नवी दिल्ली । सर्व रिटायर्ड कर्मचाऱ्यांसाठी ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर हे महिने अत्यंत महत्त्वाचे असतात. या महिन्यांत, पेन्शनधारकाला Life Certificate सादर करावे लागते. म्हणजेच पेन्शनर जिवंत आहे याचा तो पुरावा असतो. हे Life Certificate सादर केल्यानंतर, तुमचे पेन्शन पुढे चालू राहते.
काही काळापूर्वी, सरकारने 80 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या रिटायर्ड केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना एक महिना अगोदर म्हणजेच 1 ऑक्टोबरपासून Life Certificate सादर करण्यास दिलासा दिला. दरवर्षी केंद्र सरकारचे पेन्शनर मोठ्या संख्येने बँकांना भेट देऊन Life Certificate जमा करतात, मात्र त्यांच्या सोयीनुसार, ते डिजिटल स्वरूपात देखील सादर केले जाऊ शकते. या व्यतिरिक्त, काही मार्ग आहेत ज्यात ते परदेशात राहताना देखील जमा केले जाऊ शकतात.
Life Certificate ‘या’ प्रकारे सबमिट केले जाऊ शकते-
1- पेन्शनधारक स्वत: पेन्शन डिस्बर्सिंग बँकांमध्ये (PDAs) सादर करू शकतात आणि Life Certificate सादर करू शकतात.
2- जर पेन्शनधारकांना फिजिकल स्वरुपात दिसू इच्छित नसतील तर त्यांना नियुक्त अधिकाऱ्याच्या स्वाक्षरीखाली Life Certificate सादर करावे लागेल. या प्रमाणपत्रावर शासकीय राजपत्रित अधिकारी, भारतीय नोंदणी अधिनियमानुसार नियुक्त केलेले रजिस्ट्रार/उपनिबंधक, CPC (फौजदारी प्रक्रिया संहिता) अंतर्गत मॅजिस्ट्रेटचे अधिकार असलेले, पोलिस स्टेशनमध्ये कार्यरत उपनिरीक्षक दर्जाचे पोलीस अधिकारी, पोस्टमास्तर/विभागीय उप-पोस्टमास्तर/पोस्ट ऑफिसचे निरीक्षक, आरबीआयचे वर्ग -1 अधिकारी, एसबीआयचे वर्ग -1 आणि ग्रेड – 2 चे अधिकारी आणि त्याची उपकंपनी, जस्टीस ऑफ पीस, बीडीओ/मुन्सिफ/तहसीलदार/नायब तहसीलदार. ग्रामपंचायत प्रमुख, ग्राम कार्यकारी समिती, खासदार/आमदार आणि कोषागार अधिकारी यांच्या सह्या वैध आहेत.
3- पेंशनधारक घरबसल्या Life Certificate पोर्टलवर Life Certificate सादर करू शकतात. पेन्शनधारकांची ओळख सुनिश्चित करण्यासाठी, आधार नियामकाने सर्व बायोमेट्रिक डिव्हायसेसच्या डिटेल्स दिल्या आहेत, जे पेंशनधारक आधार नियामकच्या वेबसाइटवर पाहू शकतील.
4- गेल्या वर्षी नोव्हेंबर 2020 मध्ये, पोस्टमनद्वारे डिजिटल लाइफ सर्टिफिकेट सबमिट करण्यासाठी डोअरस्टेप सर्व्हिस सुरू करण्यात आली. इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बँक पोस्टमन आणि ग्रामीण डाक सेवकाद्वारे ही सुविधा पुरवते. मोबाईलद्वारे या सुविधेचा लाभ घेण्यासाठी, पेन्शनधारकांना गुगल प्ले स्टोअरवरून Postinfo App इंस्टॉल करावे लागेल.
5- देशभरात 12 सरकारी बँका आहेत ज्या देशातील 100 प्रमुख शहरांमध्ये डोअरस्टेप बँकिंग सुविधा पुरवतात. लाइफ सर्टिफिकेट देखील त्याच्या सर्व्हिसेसखाली सादर केले जाते. यासाठी मोबाईल app, वेबसाईट किंवा टोल फ्री क्रमांकाद्वारे बुकिंग केले जाते, त्यानंतर डोअरस्टेप बँकिंग एजंट घरी येऊन पेन्शनधारकांना सर्व्हिस पुरवतो. तुम्ही Google Play Store वरून Doorstep Banking (DSB) app डाउनलोड करू शकता किंवा बँकांच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता किंवा 18001213721, 18001037188 टोल फ्री क्रमांकावर संपर्क साधू शकता.
परदेशात राहून लाइफ सर्टिफिकेट अशा प्रकारे जमा केले जाईल
पेंशनधारक / फॅमिली पेंशनधारक देशाबाहेर असल्यास, बँक अधिकाऱ्याद्वारे लाइफ सर्टिफिकेटवर स्वाक्षरी केल्यास वैयक्तिकरित्या बँकेला भेट देण्याची गरज नाही. देशाबाहेर असल्यास, लाइफ सर्टिफिकेटवर त्यांनी अधिकृत केलेल्या व्यक्तीला मॅजिस्ट्रेट, नोटरी, बँकर किंवा भारताच्या राजनयिक प्रतिनिधीने स्वाक्षरी केलेले वैध लाइफ सर्टिफिकेट देण्यात आले आहे. अशा परिस्थितीत देखील वैयक्तिकरित्या दिसण्याची गरज नाही.