मुंबई । महाराष्ट्रात झिका विषाणूचे पहिले प्रकरण समोर आल्याने, केंद्र सरकारने सोमवारी परिस्थितीचे निरीक्षण करण्यासाठी उच्च स्तरीय पथक पाठवले, जेणेकरून रोगाचा आणखी प्रसार रोखण्यासाठी अधिकाऱ्यांना कृती आराखडा तयार करता येईल. या तीन सदस्यीय केंद्रीय टीममध्ये पुण्याच्या प्रादेशिक संचालक कार्यालयातील सार्वजनिक आरोग्य तज्ज्ञ, लेडी हार्डिंग मेडिकल कॉलेज, नवी दिल्ली येथील स्त्रीरोगतज्ज्ञ आणि नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ मलेरिया रिसर्च (NIMR), ICMR, नवी दिल्लीचे कीटकशास्त्रज्ञ यांचा समावेश आहे.
निवेदनानुसार, ही टीम राज्याच्या आरोग्य विभागाशी बारकाईने काम करेल, जमिनीच्या परिस्थितीचा आढावा घेईल आणि झिका व्यवस्थापनासाठी केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाचा कृती आराखडा अंमलात आणला जात आहे की नाही याचे मूल्यांकन करेल. तसेच राज्यातील झिका विषाणूच्या प्रकरणांच्या व्यवस्थापनासाठी आवश्यक सार्वजनिक आरोग्य कार्यक्रमांची शिफारस करेल, असे निवेदनात म्हटले गेले आहे.
राज्यात झिका विषाणूच्या संसर्गाचे पहिले प्रकरण 31 जुलै रोजी पुणे जिल्ह्यात आढळून आले. तथापि, राज्याच्या आरोग्य विभागाने सांगितले की,”संसर्ग झालेली महिला रुग्ण पूर्णपणे बरी झाली आहे. तिला आणि तिच्या कुटुंबातील सदस्यांमध्ये कोणतीही लक्षणे दिसली नाहीत,” विभागाने एका निवेदनात म्हटले आहे.
निवेदनानुसार, पुरंदर तहसीलच्या बेलसर गावात राहणाऱ्या 50 वर्षीय महिलेचा तपास रिपोर्ट 30 जुलै रोजी मिळाला. या रिपोर्टमध्ये म्हटले गेले आहे की, झिका संसर्गाव्यतिरिक्त तिला चिकुनगुनियाचाही त्रास होत होता. 31 जुलै रोजी शासकीय वैद्यकीय पथकाने गावाला भेट दिली. सरपंच आणि ग्रामपंचायत सदस्यांची भेट घेऊन त्यांना प्रतिबंधात्मक उपायांबाबत सूचना दिल्या, असे आरोग्य विभागाच्या निवेदनात म्हटले आहे. महाराष्ट्रापूर्वी ते फक्त केरळपुरते मर्यादित होते.
झिका विषाणूची लक्षणे काय आहेत?
डेंग्यू आणि मलेरिया प्रमाणे, झिका हा एक प्रकारचा विषाणू आहे जो डासांच्या चाव्याव्दारे पसरतो. हे प्रामुख्याने एडीस डासांद्वारे पसरलेल्या विषाणूमुळे होते, जे दिवसा चावतात. डेंग्यू आणि चिकनगुनिया पसरवण्यासाठी देखील हाच डास कारणीभूत आहे.
झिकाचे पहिले दिसून येणारे लक्षण म्हणजे ताप, जो डेंग्यूसारखाच आहे. तथापि, ते पहिल्यांदा ओळखणे फार कठीण आहे. अनेक रुग्ण फ्लूच्या लक्षणांमुळे गोंधळून जातात आणि त्यामुळे त्यांना झिका आहे की नाही हे कळत नाही. झिका विषाणूची लागण झालेल्या रुग्णांच्या सामान्य लक्षणांमध्ये ताप, पुरळ आणि सांधेदुखी यांचा समावेश होतो. रुग्णांना या विषाणूची लागण होण्यास किंवा लक्षणे दिसण्यास तीन ते 14 दिवस लागतात.
झिका विषाणूचे पहिले प्रकरण भारतात कधी आले?
झिका विषाणू भारतात नवीन नाही. भारतात या विषाणूच्या पहिल्या प्रकरणाची जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) 2017 मध्येच पुष्टी केली. फेब्रुवारी 2016 मध्ये WHO ने झिकाला जागतिक आरोग्य आणीबाणी घोषित केले. गुजरात हे भारतातील पहिले असे राज्य होते जिथे झिका विषाणूची प्रकरणे नोंदवली गेली, त्यानंतर तामिळनाडू या विषाणूला बळी पडणारे दुसरे राज्य बनले.