हॅलो महाराष्ट्र ऑनलाईन । कोरोना आणि त्यामुळे सुरु असलेल्या लॉकडाऊनमुळे लोकांना झोप न येण्याची समस्या भेडसावू लागली आहे. जर कोणी चांगले झोपत असतील तर ते चांगले आहे मात्र जर ती चांगली झोप हि वारंवारच्या झोपेमध्ये बदलली जात असेल तर आपल्याला सावध राहावे लागेल. हे केवळ थकवा किंवा अशक्तपणा नव्हे तर न्यूरोलॉजिकल समस्येचे लक्षण असू शकते. नारकोलेप्सी हा एक असा रोग आहे, ज्यामध्ये रुग्णाला पूर्ण वेळ झोप येती. हे धोकादायक असू शकते.
रुग्णाला अचानक झोप येते
या नार्कोलेप्सीमुळे रूग्णाची दिनचर्या आणि आयुष्यावर खूप मोठा परिणाम होऊ शकतो. रॅम अर्थात रॅपिड आय मुव्हमेंट वली झोप जास्त येते, ज्यामध्ये स्वप्ने पडतात, मेंदू सक्रिय राहतो आणि संपूर्ण झोपेनंतरही रुग्णाला झोपेची कमतरता जाणवते. सामान्य स्थितीत, रॅम 20 टक्क्यांपर्यंत असतो, तर गाढ झोप ही नॉन रॅम स्लीपच्या श्रेणीत येते ज्यामध्ये मेंदूला विश्रांती मिळते.
एक नाही तर अशी अनेक कारणे आहेत
हे अनेक कारणांसामुळे होते. बहुतेक प्रकरणे ही मेंदूत न्यूरोकेमिकल हाइपोक्रीटिनच्या कमतरतेमुळे उद्भवतात, ज्यामुळे झोपेवर आणि जागृत स्थितीवर नियंत्रण येते. अशी अनेक प्रकरणेही नोंदवली गेली आहेत ज्यात एच 1 एन 1 विषाणू म्हणजेच स्वाइन फ्लू विषाणूच्या संसर्गाने रुग्णाने नार्कोलेप्सीची तक्रार केली आहे. मात्र, अद्याप स्वाइन फ्लू विषाणू या रोगाला थेट आमंत्रित करतात की या रोगाचा उत्तेजक म्हणून काम करतात हे अद्यापही स्पष्ट झालेले नाही. हा रोग अनुवांशिक देखील आहे. कमकुवत प्रतिकारशक्ती देखील या नार्कोलेप्सीसाठी अनुकूल परिस्थिती निर्माण करते, म्हणूनच कुपोषित पौगंडावस्थेतील किंवा तरुणांमध्ये ती होण्याची शक्यता जास्त असते.
आजारपण
याची लक्षणे पौगंडावस्थेपासून सुमारे 25 वर्षांपर्यंत सुरू होतात आणि काळानुसार हा रोग वाढतो. दिवसा वारंवार झोप येणे हे या आजाराचे मुख्य लक्षण आहे. नार्कोलेप्सी रुग्ण कधीही आणि कोठेही झोपतात. ही झोप काही मिनिटांपासून अर्ध्या तासापर्यंत असू शकते. जागे झाल्यानंतरही याचा रुग्ण हा लवकरच पुन्हा झोपायला जातो.
स्नायूंवरचे नियंत्रण गमावतो
रुग्णाचा अचानक स्नायूंवरचा ताबा सुटण्यास सुरवात होते. या अवस्थेला कॅटॅप्लेक्सी असे म्हणतात, ज्यामध्ये शरीरातील जवळजवळ सर्वच स्नायू हे थोड्या काळासाठी शिथिल होतात. अडखळणे, अचानक रुग्णाचा तोल जाणे किंवा सतत डोके चक्रवणे यासारख्या गोष्टी दिसतात. हे सहसा हसणे, राग इत्यादीसारख्या तीव्र भावनांच्या दरम्यान उद्भवते.
झोपेचा भाग
या व्यतिरिक्त स्लीप पॅरालिसिस हे देखील एक महत्त्वपूर्ण लक्षण आहे. झोपेच्या आधी बर्‍याच वेळा रुग्णाला चालणे, बोलणे किंवा काहीही करण्यास असमर्थ असल्याची जाणीव होते. ही अवस्था काही सेकंदांपासून ते काही मिनिटांपर्यंतही असते. या लक्षणांव्यतिरिक्त, नार्कोलेप्सीमुळे ग्रस्त असलेल्या व्यक्तीस मतिभ्रम, ऑब्सट्रक्टिव स्लीप एप्निया तसेच रेस्टलेस लेग सिंड्रोम देखील असू शकतो. बर्‍याच वेळा, रुग्ण काम करत असताना झोपी जातो आणि झोपेच्या वेळी तो काम करण्यास सुरवात करतो, जे त्याच्यासाठी प्राणघातक ठरू शकते.
वाहन चालवताना तुम्ही झोपू शकता
हा रोग केवळ रुग्णाच्या वैयक्तिक आणि बाह्य जीवनातच अडथळा आणत नाही तर लोकांमध्ये अशा व्यक्तीबद्दल चुकीची धारणा निर्माण होते. आळस नव्हे तर आजार म्हणून विचार केल्याने रुग्णाचा आत्मविश्वास तुटतो. यामुळे शालेय मुलांचे शिक्षण आणि करियर मोठ्या प्रमाणात प्रभावित झाले आहे. भावनांच्या अतिरेक जसे कि हसणे, राग येणे, आनंद यांदरम्यान स्नायूंचे संतुलन गमावण्याची भीती यांमुळे रुग्ण हळूहळू लोकांमधून दूर जायला लागतो आणि त्याला भावना व्यक्त करण्यास भीती वाटते. स्वयंपाक करताना किंवा वाहन चालवताना स्लीप आलेला असा अ‍ॅटॅक हा रुग्णाच्या जीवावरही बेतू शकतो.
रोग अनुवांशिक आहे
प्रत्येक पिढीमध्ये, या रोगाची तीव्रता वाढते अथवा कमी होते, तर काही पिढीमध्ये हा रोग नसल्या सारखाच असू शकतो. या रोगाच्या तीव्रतेचे आकलन हे ओवरनाइट स्लीप स्टडी आणि कंप्लीट स्लीप स्टडी मध्ये होते. रोगाचा शोध घेण्याच्या पद्धतींमध्ये या रोगाचा नार्कोलेप्सीशी संबंधित इतर काही स्लीप डिसऑर्डर तर नाही ना ते पहिले जाते. याच आधारावर उपचार केले जातात , ज्या अंतर्गत रुग्णाची झोप नियंत्रित केली जाते. कधीकधी काही स्टिमुलेटिंग एजंट्स देखील दिले जातात जेणेकरुन रुग्ण दिवसा सक्रिय राहू शकेल. यासाठीस्लीप स्पेशलिस्टची भेट घेणे फायद्याचे ठरू शकते.
ब्रेकिंग बातम्या मोबाईलवर मिळवण्यासाठी आम्हाला 7972630753 या नंबरला WhatsApp करा आणि लिहा “Hello News”.