महाराष्ट्रातील जागतिक वारसा स्थळे असलेल्या अजंठा आणि एलोरा लेणींना मॉनसून टुरिझम डेस्टिनेशन म्हणून विकसित करण्याचा विचार केला जात आहे. पावसाळ्यात या परिसरात निसर्गाची शोभा खुलते आणि हिरवाईने नटलेले हे स्थळ पर्यटकांसाठी एक आकर्षण ठरू शकते, अशी माहिती केंद्रीय पर्यटन मंत्रालयाच्या महासंचालक मुधा सिन्हा यांनी दिली.
अजंठा-एलोरा पर्यटनासाठी नव्या सुविधा आणि सुधारणा
पर्यटन मंत्रालयाकडून या ऐतिहासिक स्थळांच्या विकासासाठी विविध उपक्रम राबवले जाणार आहेत. यामध्ये सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे पर्यटक मार्गदर्शकांची कमतरता दूर करण्यासाठी विशेष प्रशिक्षण कार्यक्रम सुरू केला जाणार आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठाच्या इतिहास विभागातील विद्यार्थ्यांसाठी खास मार्गदर्शक प्रशिक्षण प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम सुरू केला जाणार आहे. एमटीडीसी (महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळ) आणि पर्यटन मंत्रालयाच्या संयुक्त विद्यमाने हा उपक्रम राबवला जाणार आहे. अनुभवी मार्गदर्शकांना नव्या मार्गदर्शकांचे प्रशिक्षण देण्यासाठी जोडले जाणार आहे.
ज्योतिर्लिंग व ऐतिहासिक स्थळांना हवाई जोडणी
मुधा सिन्हा यांनी अजंठा-एलोरा लेण्यांच्या जागतिक स्तरावर प्रसिद्धीसाठी नवीन रणनीती राबवण्याची गरज असल्याचे सांगितले. त्याचबरोबर उदयपूर आणि इतर ज्योतिर्लिंग असलेल्या शहरांना छत्रपती संभाजीनगरशी हवाई मार्गाने जोडण्याचा प्रस्तावही मांडला आहे. पर्यटन हंगाम प्रामुख्याने फेब्रुवारी-मार्चमध्ये संपतो, मात्र पावसाळ्यात अजंठा-एलोरा लेणी निसर्गसौंदर्याने अधिक खुलतात. त्यामुळे त्यांना मॉन्सून टुरिझम हब म्हणून विकसित करणे गरजेचे आहे.
जर छत्रपती संभाजीनगरमध्ये इमिग्रेशन सुविधा सुरू झाली, तर हे शहर बौद्ध देशांशी थेट जोडले जाऊ शकते आणि आंतरराष्ट्रीय पर्यटन वाढू शकते. असे त्या म्हणाल्या.
भविष्यातील पर्यटन सुधारणा आणि आगामी योजना
- २०२७ मध्ये होणाऱ्या कुंभमेळ्यासाठी त्र्यंबकेश्वर (नाशिक) येथे तयारी सुरू.
- देवगिरी किल्ला आणि अन्य ऐतिहासिक स्थळांच्या सुविधा सुधारण्याचे नियोजन.
- रेल्वे व हवाई प्रवासाची अधिक सोयीस्कर व्यवस्था करण्यासाठी प्रयत्न.
अजंठा आणि एलोरा लेणी या केवळ महाराष्ट्रातील नव्हे, तर जगभरातील अनमोल ठेवा आहेत. सरकारच्या या नव्या योजनांमुळे येत्या काळात हे पर्यटन स्थळ जागतिक स्तरावर अधिक प्रसिद्ध होण्याची शक्यता आहे.
