मुंबई । विदेशी संस्थागत गुंतवणूकदार (FII) गेल्या 5 महिन्यांपासून भरपूर शेअर्स विकत आहेत. मार्च 2022 मध्ये संपलेल्या वर्षात, FII ने आतापर्यंत $29 अब्ज (रु. 2.22 लाख कोटी) पेक्षा जास्त किंमतीचे शेअर्स खरेदी केले आहेत. 80 टक्के हे गेल्या पाच महिन्यांत विकले गेले आहेत. जरी रिटेल गुंतवणूकदारांसह देशांतर्गत संस्थागत गुंतवणूकदारांनी प्रत्येक घसरणीत खरेदी केली असली तरी त्यांची खरेदी इतकी जास्त आहे की, ते FII फ्लोशी जुळू शकत नाहीत.
आता परदेशी गुंतवणूकदार एवढी विक्री का करत आहेत, हा प्रश्न उभा राहतो आहे. ऑक्टोबर 2021 मध्ये निफ्टीने जानेवारी 2021 पासून 32 टक्क्यांहून अधिकच्या वाढीसह 18,604 चा विक्रमी उच्चांक गाठल्यानंतर उच्च मूल्यांकन हे एक कारण होते. याशिवाय, वाढत्या महागाईशी लढण्यासाठी यूएस फेडरल रिझर्व्हकडून वाढीव दरवाढीची वाढती अपेक्षा हे FII ने पैसे काढण्याचे मुख्य कारण आहे. जागतिक स्तरावर, विश्लेषकांची अपेक्षा आहे की, Fed 2022 मध्ये 5-7 पॉलिसी रेट वाढवेल.
युद्धाच्या संकटाने विक्रीला आणखी चालना दिली
आता युक्रेन आणि रशियामधील भू-राजकीय तणावामुळे भारतातून FII चे पैसे काढून घेण्यास आणखी चालना मिळाली आहे. रशियाने गुरुवारी सकाळी युक्रेनवर आक्रमण सुरू केले, मॉस्कोचे सैन्य आणि वाहने क्रिमियामार्गे युक्रेनमध्ये दाखल झाली. नंतर पाश्चात्य देशांनी रशियावर कठोर निर्बंध लादून त्यांची अर्थव्यवस्था खराब केली. यामुळे, इक्विटी मार्केट विक्रमी उच्चांकावरून सुमारे 13 टक्क्यांनी दुरुस्त झाले आणि अनेक शेअर्सनी आपल्या ऑल टाइम हाय पेक्षा कमी ट्रेडिंग केले.
विक्रीच्या दबावापासून मुक्त होण्यासाठी किती वेळ लागेल?
फिस्डम स्टॉक ब्रोकिंगचे सीईओ राकेश सिंग म्हणतात, “परकीय भांडवलामध्ये प्रतिकूल आर्थिक आणि भू-राजकीय घटनांमध्ये गुंतवणूक करण्याऐवजी वेगाने पैसे काढण्याची प्रवृत्ती आहे. रशिया-युक्रेन स्टँडऑफमुळे परकीय भांडवल जास्त वेगाने बाहेर पडेल अशी अपेक्षा आहे.”
राकेश सिंग यांच्या मते, परिस्थिती जसजशी बिघडत आहे तसतसे अनुकूल वातावरणात विदेशी भांडवल भारतीय बाजारपेठेत परत येण्याची अपेक्षा केली जाऊ शकते. मॅक्वेरी सिक्युरिटीज इंडियाचे आदित्य सुरेश यांनी गुरुवारी CNBC-TV18 ला सांगितले की,”FII कडून सुरू असलेला विक्रीचा दबाव कधीही कमी होऊ शकत नाही कारण देशाचे मूल्यांकन कमी झाले आहे.”
मूल्यांकन खूप जास्त आहे
सुरेश पुढे पुढे म्हणाले, “भारतात आता कोणतीही मोठी खरेदी होत नाही कारण कमाईची जोखीम खूप जास्त आहे आणि मूल्यांकन खूप जास्त आहे.” बहुतेक विश्लेषकांना पुढील वर्षी निफ्टीची कमाई सुमारे 20 टक्के आणि चालू आर्थिक वर्षात 25-30 टक्क्यांनी वाढण्याची अपेक्षा आहे.