नवी दिल्ली । तुमच्याकडे 1 रुपयाचे नाणे नक्कीच असेल. जर तुम्ही दुकानात गेलात आणि दुकानदाराने नाणे स्वीकारण्यास नकार दिला तर? बर्‍याच लोकांना 10 रुपयांच्या नाण्यांबाबत ही अडचण येत होती, मात्र आजकाल लोकं 1 रुपयाबद्दलही अशाच तक्रारी करत आहेत. जर तुमच्यासोबतही असे घडले तर तुम्ही काय करू शकता?
RBI च्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, पोस्ट ऑफिस सर्व प्रकारच्या नोटा आणि नाणी स्वीकारतात. त्यामुळे तुम्ही पोस्ट ऑफिसमध्ये 1 रुपयाचे नाणे जमा करू शकता किंवा तुमच्या जवळच्या पोस्ट ऑफिसमधूनही काही खरेदीही करू शकता. याचा अर्थ पोस्ट ऑफिसला तुमचे नाणे स्वीकारावे लागेल.
व्यक्तीने ट्विटरवर तक्रार केली
वास्तविक, एका व्यक्तीने ट्विटरवर RBI, अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन आणि त्यांच्या ऑफिसला टॅग करत तक्रार केली. सुधांशू दुबे नावाच्या ट्विटर अकाऊंटवरून 1 रुपयाच्या नाण्याचे छायाचित्र शेअर करताना विचारण्यात आले की, भारतात अशी नाणी बंद झाली आहेत का? जर हो असेल तर लोकांकडे असलेली अशी नाणी कुठे जमा होतील आणि जर नसेल तर दुकानाव्यतिरिक्त भारतीय पोस्ट ऑफिसमध्ये ही नाणी कशी नाकारली जाऊ शकतात?
इंडिया पोस्टने दिले उत्तर
प्रत्युत्तरात इंडिया पोस्टने (इंडिया पोस्ट) लिहिले की सर, RBI ने जारी केलेली सर्व प्रकारची नाणी आणि नोटा पोस्ट ऑफिस घेतात. तुमच्या तक्रारीचा संदर्भ घेऊन, संबंधित पोस्ट ऑफिसला RBI ने जारी केलेली सर्व प्रकारची नाणी आणि नोटा स्वीकारण्याचे निर्देश दिले आहेत. झालेल्या गैरसोयीबद्दल क्षमस्व.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने काय म्हंटले आहे ?
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने 26 जून 2019 रोजी अधिकृत अधिसूचनेद्वारे लोकांना अफवांवर विश्वास ठेवू नये आणि सर्व नाणी व्यवहारासाठी कायदेशीर निविदा म्हणून स्वीकारण्याचे आवाहन केले. याचा अर्थ RBI ने जारी केलेली सर्व नाणी वैध आणि स्वीकार्य आहेत.
RBI ने म्हटले होते की, “भारत सरकारने काढलेली नाणी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने चलनात ठेवली आहेत. या नाण्यांमध्ये विशिष्ट वैशिष्ट्ये आहेत. आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक – विविध थीम प्रतिबिंबित करण्यासाठी नवीन मूल्यांची आणि नवीन डिझाइनची नाणी लोकांच्या व्यवहाराच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी वेळोवेळी सादर केल्या जातात. ही नाणी जास्त काळ चलनात राहिल्याने, वेगवेगळ्या डिझाईन आणि आकारांची नाणी एकाच वेळी चलनात येतात. सध्या 50 पैसे, ₹1/-, 2/-, 5/- आणि 10/- अशा विविध आकारांची, थीम आणि डिझाइनची नाणी चलनात आहेत.”*