नवी दिल्ली । युक्रेनवर हल्ला केल्यानंतर अमेरिका, ब्रिटन आणि युरोपीय देशांनी रशियावर विविध आर्थिक निर्बंध लादले आहेत. अनेक बड्या कंपन्यांच्या मध्यवर्ती बँकेसोबतच्या व्यवहारांवरही बंदी घालण्यात आली आहे. तिथल्या सेंट्रल बँकेसोबतच इतरही अनेक बँकांना SWIFT सिस्टीम मधून बाहेर काढण्यात आलं आहे.
त्यामुळे हताश झालेल्या रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी आपली अर्थव्यवस्था हाताळण्याच्या घाईत धोरणात्मक व्याजदरात ऐतिहासिक वाढ केली आहे. आर्थिक निर्बंधांदरम्यान रशियाने व्याजदर 9.5 टक्क्यांवरून 20 टक्क्यांपर्यंत वाढवले आहेत. दोन दशकांतील म्हणजेच 20 वर्षांतील ही सर्वोच्च पातळी आहे.
महागाई चौफेर वाढेल, खर्च वाढेल
रशियाचे हे पाऊल तेथील अर्थव्यवस्थेसोबतच सर्वसामान्यांसाठी चिंतेचा विषय बनली आहे. यामुळे अर्थव्यवस्थेची स्थिती तर बिघडेलच पण महागाईतही सर्वांगीण वाढ होईल. तसेच व्यवसायासाठी कर्ज घेणे महाग होईल. उत्पादन खर्च देखील वाढेल. खाण्यापिण्यापासून प्रत्येक वस्तूच्या किंमती वाढतील. केडिया एडव्हायझरीचे व्यवस्थापकीय संचालक अजय केडिया सांगतात की,”युद्ध काळात व्याजदर वाढवणे ही नवीन गोष्ट नाही. जेव्हा-जेव्हा अशी युद्धे झाली आहेत, तेव्हा संबंधित देशांच्या मध्यवर्ती बँकांनी व्याजदर वाढवले आहेत.”
रशियाच्या अर्थव्यवस्थेवर निर्बंधांचा वाईट परिणाम होतो
रशियाविरुद्धच्या कारवाईचा एक भाग म्हणून, युरोपियन युनियनने सेंट्रल बँक ऑफ रशियाच्या रिझर्व्ह एसेटचे व्यवस्थापन थांबवले आहे. शनिवारी, रशियाला SWIFT आर्थिक पेमेंटवर बंदी घालण्यात आली. रशियाचा सुमारे 640 अब्ज डॉलरचा साठा रोखण्याचाही प्रयत्न करण्यात आला आहे, जेणेकरून ते या निधीचा वापर करू शकणार नाहीत. रशियाच्या अर्थव्यवस्थेवर याचा वाईट परिणाम झाला आहे. रशियन सेंट्रल बँकेने पॅनिक सेलिंग थांबवण्यासाठी हे पाऊल उचलल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे.
रूबल ऑल टाइम लो, सिक्युरिटीजची विक्री करण्यास मनाई
रशियन सेंट्रल बँकेने परदेशी गुंतवणूकदार आणि ब्रोकरेज हाऊसना रशियन सिक्युरिटीजची विक्री करण्यास मनाई केली आहे. खरं तर, युरोप आणि अमेरिकेने रशियाच्या 640 अब्ज डॉलर्सचा बराचसा साठा रोखला आहे. युक्रेनवरील हल्ल्यादरम्यान, सोमवारी रशियन चलन रूबल सुमारे 30 टक्क्यांनी घसरले आणि डॉलरच्या तुलनेत सर्वकालीन नीचांकी पातळीवर पोहोचले. डॉलरच्या विरूद्धरूबल $ 117 डॉलर्सच्या पातळीवर पोहोचला.
भारताला अप्रत्यक्ष फायदा
अजय केडिया म्हणतात की,”रशियाच्या या निर्णयाचा भारतावर थेट परिणाम होणार नाही. मात्र, अप्रत्यक्षपणे भारतासह इतर आयातदार देशांना याचा फायदा होईल.” भारताच्या संदर्भात ते म्हणाले की,” आपण रशियाकडून संरक्षण उपकरणे आणि इतर वस्तूंशिवाय कच्च्या तेलाची निर्यात करतो. रुबलमध्ये 30 टक्के घसरण आणि डॉलरच्या तुलनेत रुपया मजबूत झाल्यामुळे आयात आघाडीवर भारताला फायदा होईल.”