नवी दिल्ली । एका सर्वेक्षणानुसार, देशातील खाद्यतेलाच्या वाढत्या किंमतींमुळे अनेकांना त्याचा वापर कमी करावा लागला आहे आणि इतर अनेकांना खाद्यतेलाच्या गुणवत्तेवर तोडगा काढावा लागला आहे. स्थानिक मंडळांच्या सर्वेक्षणात 359 जिल्ह्यांमधून 360,000 प्रतिक्रिया घेण्यात आल्या आहेत. त्यात असेही आढळून आले की, 67 टक्के कुटुंबे खाद्यतेलासाठी जादा पैसे भरल्यामुळे त्यांची बचत गमावत आहेत.
खाद्यतेलाच्या किंमती गेल्या 12 महिन्यांत 50-100 टक्के आणि गेल्या 45 दिवसांत 25-40 टक्क्यांनी वाढल्या असताना हे सर्वेक्षण करण्यात आले आहे. त्याच वेळी, चलनविषयक धोरण समितीच्या घोषणेदरम्यान, RBI चे गव्हर्नर शक्तीकांत दास म्हणाले होते की,” नजीकच्या भविष्यात खाद्यतेलाच्या किंमती उच्च राहतील.” “काळ्या समुद्राच्या प्रदेशातून कमी होणारा पुरवठा आणि प्रमुख उत्पादकांकडून तेलाच्या निर्यातीवरील निर्बंधांमुळे नजीकच्या भविष्यात तेलाच्या किंमती वाढतच राहतील,” असे ते म्हणाले.
बचत कमी
वाढत्या किंमतींबाबत 50 टक्के लोकांचे म्हणणे आहे की, ते पूर्वी वापरत होते तेवढेच खाद्यतेल वापरत आहेत, मात्र ते त्यांच्या बचतीतून जास्त पैसे मोजावे लागत आहेत. त्याच वेळी, 17 टक्के लोकं म्हणतात की,”त्यांनी तेलाचा वापर कमी केला नाही तर अनावश्यक गोष्टींवर होणारा खर्च कमी केला आहे. त्यात असे दिसून आले आहे की, 67 टक्के लोकं त्यांचा खर्च किंवा बचत कमी करून खाद्यतेलावर जास्त खर्च करत आहेत. 24 टक्के लोकांनी सांगितले की, त्यांनी वापर कमी केला आहे मात्र खर्च अजूनही पूर्वीसारखाच आहे. 6 टक्के लोकांना वाढलेल्या किंमतींची माहिती नव्हती तर 3 टक्के लोकांनी प्रतिक्रिया दिलेली नाही.”
गुणवत्ता कमी
29 टक्के कुटुंबांनी खाद्यतेलाचा दर्जा घसरल्याचे सांगितले. ते कमी दर्जाचे तेल वापरत असल्याचे सांगितले. 67 टक्के कुटुंबांचे म्हणणे आहे की, त्यांनी त्यांच्या पसंतीचे खाद्यतेल बदलले नाही.
सूर्यफूल तेल टॉप वर
भारतीय घरांमध्ये कोणत्या प्रकारचे खाद्यतेल वापरले जाते याचाही या सर्वेक्षणात अभ्यास करण्यात आला. 25 टक्के कुटुंबांनी सांगितले की, ते सूर्यफूल तेल वापरतात. 21 टक्के शेंगदाणा तेल, 18 टक्के मोहरीचे तेल, 9 टक्के खोबरेल तेल, 7 टक्के भाजीपाला आणि कॅनोला तेल, 6 टक्के तिळाचे तेल, 4 टक्के ऑलिव्ह तेल, 2 टक्के पाम तेल वापरतात. 7 टक्के लोकांनी इतर तेल वापरत असल्याचे सांगितले तर 1 टक्के उत्तर देऊ शकले नाहीत. यावरून असे दिसून येते की, भारतीय घरांमध्ये सूर्यफूल, शेंगदाणे आणि मोहरीचे तेल सर्वाधिक वापरले जाते.