नवी दिल्ली । गेल्या आठवड्यात ZEEL-Sony चा करार झाला. मात्र, या करारानंतरही Zee Entertainment च्या संचालक मंडळात गोंधळ सुरू आहे. या करारावर आणि Zee बोर्डात सुरू असलेल्या वादावर अनेक गोष्टी बाहेर येत आहेत. एकीकडे, Zee चे दोन सर्वात मोठे भागधारक EGM ला कॉल करण्याच्या कंपनीच्या मागणीवर ठाम आहेत तर दुसरीकडे काही परदेशी भागधारक म्हणत आहेत की, हा करार सोनी सोबत स्वस्तात झाला आहे.
Zee Entertainment Enterprises Ltd (ZEEL) च्या दोन सर्वात मोठ्या भागधारकांपैकी एक Invesco Oppenheimer, MD & CEO Punit Goenka यांना Zee मधून काढून टाकण्यावर ठाम आहे. तसेच मंडळाच्या पुनर्रचनेची मागणी केली जात आहे. Sony बरोबर विलीनीकरण करार असूनही, ZEEL च्या दोन सर्वात मोठ्या भागधारकांनी दोन वेळा पत्र लिहिले आहेत, EGM च्या मागणीचा पुनरुच्चार केला आहे.
सेबीचे नवीन नियमन
Invesco ने EGM वर भर देण्यामागील तात्काळ कारणांपैकी एक म्हणजे सेबीचे नवीन रेग्युलेशन. यात स्वतंत्र संचालकांच्या नियुक्तीसंदर्भातील मार्गदर्शक तत्त्वे आहेत, जी जानेवारी 2022 पासून लागू होतील.
सेबीच्या नवीन नियमानुसार, स्वतंत्र संचालकांची नियुक्ती, पुन्हा नियुक्ती आणि काढून टाकण्यासाठी विशेष ठराव (special resolution) आवश्यक असेल. तसेच, यामध्ये मतांची संख्या विरोधकांच्या तिप्पट असावी. सध्या, त्यासाठी फक्त 50 टक्के मतांची गरज आहे.
ZEEL-Sony कराराचे बंधनकारक स्वरूप ( non-binding nature ) लक्षात घेता, सेवेचा नवीन नियम अंमलात येण्यापूर्वी Invesco बोर्डाची पुनर्रचना करण्याचा विचार करीत आहे. या प्रकरणाशी संबंधित एका व्यक्तीने सांगितले की,”जर काही कारणास्तव करार झाला नाही आणि वेळ निघून गेला तर बोर्डमध्ये बदल करणे अवघड होऊ शकते. त्यामुळे दोन्ही मोठ्या भागधारकांना त्याआधी मंडळात बदल हवे आहेत.”
ZEEL minus Subhash Chandra family
या संपूर्ण प्रकरणामध्ये आणखी एक कोन आहे. ते म्हणजे ZEEL minus Subhash Chandra family म्हणजेच सुभाषचंद्र कुटुंब बाहेर काढले जावे. यामागचे कारण असे आहे की, ZEE ला आणखी ग्राहक शोधणे शक्य आहे जे नवीन मंडळासह शक्य आहे. सुभाषचंद्रांचे कुटुंब ZEE मधून बाहेर पडले तर इतर अनेक गुंतवणूकदार ते खरेदी करण्यास इच्छुक असतील. अनेक मोठ्या गुंतवणूकदारांना बोर्डामध्ये सुभाषचंद्र कुटुंबामुळे समस्या आहेत.
proxy advisory firm च्या एका प्रमुख प्रवक्त्याने सांगितले की, ही अशी गोष्ट आहे जी “अवांछित भाडेकरू असलेल्या घराची किंमत मोकळी करणे म्हणजे रिकाम्या घराचे मूल्यमापन करण्यासारखे आहे.”
चंद्रा कुटुंबाकडे आणखी एक मार्ग आहे
आणखी एका सल्लागाराने सांगितले की,”चंद्रा कुटुंबाकडे या प्रकरणात दुसरा एक मार्ग आहे. सुभाषचंद्र कुटुंबाने ZEEL मधील आपला हिस्सा पुढील पाच वर्षांत 4 टक्क्यांवरून 20 टक्क्यांपर्यंत वाढवावा. तो फक्त QIP द्वारे असेल किंवा Sony आपला हिस्सा कमी करेल आणि सुभाषचंद्र कुटुंबाला देईल.” एका प्रमुख Foreign fund managers च्या मते, Sony ने ZEEL च्या प्रमोटरांच्या हिताचे रक्षण करण्यासाठी ZEEL स्वस्तात खरेदी केली असावी.
डील स्वस्तात झाली
डीलच्या साध्या गणनेने हे समजू शकते. ZEEL चे मूल्य $ 3.2 अब्ज (23,680 कोटी रुपये) होते परंतु सोनीने ZEEL चे मूल्य $ 2 अब्ज (14,800 कोटी रुपये) केले. हा करार ZEEL च्या प्रति शेअर 246 रुपयांवर झाला. तसेच, ZEEL प्रमोटर्सना 2 टक्के अतिरिक्त हिस्सा देणे देखील अनावश्यक वाटते.
मोठे प्रमोटर्स उभे राहिल्याने प्रकरण बदलले
एक foreign institutional stakeholder म्हणाले की,” ZEEL ही एक यूनिक एसेट आहे. ही देशातील सर्वात मजबूत मीडिया फ्रँचायझींपैकी एक आहे ज्यात वेगाने वाढण्याची क्षमता आहे. आता तो प्रॉपर्टी गेम बनला आहे. आता अशी शक्यता आहे की, अधिक गैर-मीडिया कंपन्या खुल्या बोलीद्वारे या करारात रस घेतील.”
जेव्हा मोठे गुंतवणूकदार गप्प राहतात, तेव्हा इतर काहीही करू शकत नाहीत. पण इन्वेस्कोने भूमिका घेतल्याने आता परिस्थिती बदलेल. Invesco ने ZEEL प्रमोटरांच्या विरोधात कडक भूमिका घेत आणि प्रशासनातील अनियमितता उघड केल्याने स्वस्त मूल्यांवर शेअर्सचे ट्रेडिंग करण्याचे दिवस गेले.