नवी दिल्ली । गेल्या वर्षी भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी संयुक्त राष्ट्रांना (UN) सांगितले की,”आपल्या देशात कोविड -19 ची पुरेशी लस आहे, जी संपूर्ण मानवतेला मदत करू शकते. यावर्षी, कोविड -19 लस आपल्या लोकांपर्यंत पोहोचविण्यात भारत असमर्थ आहे. देशात कोरोना संसर्गाची दुसरी लाट वेगाने पसरत आहे. गेल्या कित्येक दिवसांपासून, दररोज मृत्यू पावणाऱ्यांची संख्या 4000 च्या पलीकडे राहिली आहे. जगातील सर्वात मोठी लस उत्पादक म्हणून, कोविड -19 च्या कोविड लसीकरणात आपण मोठी भूमिका बजावू शकेल अशी जगाकडून अपेक्षा आहे. वस्तुतः आत्मविश्वास, नियोजनाचा अभाव आणि दुर्दैवी यामुळे असे काही झालेले नाही.
अंदाज करण्यात अयशस्वी
अनेक कारणांमुळे भारतातील अधिकारी कोरोना संक्रमणाची खरी स्थिती समजण्यात अयशस्वी ठरले. जगाच्या तुलनेत भारतात लस मंजूर होण्याची गती कमी होती. 2021 च्या मध्यापूर्वी कोविड लस तयार होणार नाही असा विश्वास असलेल्या जगातील अनेक देशांमध्ये भारत होता. अनेक देशांनी डिसेंबरमध्येच लस बनवून आपल्या लोकांना देण्यास सुरुवात केली. यामुळे लवकरात लवकर लस बनवण्याचा दबाव भारतावर वाढला. जानेवारी 2021 मध्ये भारताने दोन लस मंजूर केल्या, परंतु देशी आणि परदेशी बाजाराच्या अनुसार लसीचा पुरवठा करण्याची त्यांची योजना होऊ शकली नाही.
उत्पादनाची समस्या
कोविड -19 बनविणार्‍या दोन मोठ्या कंपन्या भारतात आहेत. सिराम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया (SII) एस्ट्रोजेनिकाची कोविड -19 लस Covishield तयार करीत आहे. भारत बायोटेक स्वयं-विकसित लस Covaxin बनवित आहे. गेल्या वर्षी भारताने जगभरातील कंपन्यांना लसी तयार करण्यासाठी आमंत्रित केले होते, परंतु त्यांना नियामकांकडून मान्यता मिळण्यास खूप वेळ लागला.
या दोन्ही कंपन्या आणि भारत सरकारने असा विचार केला की, दुसर्‍या कोरोनाव्हायरस लस मंजूर होईपर्यंत ते कोविड लसचे पुरेसे डोस देतील. तथापि, लस उत्पादनाची क्षमता वाढविणे दोन्ही कंपन्यांसाठी कठीण असल्याचे सिद्ध झाले. सिरम इन्स्टिट्यूट पुणे यांनी सांगितले की, जानेवारीमध्ये ती दरमहा 10 कोटी डोस देण्यास सुरुवात करेल. भारत आणि जगभरात त्याचे वितरण करण्याचे मार्गही त्यांनी सांगितले.
गेल्या महिन्यात भारत सरकारने राज्यांना सांगितले होते की, सिरम इन्स्टिट्यूट महिन्यात सहा कोटी डोस बनवते. भारत बायोटेक म्हणाले होते की, सन 2021 मध्ये ही कंपनी 70 कोटी डोस बनवण्याच्या क्षमतेवर काम करत आहे. गेल्या महिन्यात केंद्र सरकारने राज्यांना सांगितले आहे की कंपनी दरमहा फक्त एक कोटी डोस बनवत आहे.
पुढे रस्ता कसा असेल ?
दररोज कोरोना संसर्गाची सुमारे चार लाख प्रकरणे भारतात समोर येत आहेत. भारत सरकारने 1 मे पासून सर्व प्रौढांसाठी Covaxin लसीकरण मोहीम सुरू केली आहे. यानंतर, देशात लसांची मागणी वाढली आहे, तर लस केंद्रात नोंदविली जाऊ लागली आहे. आजपर्यंत भारतात कोरोनाची लस 19.6 कोटी उपलब्ध आहे, त्यामध्ये UN च्या कोव्हॅक्स प्रोग्रॅमकडून एक कोटी लस प्राप्त झाली आहे.
आतापर्यंत देशातील फक्त चार कोटी लोकांना कोरोना लस पूर्णपणे दिली गेली आहे. 10 कोटी लोकांना कोविड लसचा पहिला डोस प्राप्त झाला आहे. खरं तर, भारतात 10 एप्रिलपर्यंत दररोज 36 लाख लोकांना कोरोनाची लस मिळत होती, जी 20 मे रोजी कमी होऊन 14 लाखांवर आली आहे.
जर आपण लसींच्या अभावाबद्दल चर्चा केली तर भारताने रशियाच्या स्पुतनिक व्हीलाही मान्यता दिली आहे आणि त्यातील फक्त दोन लाख डोस गेल्या आठवड्यातच भारतात पोहोचला आहे. कोव्हिड लसीचा पुरवठा लवकरच सुधारू शकेल आणि ऑगस्ट ते डिसेंबरदरम्यान देशात दोन अब्ज डोस तयार होऊ शकतात, अशी सरकारची आशा आहे.
राज्यातील सर्व महत्वाच्या ब्रेकिंग बातम्या थेट मोबाईलवर मिळवण्यासाठी आमचा WhatsApp ग्रुप Join करा