नवी दिल्ली । युक्रेन आणि रशियामध्ये सुरू असलेल्या युद्धाचा परिणाम भारतातही पाहायला मिळणार आहे. या युद्धामुळे भारतात खाद्यतेलाच्या किंमती वाढू शकतात. याचे मुख्य कारण म्हणजे रशिया आणि युक्रेन हे दोन्ही सूर्यफूल तेलाचे मोठे उत्पादक आहेत. रशिया आणि युक्रेन युद्धामुळे या दोन्हींच्या पुरवठ्याची कमतरता होईल ज्यामुळे किंमती आणखी वाढतील. इतर देशांच्या तुलनेत याचा भारताला जास्त त्रास होईल, कारण देशाच्या सूर्यफूल तेलाच्या आयातीपैकी 90 टक्के रशिया आणि युक्रेनमधून येते.
वाणिज्य मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, भारत दरवर्षी सुमारे 2.5 मिलियन टन (mt) सूर्यफूल तेल वापरतो, मात्र ते केवळ 50,000 टन सूर्यफूल तेलाचे उत्पादन करते आणि उर्वरित आयात करते. सर्व खाद्यतेलाच्या आयातीमध्ये सूर्यफूल तेलाचा वाटा 14 टक्के आहे. पाम (8-8.5 मिलियन टन), सोयाबीन (4.5 मिलियन टन) आणि मोहरी/रेपसीड (3 मिलियन टन) नंतर हे चौथ्या क्रमांकाचे खाद्यतेल आहे. सूर्यफूल तेलाची किंमत फेब्रुवारी 2019 मध्ये 98 रुपये प्रति लिटरवरून फेब्रुवारी 2022 मध्ये 161 रुपये प्रति लिटर झाली.
भारताची सूर्यफूल तेलाची आयात 2019-20 (एप्रिल-मार्च) मध्ये 2.5 मिलियन टन आणि 2020-21 मध्ये 2.2 मिलियन टन आहे, ज्याचे मूल्य $1.89 अब्ज आणि $1.96 अब्ज आहे. युक्रेनमधून ते 2019-20 मध्ये 1.93 मिलियन टन ($1.47 अब्ज) आणि 2020-21 मध्ये 1.74 मिलियन टन ($1.6 अब्ज) आयात करते, रशियासह ते सुमारे 0.38 मिलियन टन ($287 मिलियन ) आणि 0.28 मिलियन टन ($287 मिलियन टन) आयात करते.
आयातीवर अवलंबून राहण्याचे सर्वात मोठे कारण
आनंद राठी शेयर्स आणि स्टॉक ब्रोकर्सचे इनवेस्टमेंट सर्व्हिसेजचे सीईओ रूप भूत म्हणाले, “उच्च तेलाच्या किंमती भारतासाठी नेहमीच जोखमीचे घटक असतात, ज्यात आयात हा एक प्रमुख घटक असतो. मात्र, तेलाच्या किंमतीतील सध्याची हालचाल प्रामुख्याने युक्रेनच्या संकटामुळे आहे आणि काही काळाने शांत व्हायला हवी.”
खाद्यतेलाच्या किंमती वाढल्या
जागतिक स्तरावर आणि भारतात, महामारी सुरू झाल्यापासून खाद्यतेलाच्या किंमती सातत्याने वाढत आहेत. ही वाढ एवढी झपाट्याने आहे की भारत सरकारला किंमतीतील वाढ रोखण्यासाठी अनेक उपाययोजना कराव्या लागल्या.”
