नवी दिल्ली । शिक्षणावरील खर्च दिवसेंदिवस वाढतच आहे, विशेषतः उच्च शिक्षणासाठी सर्व पैसे जमा करणे मध्यमवर्गीय कुटुंबासाठी सोपे नाही. त्यामुळे अनेकजण आपल्या मुलांच्या उच्च शिक्षणासाठी एज्युकेशन लोन घेतात. आजकाल भारतात त्याचा ट्रेंड खूप वाढला आहे.
मात्र एज्युकेशन लोन घेण्यापूर्वी काही गोष्टींची काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. त्यामुळे एज्युकेशन लोन अत्यंत सावधगिरीने पूर्ण तपासणीनंतरच घेतले पाहिजे. असे केल्याने तुम्हाला नंतर फक्त कर्जाची परतफेड करणेच सोपे होणार नाही तर तुमचेही पैसे वाचतील. चला तर मग जाणून घेऊयात की एज्युकेशन लोन घेताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत.
किती लोन आवश्यक आहे हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे
कोणत्याही अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेण्यासाठी अनेक प्रकारचे खर्च करावे लागतात. यामध्ये मुख्य म्हणजे कोर्सची फी, हॉस्टेल किंवा राहण्याचा खर्च, पुस्तके, लॅपटॉप इत्यादींवर खर्च केलेली रक्कम. त्यामुळे लोन घेण्यापूर्वी या सर्व महत्त्वाच्या खर्चाचे योग्य आकलन करून नंतरच लोनसाठी अर्ज करावा. लोनची रक्कम अशी असावी की, ती संपूर्ण खर्च भागवू शकेल. देशांतर्गत अभ्यासक्रमांसाठी 10 लाख रुपयांपर्यंत आणि परदेशातील शिक्षणासाठी 20 लाख रुपयांपर्यंतचे लोन उपलब्ध असते. IIT, IIM आणि ISB सारख्या मोठ्या संस्थांमध्ये शिक्षण घेण्यासाठी जास्त लोन मिळते.
कर्ज परतफेड कालावधी निश्चित करणे
अभ्यासक्रमाच्या कालावधी व्यतिरिक्त, अनेक फायनान्शिअल संस्था कर्जाची परतफेड करण्यासाठी एक वर्षाचा अतिरिक्त कालावधी देखील देतात. या कालावधीत कोणताही EMI भरावा लागणार नाही. सामान्यतः, जेव्हा तुम्ही EMI भरणे सुरू करता तेव्हा तुम्हाला 15 वर्षांचा परतफेड कालावधी मिळतो. कर्ज मिळालेल्या दिवसापासून व्याज सुरू होते. बँक मोरेटोरियम कालावधी आणखी दोन वर्षे वाढवू शकते. या सर्व बाबींचा विचार करून एज्युकेशन लोनच्या परतफेडीचा कालावधी अत्यंत काळजीपूर्वक निवडला पाहिजे जेणेकरून कर्जाची परतफेड करताना कोणतीही अडचण येणार नाही.
किती व्याज असेल ?
एज्युकेशन लोनचा व्याजदर हा एक महत्त्वाचा घटक आहे ज्याची लोन घेताना काळजी घेणे आवश्यक आहे. व्याजदर हा अभ्यासक्रम, संस्था, मागील शैक्षणिक कामगिरी, क्रेडिट स्कोअर आणि विद्यार्थी/सह-अर्जदाराची सिक्योरिटी यासारख्या घटकांवर अवलंबून असतो. याशिवाय, विविध फायनान्शिअल संस्थांचे व्याजदर देखील वेगवेगळे असू शकतात. मोरेटोरियम कालावधी दरम्यान, साध्या दराने आणि त्यानंतर चक्रवाढ व्याज दराने व्याज आकारले जाते. त्यामुळे लोन घेण्यापूर्वी सर्व बँकांच्या व्याजदराची माहिती नीट घेतली पाहिजे.
भविष्यातील कमाईची गणना करा
एज्युकेशन लोन घेण्याआधी तुम्ही ज्या कोर्स आणि इन्स्टिट्यूटमध्ये प्रवेश घेत आहात त्याचा प्लेसमेंट हिस्ट्री जाणून घेणे आवश्यक आहे. असे केल्याने तुम्हाला कोर्सनंतर नोकरी मिळेल की मध्येच मिळेल याची ढोबळ कल्पना येईल. यासोबतच पगार किती मिळणार हेही कळणार आहे. एकदा तुम्हाला प्लेसमेंट आणि पगाराची कल्पना आली की, ते तुम्हाला तुमचे मासिक उत्पन्न आणि त्यानुसार EMI ची गणना करण्यात मदत करेल. याशिवाय, कर्जाचा कालावधी निवडणे देखील मदत करेल.