हॅलो महाराष्ट्र ऑनलाईन । कोरोना महामारीनानंतर हँड सॅनिटायझर्सचे प्रमाण वाढलेलं आहे. अजूनही आपण बाहेरून कुठून आलो तर हँड सॅनिटायझर्सने (Hand Sanitizer) आपले हात स्वच्छ करतो आणि शरीर निरोगी ठेवण्याचा प्रयत्न करतो. मात्र आता मानवी पेशी संस्कृती आणि उंदरांच्या आधारे केलेल्या एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की फर्निचर, कापड, जंतुनाशक आणि गोंद यांसारख्या सामान्य घरगुती जंतुनाशकांमध्ये असलेल्या रसायनांमुळे मेंदूतील सहायक पेशींना नुकसान होण्याची शक्यता आहे. विशेषतः वयवाच्या विकासाच्या महत्त्वाच्या टप्प्यात हा त्रास जाणवू शकतो.
ओहायोच्या केस वेस्टर्न रिझर्व्ह युनिव्हर्सिटीच्या आण्विक जीवशास्त्रज्ञ एरिन कोहन आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांनी अज्ञात विषाचे 1,823 संयुगे शोधून काढले आणि दोन प्रकारचे रसायने शोधून काढली जी एकतर प्रयोगशाळेच्या परिस्थितीत ऑलिगोडेंड्रोसाइट्स म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या पेशींच्या परिपक्वताला मारतात किंवा थांबवतात.ऑलिगोडेंड्रोसाइट्स एक प्रकारचे न्यूरोलॉजिकल सपोर्ट सेल आहेत. या पेशी न्यूरॉन्सभोवती गुंडाळून एक इन्सुलेट आवरण तयार करतात ज्यामुळे मेंदूचे सिग्नल वेगाने फिरत असल्याची खात्री होते.
रसायने मेंदूच्या पेशींना काय करत आहेत?
तज्ञांनी दोन रासायनिक वर्गांपैकी एक चतुर्थांश संयुगे म्हणून ओळखला, ज्याचा वापर वाइप्स, हँड सॅनिटायझर्स, जंतुनाशक स्प्रे आणि टूथपेस्ट आणि माउथवॉश सारख्या स्वतःची काळजी घेण्याऱ्या उत्पादनांमध्ये जीवाणू आणि विषाणू नष्ट करण्यासाठी केला जातो. यूजर्स , ही उत्पादने वापरत असताना, रसायने आत घेऊ शकतात किंवा इनहेल करू शकतात. यानंतरचे दुसरे रसायन ऑर्गनोफॉस्फेट्स आहे. ही रसायने ज्वालारोधक म्हणून काम करतात, सामान्यतः कापड, गोंद आणि इलेक्ट्रॉनिक्स आणि फर्निचर सारख्या घरगुती वस्तूंमध्ये असतात. मानव त्वचेद्वारे चरबी-विद्रव्य ऑर्गनोफॉस्फेट्स शोषून घेऊ शकतो आणि मेंदूमध्ये पोहोचू शकतो.
1930 नंतर जन्मलेल्या लोकांच्या मेंदूचा आकार हळूहळू वाढला
उंदरांवर केलेल्या प्रयोगांमध्ये, त्यांना तीन चतुर्थांश संयुगांपैकी एकाचा तोंडी डोस देण्यात आला आणि काही दिवसांनंतर त्यांना मेंदूच्या ऊतींमध्ये त्या रसायनांचे प्रमाण आढळून आले. यावेळी असेही आढळून आले कि, प्राण्यांच्या मेंदूमध्ये कमी संख्येने ऑलिगोडेंड्रोसाइट्स उपस्थित होते जेव्हा त्यांना एका प्रकारच्या क्वाटरनरी कंपाऊंडचे 10 दैनंदिन डोस प्रशासित केले जातात ज्याला cetylpyridinium क्लोराईड म्हणतात. हे मेंदूच्या विकासाच्या मुख्य कालावधी दरम्यान प्रशासित केले गेले.