Mosaic Virus Disease | आपण सध्या भाज्यांच्या बाजारांमध्ये पाहिले, तर टोमॅटोची किंमत दिवसेंदिवस वाढलेली दिसत आहे. परंतु जे शेतकरी टोमॅटो करत आहेत, त्यांच्या टोमॅटोला काकडी मोझॅक विषाणू नावाचा एक रोग लागत आहे. आणि ही एक मोठी समस्या बनलेली आहे. या रोगामुळे टोमॅटोच्या लागवडीवर देखील मोठ्या प्रमाणात परिणाम होतो. आणि शेतकऱ्यांच्या आर्थिक नुकसान देखील होते मागील काही वर्षापासून मध्यम प्रदेशातील बुरहान जिल्ह्यात आणि महाराष्ट्रातील जळगावमध्ये ही काकडी मोझॅक विषाणू (Mosaic Virus Disease) मोठ्या प्रमाणात समस्या बनत चाललेली आहे. आधी हा रोग कमी प्रमाणात होता परंतु आज काल या रोगाने पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झालेले होत दिसत आहे. त्यामुळे हा रोग नक्की कसा होतो? याबद्दल शेतकऱ्यांना माहिती असणे खूप गरजेचे आहे. आता या पिकावर पडणाऱ्या रोगाची आपण सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.

काकडी मोझॅक व्हायरस रोग म्हणजे काय? | Mosaic Virus Disease

काकडी मोझॅक व्हायरस (CMV) हा एक वनस्पती रोगजनक आहे जो टोमॅटोसह वनस्पतींच्या विस्तृत श्रेणीवर परिणाम करतो. हा टोमॅटोचा सर्वात सामान्य आणि आर्थिकदृष्ट्या महत्त्वाचा विषाणूजन्य रोग आहे. CMV मुळे उत्पन्नात लक्षणीय घट होते आणि टोमॅटोच्या फळांची गुणवत्ता कमी होते.

टोमॅटोमध्ये CMV मुळे होणाऱ्या रोगाची लक्षणे

CMV मुळे टोमॅटोच्या झाडांमध्ये विविध लक्षणे दिसतात, ज्यामध्ये पानांवर मोज़ेक पॅटर्न (हलके आणि गडद हिरवे डाग), पानांची विकृती, बौनेपणा आणि फळांचा आकार कमी होतो. टोमॅटोच्या प्रकारावर आणि सीएमव्हीच्या प्रकारानुसार लक्षणांची तीव्रता बदलू शकते.

टोमॅटोमध्ये सीएमव्ही रोग कसा पसरतो?

CMV प्रामुख्याने ऍफिड्सद्वारे पसरते, जे लहान कीटक आहेत जे वनस्पतींचे रस खातात. जेव्हा ऍफिड्स एखाद्या संक्रमित वनस्पतीवर खातात तेव्हा ते विषाणू प्राप्त करतात आणि नंतर ते फिरताना निरोगी वनस्पतींमध्ये प्रसारित करतात. CMV दूषित उपकरणे, वनस्पती रस आणि बियांद्वारे देखील पसरतो.

टोमॅटोमध्ये सीएमव्ही रोग कसे व्यवस्थापित करावे? | Mosaic Virus Disease

CMV साठी कोणताही उपचार नसल्यामुळे, व्यवस्थापन धोरणे प्रतिबंध आणि नियंत्रणावर लक्ष केंद्रित करतात. टोमॅटोमधील सीएमव्ही रोग प्रतिरोधक वाण यासारखे काही उपाय तुम्ही अवलंबू शकता.