काबूल । तालिबानच्या एका सर्वोच्च नेत्याने नवी दिल्लीसोबतच्या भविष्यातील संबंधांकडे इशारा देत कतारची राजधानी दोहा येथे सांगितले की,”उपखंडात भारताचा खूप अर्थ आहे आणि तालिबान हे भारतासारखेच आहेत.” इंडियन एक्स्प्रेसनुसार, हे विधान दोहा येथील तालिबान कार्यालयाचे उपप्रमुख शेर मोहम्मद अब्बास स्टानेकझाई यांनी दिले आहे. तालिबानच्या सोशल मीडिया अकाऊंटवर आणि अफगाणिस्तानच्या मिल्ली टेलिव्हिजनवरील 46 मिनिटांच्या व्हिडिओमध्ये शनिवारी स्टँकझाईने भारताशी तालिबानच्या संबंधांवर भाष्य केले.
तालिबान नेत्याचे हे विधान अत्यंत महत्वाचे आहे, कारण तालिबानशी पाकिस्तानचे संबंध खूप जवळचे आहेत आणि इस्लामाबाद भारताशी अफगाणिस्तानच्या दृढ संबंधांकडे नकारात्मक दृष्टीने पाहत आहे. तसेच, 15 ऑगस्ट रोजी काबूलवर ताबा मिळवल्यानंतर तालिबानच्या एका वरिष्ठ नेत्याचे हे पहिलेच वक्तव्य आहे, ज्यात भारताशी संबंधांबद्दल थेट बोलले गेले आहे. भारताच्या अध्यक्षतेखालील संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेने (UNSC) अफगाणिस्तानबाबत दिलेल्या निवेदनात तालिबानचा संदर्भ दिला नाही आणि म्हटले की,” अफगाण गटांनी दहशतवाद्यांना पाठिंबा देऊ नये किंवा त्यांची जमीन कोणत्याही देशाविरुद्ध वापरू देऊ नये.”
IMA, देहरादून येथे प्रशिक्षण घेतले
स्टँकझाईने 1980 मध्ये देहरादून येथील इंडियन मिलिटरी अकादमीमध्ये अफगाण सैन्य कॅडेट म्हणून प्रशिक्षण घेतले. 1996 मध्ये तालिबानने काबूलवर ताबा मिळवल्यानंतर त्यांनी काळजीवाहू सरकारमध्ये उप परराष्ट्र मंत्री म्हणून पदभार स्वीकारला. स्टँकझाई यांचे हे वक्तव्य अशा वेळी आले आहे जेव्हा भारताने काबूलमधून आपले सर्व मुत्सद्दी माघारी घेतले आहेत आणि काबूलमधील दूतावास रिकामा करण्यात आला आहे.
स्टँकझाई म्हणाले, “भारत उपखंडासाठी खूप महत्त्वाचा आहे. आम्हाला भारतासोबत पूर्वीप्रमाणे सांस्कृतिक, आर्थिक आणि व्यापारी संबंध राखायचे आहेत. आम्ही भारताबरोबरचे आपले राजकीय, आर्थिक आणि व्यापारी संबंध मोलाचे आणि टिकवून ठेवू. आम्ही या संदर्भात भारतासोबत काम करण्यास उत्सुक आहोत. ”
त्यांनी भारताबरोबरच्या व्यापारावरही भाष्य केले
या क्षेत्रातील व्यापाराबाबत स्टँकझाई म्हणाले, “पाकिस्तानच्या माध्यमातून भारताचा व्यापार आमच्यासाठी खूप महत्त्वाचा आहे. त्याचबरोबर आपले हवाई मार्गही भारताबरोबर व्यापारासाठी खुले असतील. तालिबान नेत्याचे हे वक्तव्य देखील महत्त्वाचे आहे कारण पाकिस्तानने नेहमीच अफगाणिस्तान आणि भारत यांच्यातील भूमार्गांद्वारे व्यापार आणि संपर्क बंद केला आहे.
तुर्कमेनिस्तानसोबत अफगाणिस्तानच्या संबंधांविषयी बोलताना स्टँकझाईने तुर्कमेनिस्तान, अफगाणिस्तान, पाकिस्तान आणि भारताने शेअर केलेल्या TAPI गॅस पाइपलाइन प्रकल्पाचा उल्लेख केला आणि सांगितले की सरकार स्थापन झाल्यानंतर तालिबान विचार करेल की, प्रकल्प पूर्ण होण्यास काय कारणे आहेत. त्यांनी भारताने विकसित केलेल्या चाबहार प्रकल्पाचा उल्लेख केला आणि त्याचे इराणशी असलेल्या संबंधांचा संदर्भ देत त्याचे व्यावसायिक महत्त्व अधोरेखित केले.
विधानांचे विश्लेषण करणारे साऊथ ब्लॉक
गेल्या दोन आठवड्यांपासून तालिबानचे प्रवक्ते सुहेल शाहीन आणि जबीउल्लाह मुजाहिद भारताशी संबंधांबाबत संघटनेचे मत मांडत आहेत. मीडिया रिपोर्टनुसार, तालिबानच्या या वक्तव्यांचे नवी दिल्लीतील साऊथ ब्लॉक काळजीपूर्वक विश्लेषण करत आहे, परंतु अधिकाऱ्यांनी अधोरेखित केले आहे की, तालिबानने काबूलमधून भारतीय नागरिक आणि मुत्सद्यांना बाहेर काढण्यात पूर्ण सहकार्य केले.
