नवी दिल्ली । एनएसई स्कॅमसारखे घोटाळे थांबवण्यासाठी सेबीने अनेक महत्त्वाची पावले उचलली आहेत. राष्ट्रीय शेअर बाजाराच्या माजी मुख्य कार्यकारी चित्रा रामकृष्णा यांच्या कार्यकाळातील त्रुटींचा शोध घेण्यासाठी बाजार नियामक सेबीने एक समिती स्थापन केली आहे. सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, ही समिती अशा महत्त्वाच्या संस्थांना बळकट करण्याचे मार्ग सुचवेल.
सूत्रांनी सांगितले की, ही समिती देशातील सर्वात मोठ्या स्टॉक एक्सचेंजच्या अंतर्गत कार्यप्रणाली आणि नियंत्रण प्रणालीतील त्रुटींचे मूल्यांकन करेल. बाजार नियामकाने स्थापन केलेली समिती मंडळ, नियामक आणि सरकारसह विविध स्तरावरील गैरप्रकार शोधून काढेल. तसेच त्यांना रोखण्यासाठी आणि कडक नियंत्रणासाठी उपाययोजना सुचवेल. जेणेकरून अशा घोटाळ्यांना आळा बसेल.
तज्ञ उपाय सुचवतील
या समितीचे अध्यक्ष जी महालिंगम हे SEBI चे माजी पूर्णवेळ संचालक आणि SEBI इनवेस्टर प्रोटेक्शन अँड एज्युकेशन फंडच्या सल्लागार समितीचे अध्यक्ष असतील. RBI चे माजी प्रादेशिक संचालक महालिंगम हे SEBI चा शैक्षणिक उपक्रम असलेल्या नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ सिक्युरिटीज मार्केटचे व्हिजिटिंग फॅकल्टी सदस्य देखील आहेत.
रामकृष्ण आणि इतर NSE अधिकार्‍यांवर सेबीने प्रशासनातील त्रुटी आणि नियुक्तींमध्ये कराराच्या नियमांचे उल्लंघन केल्याचा आरोप केला होता. हे प्रामुख्याने आनंद सुब्रमण्यन यांच्याशी संबंधित आहे, ज्यांची आधी मुख्य धोरणात्मक सल्लागार म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती आणि नंतर ग्रुप ऑपरेटिंग ऑफिसर आणि MD चे सल्लागार म्हणून नियुक्त करण्यात आले होते.
रहस्यमय “हिमालयातील योगी”
रहस्यमय “हिमालयातील योगी” या प्रकरणाची पूर्वी खूप चर्चा झाली होती. या प्रकरणात, मार्केट रेग्युलेटरने म्हटले होते की, रामकृष्ण यांनी एनएसईच्या आर्थिक आणि व्यापार योजनांसह अनेक गोपनीय अंतर्गत माहिती एका रहस्यमय “हिमालयातील योगी” सोबत शेअर केली होती. कर्मचार्‍यांच्या कामगिरीच्या मूल्यांकनाबाबत रामकृष्ण त्यांच्याशी सल्लामसलत करत असत. रामकृष्णाने खुलासा केला होता की, व्यवसायाचे महत्त्वाचे निर्णय घेण्यासाठी त्या “हिमालयातील योगी” चा सल्ला घेत असे.
लोकप्रिय घोटाळा
याप्रकरणी रामकृष्ण सध्या न्यायालयीन कोठडीत आहेत. कोलोकेशन प्रकरणाबद्दल बोलायचे झाले तर NSE च्या सर्व्हरची माहिती प्राधान्याने देऊन निवडक स्टॉक ब्रोकर्सना फायदा मिळवून देण्याची हि बाब आहे. हे प्रकरण 2010 ते 2015 पर्यंतचे आहे. डेरिव्हेटिव्ह ट्रेडिंगच्या दृष्टीने NSE हे जगातील सर्वात मोठे एक्सचेंज आहे आणि गेल्या वर्षी त्याची सरासरी डेली टर्नओवर 2 लाख कोटी रुपये होती. कॅश इक्विटी सेगमेंट ट्रेड्सच्या संख्येनुसार हे जगातील चौथ्या क्रमांकाचे सर्वात मोठे एक्सचेंज आहे.