नवी दिल्ली । वाढत असलेल्या प्रदूषणाबाबत पर्यावरणवादी सतत इशारा देत आहेत. या दरम्यान कार्बन उत्सर्जन कमी करण्यावरही भर दिला जात आहे. कारखान्यांबरोबरच सामान्य लोकांवरही हा दबावआहे. दरम्यान, सैन्याचा उल्लेख कुठे ना कुठेतरी येतच आहे या वाढत्या प्रदूषणात त्यांचाही मोठा वाटा आहे. यूएस आर्मीला जगातील सर्वात शक्तिशाली सेना असे म्हटले जाते, परंतु प्रदूषणाच्या बाबतीत ते आघाडीवर आहेत. एका अंदाजानुसार, एकटी यूएस आर्मी जगातील 140 देशांच्या सैन्यापेक्षा जास्त प्रदूषण पसरवत आहे.
यूएस आर्मीचा कार्बन फूटप्रिंट इतर सैन्यांपेक्षा खूप मोठा आहे. ब्राउन युनिव्हर्सिटीच्या कॉस्ट्स ऑफ वॉरच्या अहवालानुसार सन 2017 मध्ये अमेरिकेच्या सैन्याने जळत्या इंधनातून 25,000 किलोटन कार्बन डाय ऑक्साईड काढला. एका दिवसात सुमारे 269,230 बॅरल तेल खरेदी करण्याचा हा परिणाम होता, जो सैन्याच्या तिन्ही शाखांमध्ये वापरला जात होता.
तसेच, अमेरिकन सैन्याचे काम आणि यंत्रामुळे होणारे प्रदूषण बर्‍याचदा दुर्लक्षित केले गेले आहे कारण त्यास पेंटागॉनशी संपर्क आवश्यक आहे, जे अगदी अवघड आहे. तथापि, फ्रीडम ऑफ इंफॉर्मेशन एक्ट अंतर्गत यूएस डिफेन्स लॉजिस्टिक एजन्सीशी संपर्क साधण्यामुळे बरीच माहिती मिळू शकली. द कन्वर्सेशन मध्ये ही माहिती देण्यात आली आहे.
अमेरिकेतील सैन्याच्या क्लायमेट पॉलसीमध्येही बरेच विरोधाभास आहेत. उदाहरणार्थ, तिथल्या मिलिट्री बेसमध्ये रिन्यूएबल उर्जेवर जोर देण्यात आला आहे, परंतु प्रत्यक्षात परिस्थिती भिन्न आहे. जरी हे सैन्य जैवइंधनाच्या निर्मितीवर भर देत आहे, परंतु हे तेथील सैन्याच्या एकूण इंधन खर्चाचा एक छोटासा भाग आहे. अमेरिकेकडे जगातील सर्वात शक्तिशाली आणि सर्वात मोठे सैन्य आहे. जगभरातील देशांच्या लष्करी क्षमतेचे रँकिंग करत असलेल्या ग्लोबल फायर पॉवर या वेबसाईटने सैन्य क्षमतेच्या बाबतीत अमेरिकेला संपूर्ण जगात पहिल्या स्थानावर आणले आहे.
संरक्षणविषयक बाबीसंबंधीची वेबसाइट मिलिटरी डायरेक्ट या वर्षाच्या सुरूवातीस सांगितले होते की, सैन्यावर खर्च करण्याच्या बाबतीत 732 अब्ज डॉलर्स (सुमारे lakh 53 लाख कोटी रुपये) अमेरिका अव्वल स्थानावर आहे तर चीन आणि रशियाही त्यामागे आहेत. अशा परिस्थितीत इतक्या मोठ्या सैन्यामचे कार्बन उत्सर्जन देखील जास्त असेल.
ज्या कार्बन फूटप्रिंटबद्दल चिंता व्यक्त केली जात आहे, आपण एकदा हे समजून घेऊयात. एखादी व्यक्ती, संस्था किंवा पर्यावरणास धोकादायक अशी कोणतीही वस्तू ज्या ग्रीनहाऊस वायूमधून उत्सर्जित होते त्यास कार्बन फूटप्रिंट असे म्हणतात. ग्रीनहाऊस वायू ग्लोबल वार्मिंग आणि हवामान बदलांचा धोका वाढवतात. तर आपला कार्बन फूटप्रिंट आपल्या जीवनशैलीचा पर्यावरणावर कसा आणि किती परिणाम करते हे सांगते. याचा विचार अशा प्रकारे करा की, जर तुम्ही तुमच्या खासगी वाहनातून ऑफिसला गेला तर सार्वजनिक वाहन वापरणाऱ्या व्यक्तीपेक्षा तुमचा कार्बन फूटप्रिंट जास्त असेल.
जर आपण देशानुसार कार्बन फूटप्रिंटकडे पाहिले तर चीनकडे सर्वात मोठा फूटप्रिंट आहे. इन्व्हेस्टोपीडिया या वेबसाइटच्या आकडेवारीनुसार चीनमध्ये सन 2018 मध्ये सर्वाधिक कार्बन डाय ऑक्साईड उत्सर्जन होते, जे 10.06 अब्ज मेट्रिक टन होते. त्याखालोखाल अमेरिकेचा क्रमांक लागतो, ज्याचे कार्बन उत्सर्जन सुमारे 5.41 अब्ज मेट्रिक टन होते.
राज्यातील सर्व महत्वाच्या ब्रेकिंग बातम्या थेट मोबाईलवर मिळवण्यासाठी आमचा WhatsApp ग्रुप Join करा