नवी दिल्ली । डिजिटल ट्रान्सझॅक्शनच्या जगात सायबर गुन्हेगार सर्वत्र ऍक्टिव्ह झाले आहेत. एक छोटीशी चूक तुमची सगळी कमाई गायब करू शकते. कधी-कधी एटीएम किंवा क्रेडिट कार्डवरही बँक खाते अपडेट करण्याचे बोलून ऑनलाइन फसवणुकीच्या घटना समोर येत असतात. सर्वसामान्यांपासून ते खास व्यक्ती सायबर गुन्हेगारांच्या बोलण्याला बळी पडतात.
या सर्व फसवणूकीच्या प्रकरणांमध्ये एक अतिशय सामान्य केस म्हणजे लॉटरी. सायबर गुन्हेगार तुम्हाला फोन करून सांगतात की तुम्ही कार जिंकली आहे किंवा लाखो रुपयांची लॉटरी लागली आहे. मात्र, बहुतेक लोकं हे लगेच समजून जातात की, हा फसवणूकीचा कॉल आहे. तरीही काही भोळी लोकं त्यांच्या बोलण्यात गुरफटून त्यांच्या कष्टाचे पैसे खर्च करतात.
लॉटरी जिंकण्याच्या नावाखाली सायबर गुन्हेगार लोकांना मूर्ख बनवतात आणि त्यावर क्लिक करून लॉटरीचे पैसे मिळवण्यासाठी लिंक पाठवतात आणि त्यांना UPI पिन टाकण्यास सांगतात. या लिंकवर एखाद्या व्यक्तीने पिन टाकताच त्याच्या बँक खात्याचे डिटेल्स या गुन्हेगारांकडे जातात. अशा प्रकारे हे सायबर गुन्हेगार तुमच्या खात्यातील सर्व रक्कम त्यांच्या खात्यात ट्रान्सफर करतात.
सायबर गुन्ह्यांची वाढती प्रकरणे, विशेषत: सायबर आर्थिक गुन्हे लक्षात घेऊन, NPCI वेळोवेळी अलर्ट जारी करते. NPCI म्हणते की, पैसे मिळवण्यासाठी UPI पिन टाकण्याची गरज नाही. तुमच्या बँक खात्यातून दुसऱ्या व्यक्तीच्या बँक खात्यात पैसे ट्रान्सफर करण्यासाठी किंवा कोणतेही पेमेंट करण्यासाठी UPI पिन वापरला जातो. म्हणून, नेहमी लक्षात ठेवा की UPI पिन वापरून खात्यातून पैसे कापले जातात आणि खात्यात पैसे येत नाहीत.
UPI पिन
ऑनलाइन ट्रान्सझॅक्शनसाठी UPI सर्व्हिसेसचा वापर करावा लागतो. UPI साठी, व्हर्च्युअल पेमेंट ऍड्रेस तयार करावा लागेल. ते तुमच्या बँक खात्याशी जोडलेले असणे आवश्यक आहे. व्हर्च्युअल पेमेंट ऍड्रेस तुमचा फायनान्शिअल ऍड्रेस बनतो. यानंतर तुमचा बँक खाते क्रमांक, बँकेचे नाव किंवा IFSC कोड इत्यादी लक्षात ठेवण्याची गरज नाही. UPI वापरण्यासाठी, तुमचा मोबाईल नंबर बँक खात्याशी जोडलेला असणे आवश्यक आहे.
UPI पिन ही तुमच्या मोबाईल फोनमध्ये टाकलेल्या तुमच्या बँक खात्यांची की आहे. ही की दुसऱ्या कोणाला मिळाली तर तो तुमचे खाते रिकामे करू शकतो.
UPI पेमेंट सिस्टम
युनिफाइड पेमेंट इंटरफेस (UPI) नॅशनल पेमेंट्स ऑफ इंडियाने तयार केला आहे. याच्या मदतीने तुम्ही मोबाईल वॉलेटद्वारे दुसऱ्याच्या बँक खात्यात पैसे पाठवू शकता. तुम्ही कधीही कुठूनही पैसे ट्रान्सफर करू शकता.
फसवणूक टाळा
नेहमी UPI ने फक्त विश्वसनीय Apps वर पैसे द्या. BHIM APP हे सर्वात विश्वसनीय डिजिटल पेमेंट App आहे. तुमचा UPI पिन कोणाशीही शेअर करू नका. कोणत्याही अज्ञात लिंकवर क्लिक करू नका आणि अज्ञात लिंकवर UPI पिन अजिबात वापरू नका. UPI पिन वेळोवेळी बदला.