हॅलो महाराष्ट्र ऑनलाईन । पेन्शन फंड नियामक आणि विकास प्राधिकरणाने (PFRDA) नॅशनल पेन्शन सिस्टम (NPS) आणि अटल पेन्शन योजनेशी संबंधित तक्रारींचे निवारण करण्यासाठी लोकपाल (Ombudsman) नेमला आहे. ही अशी दुसरी नेमणूक आहे. पहिले PFRDA लोकपाल विनोद पांडे यांनी 2016 ते 2019 या कालावधीत कार्यालयात काम केले आणि ग्राहकांच्या समस्या सोडवल्या. अलिकडच्या वर्षांत या दोन पेन्शन योजनांची सदस्‍यता घेण्याचा कल वेगाने वाढला आहे. अशा परिस्थितीत लोकपाल यांची ही नेमणूक विशेष महत्त्वाची ठरली.
दंड आकारण्याचा लोकपालला आहे अधिकार
20 ऑगस्ट 2020 रोजी अटल पेन्शन योजनेच्या ग्राहकांची संख्या 2.4 कोटी पार केली आहे. वित्तीय वर्ष 2019-20 अखेरपर्यंत एनपीएसच्या ग्राहकांची संख्या वाढून 1.3 कोटी झाली आहे. पीएफआरडीएच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, पेन्शन ग्राहकांच्या तक्रारींचे निवारण करण्यासाठी स्वतंत्र असणे प्राधिकरण फार महत्वाचे आहे. ऑर्डर पास करण्याचा आणि दंड लावण्याचा अधिकार लोकपालला आहेत.
लोकपालकडे तक्रार कधी पाठविली जाते
नियमांनुसार, लोकपाल 10 लाख रुपयांपर्यंत ऑर्डर देऊ शकतात. तक्रारींमध्ये ग्राहकांच्या पगारामधून कपात केलेल्या योगदानाची किंमत एनपीएस खात्यावर हस्तांतरित न करणे यासारख्या मुद्द्यांचा समावेश असू शकतो. पहिल्यांदा सेंट्रलाइज्‍ड ग्रीवांसेस मॅनेजमेंट सिस्टम CGMS) मध्ये तक्रारी नोंदविल्या पाहिजेत. 30 दिवसांत समाधानकारक तोडगा न निघाल्यास ते एनपीएस ट्रस्टमध्ये वर्ग केले जाऊ शकतात. जर एनपीएस ट्रस्टही 30 दिवसांत या तक्रारीचे निराकरण करण्यास सक्षम नसेल तर ते लोकपालला दिले जाऊ शकते.
सरकारी कर्मचार्‍यांसाठी एनपीएस सुरू झाले
एनपीएस आणि एपीवाय ग्राहकांना दरमहा, तिमाहीत किंवा प्रत्येक अर्ध्यावर निश्चित रक्कम गुंतवावी लागते. यानंतर, ग्राहकांना निवृत्तीनंतर दरमहा निश्चित पेन्शन दिले जाते. 18 ते 60 वर्षांचा कोणताही भारतीय नागरिक एनपीएसमध्ये सहभागी होऊ शकतो. केंद्र सरकारने 1 जानेवारी 2004 रोजी त्याची ओळख करुन दिली होती. या तारखेनंतर सर्व सरकारी कर्मचारी सामील होण्यासाठी ही योजना आवश्यक आहे. 2009 पासून ही योजना खासगी क्षेत्रात काम करणाऱ्यांसाठीदेखील उघडली गेली. रिटायरमेंट नंतर कर्मचारी एनपीएसचा एक हिस्सा काढून घेऊ शकतात. त्याच वेळी, उर्वरित रकमेमधून रिटायरमेंट नंतर आपण नियमित उत्पन्नासाठी एन्युइटी घेऊ शकता.
अटल निवृत्तीवेतन योजना असंघटित क्षेत्रासाठी आहे
अटल निवृत्तीवेतन योजना ही असंघटित क्षेत्रातील कर्मचार्‍यांसाठी आहे. दरमहा 1000 ते 5000 रुपयांच्या पेन्शनची तरतूद आहे. 18-40 वर्षांपर्यंतचे लोक या योजनेत सामील होऊ शकतात. केवळ या योजनेचा लाभ आयकर स्लॅबच्या बाहेरचा लोक घेऊ शकतात. योजनेंतर्गत एखाद्याला किमान 20 वर्षे गुंतवणूक करावी लागेल. या योजनेत गुंतवणूक करून निवृत्ती घेतल्यानंतर तुम्हाला दरमहा पेन्शन मिळण्याचे अधिकार आहेत. ग्राहकाच्या अकाली मृत्यूनंतर पत्नी व पत्नीच्या मृत्यूनंतर मुलांसाठी पेंशनची तरतूद आहे.
ब्रेकिंग बातम्या मोबाईलवर मिळवण्यासाठी आम्हाला 7972630753 या नंबरला WhatsApp करा आणि लिहा “Hello News’.