जिनिव्हा । जागतिक आरोग्य संघटनेला (WHO) भारत आणि युगांडामध्ये CoveShield ची बनावट कोरोना लस मिळाली आहे. ही बनावट लसही रुग्णांना अधिकृत लस केंद्रातून बाहेर काढून देण्यात आली. बनावट Coveshield मिळाल्यानंतर WHO ने मेडिकल प्रोडक्ट्स बाबत चेतावणी जारी केली आहे. CoveShield बनवणारी कंपनी Serum Institute of India (SII) ने म्हटले आहे की,” ते 5 ml आणि 2 ml च्या कुपींमध्ये CoveShield देत नाहीत.” WHO ने म्हटले आहे,”SII ने लिस्ट केलेली लस बनावट असल्याची पुष्टी केली आहे. WHO ला फक्त भारत आणि युगांडामधील रुग्णांद्वारे याविषयीची माहिती मिळाली आहे. लसीवर लिहिलेली आवश्यक माहिती वारंवार गहाळ झाल्यामुळे ती बनावट असल्याचे निष्पन्न झाले.
WHO ने म्हटले आहे की,” बनावट कोरोना लस त्वरित ओळखली पाहिजे आणि नष्ट केली पाहिजे. बनावट लस जगभरातील लोकांच्या आरोग्यासाठी एक मोठा धोका आहे. यामुळे जोखीम क्षेत्र आणि आरोग्य सुविधांमध्ये येणाऱ्या लोकांवर अतिरिक्त भार वाढेल.” बनावट आणि निकृष्ट मेडिकल प्रोडक्ट्सबाबत WHO च्या ग्लोबल सर्व्हिलान्स अँड मॉनिटरिंग सिस्टीमने CoveShield ची बनावट लस शोधली आहे. युगांडामध्ये बनावट कोविशील्डची कुपी 5 ml ची होती, ज्याद्वारे 10 डोस लागू केल्याचे सांगितले गेले. त्यावर बॅच क्रमांक 4121Z040 आणि बनावट एक्सपायरी डेट 10 ऑगस्ट अशी लिहिली होती.
बनावट कोरोना लस सापडण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. यापूर्वीही WHO ने अमेरिकन देशांमध्ये फायजर-बायो एंटेकच्या बनावट कोरोना लसीबद्दल सांगितले होते. दक्षिण आशिया आणि आफ्रिकेत बनावट औषधे आणि लस सापडल्यावर WHO ने मेडिकल प्रोडक्ट्सबाबतचा इशारा जारी केला आहे. WHO ला यावर्षी जुलै-ऑगस्टमध्येच कोव्हशील्डच्या बनावट लसीबद्दल बातमी मिळाली. आता WHO ने मेडिकल प्रोडक्ट्सच्या पुरवठा साखळीवर नजर ठेवण्याचा सल्ला दिला आहे. विशेषत: ज्या देशांमध्ये बनावट लस मिळण्याच्या घटना समोर आल्या आहेत त्या देशांमध्ये याची गरज असल्याचे आरोग्य संघटनेने म्हटले आहे.