नवी दिल्ली । युद्ध म्हणजे नुकसान. सर्व प्रकारच्या संकटांसह युद्ध येते. यामध्ये लढणाऱ्या देशांबरोबरच त्यांच्याशी संबंधित देशांचेही मोठे नुकसान होते. रशिया आणि युक्रेन हे लढत आहेत मात्र हजारो किमी दूर असलेल्या आपल्या देशाचेही यामुळे मोठे नुकसान होणार आहे. युद्धामुळे कच्च्या तेलाची किंमत झपाट्याने वाढून $100 प्रति बॅरल झाली आहे. त्यामुळे भारताचे एक लाख कोटी रुपयांपर्यंत नुकसान होणार आहे.
रिपोर्टनुसार, जर युद्ध वाढत गेले तर पुढील आर्थिक वर्षात सरकारचा महसूल 95 हजार कोटी रुपयांनी कमी होऊन एक लाख कोटींवर येऊ शकतो. त्याचबरोबर देशांतर्गत चलनवाढही वाढेल. कारण सर्व वस्तू आणि उत्पादनांच्या किंमतींवर परिणाम होऊ शकतो.
दरमहा 8,000 कोटी रुपयांचा महसूल बुडेल
जपानी रिसर्च कंपनी नोमुरानेही दावा केला आहे की,”या संकटात आशियामधील भारताला सर्वाधिक फटका बसेल.” SBI च्या गट प्रमुख आर्थिक सल्लागार सौम्यकांती घोष यांच्या रिपोर्ट नुसार, नोव्हेंबर 2021 पासून आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाची किंमत वाढत आहे.”
भारतात असले तरी सरकारने ते नियंत्रणात ठेवले आहे. जर ही किंमत 100 ते 110 डॉलरच्या दरम्यान राहिली तर व्हॅट स्ट्रक्चरनुसार, पेट्रोल आणि डिझेलची किंमत सध्याच्या दरापेक्षा 9 ते 14 रुपये प्रतिलिटर जास्त असणे आवश्यक आहे. सरकारने किंमत वजा अबकारी करातील वाढ रोखली तर दरमहा आठ हजार कोटी रुपयांचा महसूल बुडणार आहे.
थेट परिणाम महागाईवर
पुढील आर्थिक वर्षात पेट्रोल आणि डिझेलची मागणी आठ ते दहा टक्क्यांनी वाढली तर वर्षभरात तोटा एक लाख कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचेल. या किंमतींचा थेट परिणाम महागाईवर होणार आहे. तेलाच्या किंमती एप्रिल 2021 मध्ये असलेल्या $63.4 वरून जानेवारी 2022 मध्ये $84.67 वर पोहोचल्या, यात सुमारे 33.5 टक्के वाढ झाली. जर ही वाढ $100 वर गेली तर महागाई आणखी वाढेल.
या युद्धाशी भारताचे सामरिक हितसंबंध जुळलेले नसले तरी त्याचा आर्थिक परिणाम होणार आहे. याचा युरोपमधील सेवांवर नकारात्मक परिणाम होईल. रशियावरील निर्बंधांमुळे भारतातून निर्यात होणाऱ्या चहा आणि इतर नियमित उत्पादनांवरही परिणाम होऊ शकतो.
युक्रेन हा कृषी उत्पादनांचा मोठा निर्यातदार आहे
सोने, प्लॅटिनम आणि पॅलेडियम या मौल्यवान धातूंच्या किंमती वाढतील. युक्रेन हा कृषी उत्पादनांचा प्रमुख निर्यातदार आहे. जर आयात थांबली तर गहू, मका यासारख्या धान्यांच्या किंमती वाढू शकतात. जानेवारीमध्ये महागाई दर 6.01 टक्क्यांवर होता, जो गेल्या 7 महिन्यांतील उच्चांक आहे.
नवीन आव्हाने
“दुसऱ्या महायुद्धानंतर पहिल्यांदाच युक्रेन-रशिया युद्धाने जागतिक शांततेसमोर मोठी आव्हाने आणली आहेत. ही परिस्थिती भारताच्या विकासासमोर नवी आव्हानेही उभी करेल. महामारीमुळे झालेल्या आर्थिक नुकसानानंतर आता कुठे सुधारणा होत आहे. एवढ्या मोठ्या प्रमाणावर होणारे युद्ध केवळ जागतिक शांततेसाठीच नव्हे तर आपल्यासाठीही नवीन आव्हाने निर्माण करत आहेत असे अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी म्हंटले
