि कामगिरी प्रशिक्षक श्यामलाल वल्लभजी यांनी FIT ला सांगितले. NCBI च्या एका रिसर्च पेपरनुसार, हे सूचित होते की, स्पर्धेच्या आदल्या दिवशीच्या संबंधांतून कामगिरीवर कोणताही नकारात्मक प्रभाव पडत नाही.
तथापि, यासाठी उच्च-गुणवत्तेच्या आणि नियंत्रित अभ्यासाची तातडीने आवश्यकता आहे, असेही त्यात म्हंटले गेले आहे. पुराव्यांअभावी अनेक पुरुष अजूनही असे मानतात की, सेक्स आणि खेळ यांना मिसळले गेले नाही पाहिजे. सेक्सच्या वेळी, डोपामाइन सोडले जाते. केवळ सेक्समुळेच टेस्टोस्टेरॉनच्या पातळीवर परिणाम होत नाही, असे डॉ. कृष्णाप्पा म्हणाले.
टोकियो ऑलिम्पिकमधील खेळाडू ‘अँटी-सेक्स’ बेडवर झोपत नाहीत. वस्तुतः ऑलिम्पिक हे सेक्स ऑलिंपिक म्हणून देखील सर्वश्रुत आहे. ऑलिम्पिकमध्ये देण्यात येणाऱ्या कंडोमचा आकडा ऐकून आपल्याला धक्काच बसेल. 2016 च्या रिओ ऑलिम्पिकमध्ये 4,50,000 कंडोम देण्यात आले आणि त्याचबरोबर 1,75,000 ल्युब्रिकंट्सही देण्यात आले. आपण अद्याप COVID-19 साथीच्या आजारात असूनही यावेळी 1,60,000 पेक्षा जास्त कंडोम 11,000 हून अधिक खेळाडूंना देण्यात आले. होय, ऑलिम्पिक व्हिलेज सेक्ससाठीचे आकर्षण केंद्र म्हणूनही ओळखले जाते.
वल्लभजी म्हणतात, “ऑलिम्पिकमधील सेक्स हा एक अतिशय प्रासंगिक संवाद आहे. यावेळी कोणीही कोणत्याही नात्यात अडकत नाही. इथे जे काही घडते ते सामान्यत: इथेच राहते. बर्‍याचदा खेळाडूंना हे माहित असते की, यामधील शारीरिक हालचालीमुळे संभाव्यत: कामगिरीमध्ये फायदा होऊ शकतो – मुख्यतः तणावमुक्तीसाठी. यावेळी देण्यात येणारे शंभर हजार कंडोम हा त्यासाठीचा पुरेसा पुरावा आहे.
या प्रकरणाची वस्तुस्थिती अशी आहे. खेळाडूंची कामगिरी सेक्स कसा प्रभावित करतो याबद्दल पुरेसे थेट संशोधन झालेले नाही. तसेच संयम बाळगल्याने कामगिरी सुधारते ही जन्मजात मानसिकता आहे. हे संशोधन प्रामुख्याने पुरुषांवर केले गेले आहे. तर, वाघ-सिंहाची वृत्ती बाळगून लैंगिक संबंध ठेवण्यापासून स्वतःला रोखण्याची काहीच आवश्यकता नाही. फक्त स्वत: ला झोपेपासून लांब ठेवू नका आणि ते मात्र आपल्या लक्षात येऊ द्या.