काबुल । तालिबानने काबूल ताब्यात घेण्यापूर्वी अफगाण हवाई दलाकडे 242 विविध प्रकारची विमाने आणि हेलिकॉप्टर्स होती. त्यांच्या हवाई दलाचे मुख्य पंख अफगाणिस्तानच्या चार वेगवेगळ्या भागात होते. काबूल तालिबानच्या ताब्यात येताच त्याची हवाई दलाची बहुतेक विमाने आणि हेलिकॉप्टर्स गायब झाली. तालिबानला सहसा खराब मिळाले.
तालिबानविरुद्धच्या युद्धात अफगाणिस्तानने त्यांच्याकडे योग्य असतानाही आपल्या हवाई दलाचा वापर का केला नाही याचे अनेकांना आश्चर्यच वाटेल. 2002 मध्ये अफगाणिस्तानने आपले नवीन हवाई दल तयार केले. ज्यांचे मुख्यालय काबूल मध्ये होते.
अफगाणिस्तान हवाई दलाकडे 242 विमाने होती, ज्यात लढाऊ, हेलिकॉप्टर्स, वाहतूक विमाने इत्यादींचा ताफा होता. एकूणच हवाई दलात 7000 हून अधिक लष्करी कर्मचारी होते, पण जेव्हा तालिबानने काबूल काबीज केले तेव्हा अफगाणिस्तान हवाई दल रिकामे झाले होते.
त्यांच्या सैन्याने विमान आणि हेलीकॉप्टर्ससहित शेजारील देशांच्या दिशेने उड्डाण केले होते. अर्थात, तालिबानने अफगाणिस्तान ताब्यात घेतला तोपर्यंत देशातील हवाई दल विमानांसह गायब झाले होते. आता काबुल हवाई दल मुख्यालय आणि इतर हवाई तळांवर उभी असलेली 40-50 विमाने आणि हेलीकॉप्टर्स फक्त भंगार आहेत.
A-29 सुपर Tucans लाइट फायटर्स-हे ब्राझिलियन बनावटीचे लढाऊ विमान मर्यादित मोहिमांसाठी उत्कृष्ट मानले गेले आहे. हे अनेक प्रकारच्या शस्त्रांनी सुसज्ज असू शकते. याद्वारे शत्रूला अचूकपणे लक्ष्यित केले जाते परंतु ते खाली असलेल्या लक्ष्यांवर वापरले जाते. त्याचे परिणाम चांगले आले आहेत. परंतु यातील बहुतेक विमाने अफगाण हवाई दलातील लोकांनी उडवून बाहेर नेली आहेत. कदाचित यापैकी एक किंवा दोन काम न करणारी विमाने तालिबानने पकडली असतील.
Mi-8, 17 ट्रान्सपोर्ट हेलीकॉप्टर्स- हे रशियन बनावटीचे हेलिकॉप्टर मुळात मालवाहू आणि लोकांच्या वाहतुकीच्या लष्करी गरजांसाठी अतिशय उपयुक्त आहेत. जगातील 40 देश त्यांचा वापर करत आहेत. अफगाणिस्तान जवळील हे हेलिकॉप्टर खूप जुने आहेत आणि सोव्हिएत सैन्य तेथे असायचे त्या काळाचे आहे. त्यापैकी बहुतेक वाईट अवस्थेत आहेत. केवळ एक किंवा दोन कार्यरत स्थितीत आहेत.
UH-60 ब्लॅकहॉक्स- हे शक्तिशाली चार-पंख असलेले हेलीकॉप्टर्स यापुढे काम करण्याच्या स्थितीत नसेल असे मानले जात आहे. एकेकाळी, हे हेलीकॉप्टर्स लष्करी कार्यासाठी वापरले जात होते, परंतु आता ते अफगाणिस्तानमध्ये उपयोगी नाहीत. यातील एक किंवा दोन काम करणारी होते जे तालिबान्यांनी ताब्यात घेतले आहेत.
वास्तविक, अफगाणिस्तान हवाई दलाच्या या विमानांचीही स्वतःची गोष्ट आहे. काही विमाने सोव्हिएत सैन्याने येथे सोडली होती. त्यानंतर नाटो सैन्याने आणि अमेरिकेने अफगाणिस्तानला काही विमाने आणि हेलीकॉप्टर्स दिली. त्यात सर्व प्रकारची विमाने आणि हेलीकॉप्टर्स होती, ज्यात हल्ला करण्यासाठी विमान आणि हेलीकॉप्टर्स, उपयुक्तता आणि वाहतूक सेवा होती. त्यात 200 हेलीकॉप्टर्स, 47 विमाने आणि 29 लढाऊ विमाने होती. 01-02 नव्हे तर अफगाणिस्तानात 10 पेक्षा जास्त एअरबेसेस होते. आता सर्वात मोठा प्रश्न असा उद्भवतो की हे सर्व गेले कुठे?
असे मानले जाते की, जेव्हा अफगाणिस्तान वायुसेनेला काबूलवर तालिबानच्या ताब्याचे रिपोर्ट मिळण्यास सुरुवात झाली तेव्हा हवाई दलाचे अनेक कर्मचारी आणि अधिकारी विमान आणि हेलीकॉप्टर्स घेऊन निघून गेले. उझबेकिस्तानच्या विमानतळावर अफगाणिस्तान हवाई दलाची फक्त 46 विमाने आणि हेलीकॉप्टर्स उभे असल्याचे दिसले. ताजिकिस्तानबद्दलही असेच सांगितले जात आहे. तत्सम लोकं इतर शेजारील देशांमध्येही गेले. अफगाणिस्तानचे माजी राष्ट्राध्यक्ष अशरफ घनी देखील मोठ्या हेलीकॉप्टर्सने संयुक्त अरब अमिरातीला पळून गेले.