नवी दिल्ली । केंद्रीय कामगार आणि रोजगार आणि पर्यावरण, वन आणि हवामान बदल मंत्री भूपेंद्र यादव यांनी शनिवारी सांगितले की,”भारतातील अनौपचारिक क्षेत्रातील प्रत्येक तिसरा कामगार आता ई-श्रम पोर्टलवर रजिस्टर्ड आहे आणि पोर्टलवरील रजिस्ट्रेशनची एकूण संख्या आहे. चार महिन्यांत 14 कोटींचा टप्पा पार केला. हे पोर्टल असंघटित कामगारांचा पहिला राष्ट्रीय डेटाबेस आहे. ई-श्रम पोर्टल 26 ऑगस्ट 2021 रोजी लाँच करण्यात आले. पोर्टलवर रजिस्ट्रेशन करून असंघटित क्षेत्रातील कामगार सामाजिक सुरक्षा आणि रोजगार योजनांचा लाभ घेऊ शकतात.
महिला कामगार अव्वल
आतापर्यंत, अनौपचारिक क्षेत्रातील 14,02,92,825 कामगारांनी ई-श्रम पोर्टलवर रजिस्ट्रेशन केले आहे. पोर्टलवरील ताज्या डेटावरून असे दिसून आले आहे की रजिस्ट्रेशनच्या बाबतीत शीर्ष पाच राज्ये उत्तर प्रदेश, पश्चिम बंगाल, बिहार, ओडिशा आणि झारखंड आहेत. रजिस्ट्रेशन करणाऱ्यांमध्ये 52.56 टक्के महिला आहेत, तर 47.44 टक्के पुरुष आहेत.
रजिस्ट्रेशन कसे करावे ?
16 ते 59 वयोगटातील कामगार ई-श्रम पोर्टलवर आपले रजिस्ट्रेशन करू शकतात. ई-श्रम पोर्टलवर रजिस्ट्रेशन केल्यानंतर कामगारांना युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर (UAN) कार्ड मिळेल. नावनोंदणी करण्यासाठी, कामगारांकडे आधार लिंक केलेला मोबाईल नंबर आणि बँक खाते असणे आवश्यक आहे. ज्या कामगारांकडे आधार लिंक केलेला मोबाईल नंबर नाही ते जवळच्या कॉमन सर्व्हिस सेंटरमध्ये (CSC) बायोमेट्रिक ऑथेंटिकेशनद्वारे रजिस्ट्रेशन करू शकतात. ई-श्रम पोर्टलवर रजिस्ट्रेशन करणाऱ्या कामगारांना ई-श्रम कार्ड दिले जाते.
रजिस्ट्रेशनमुळे मिळतात ‘हे’ फायदे
ई-श्रम कार्डच्या मदतीने कामगार देशात कुठेही आणि कधीही सर्व सामाजिक सुरक्षा योजनांचा लाभ घेऊ शकतात. इतर ठिकाणी गेल्यावरही ते सामाजिक सुरक्षा लाभांसाठी पात्र राहतात. यामध्ये रजिस्टर्ड असलेल्या कामगाराचा मृत्यू झाल्यास किंवा कायमचे अपंगत्व आल्यास दोन लाख रुपये दिले जातील. तात्पुरते अपंगत्व आल्यास एक लाख रुपये दिले जातील.