नवी दिल्ली । म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करण्याचा ट्रेंड झपाट्याने बदलत आहे. जर तुम्ही शेअर बाजार किंवा म्युच्युअल फंडातही गुंतवणूक करत असाल तर तुम्हाला काही बेसिक गोष्टी माहित असणे आवश्यक आहे. आज आम्ही तुम्हाला अल्फा आणि बीटा बद्दल सांगणार आहोत. हे गणितातले अल्फा-बीटा नाही. तर येथे आपण म्युच्युअल फंडाच्या अल्फा आणि बीटाबद्दल बोलणार आहोत.
जर तुम्ही म्युच्युअल फंडामध्ये एखादा फंड निवडला तर हे लक्षात गया कि त्याचे पाच इंडिकेटर्स असतात. जसे की अल्फा, बीटा, आर स्क्वेअर, स्टॅण्डर्ड डेव्हिएशन आणि पाचवा इज शार्प रेशो. अल्फा आणि बीटाची गणना करून तुम्ही फंडाद्वारे चांगले रिटर्न कसे मिळवू शकाल हे जाणून घ्या.
अल्फा काय आहे ?
अल्फा फंडाची कामगिरी दाखवतो. म्युच्युअल फंडामध्ये, अल्फा फक्त बेंचमार्क इंडिकेटर्स पेक्षा फंडाने किती जास्त किंवा कमी रिटर्न दिला आहे हे दाखवते. हे एका उदाहरणाने समजून घेऊ. समजा तुम्ही एखाद्या फंडात गुंतवणूक केली आहे आणि त्या फंडाचा बेंचमार्क 20% आहे आणि त्या फंडाने 25% रिटर्न दिला आहे, तर याचा अर्थ त्याचा अल्फा म्हणजेच कामगिरी 5% जास्त आहे. याचा अर्थ असा आहे की तुमच्या फंड मॅनेजरने तुमचे फंड उत्तम प्रकारे मॅनेज केले आहेत. कारण रिटर्न बेंचमार्कपेक्षा जास्त आहे.
याउलट, जर बेंचमार्क 20% असेल आणि फंडाने 15% रिटर्न दिला असेल, तर त्याने त्याच्या अपेक्षेपेक्षा 5% कमी रिटर्न दिला आहे. त्यामुळे जेव्हाही तुम्ही गुंतवणूक करायला जाल तेव्हा त्याचा अल्फा जास्त आहे का हे नक्की पहा. अल्फा जितका नकारात्मक असेल तितकी परिस्थिती वाईट होईल आणि ती जितकी जास्त राहील तितकी परिस्थिती चांगली होईल. जर म्युच्युअल फंडाचा सकारात्मक अल्फा 2% असेल, तर याचा अर्थ असा की, त्याने बेंचमार्क निर्देशांकापेक्षा 2% जास्त रिटर्न दिला आहे. दुसरीकडे, जर त्या फंडाचा अल्फा -2% दर्शवत असेल तर फंडाने निगेटिव्ह रिटर्न दिला आहे. पॉझिटिव्ह अल्फा म्हणजे त्याच्या फंड मॅनेजरने चांगले काम केले आहे, नंतर पॉझिटिव्ह अल्फा पाहून तुम्ही फंड निवडू शकता आणि तुमचा पोर्टफोलिओ मॅनेज करू शकता.
बीटा काय आहे ?
बीटा फंडाच्या अस्थिरतेचा संदर्भ देते. म्युच्युअल फंड बाजाराच्या हालचालीसाठी किती संवेदनशील आहे हे बीटा दाखवते. म्हणजेच ते किती उंच किंवा खालपर्यंत जाऊ शकते. जर बीटा निगेटिव्ह असेल तर अस्थिरता कमी असते आणि जर बीटा सकारात्मक असेल तर अस्थिरता जास्त असते. आम्ही म्युच्युअल फंडातील बीटाचा बेंचमार्क मानतो. जर त्याचा बेंचमार्क एकापेक्षा जास्त असेल तर तो अधिक अस्थिर असतो आणि जर तो एकापेक्षा कमी असेल तर तो कमी अस्थिर असतो, जोखीम कमी असते. जेव्हा व्हॅलिडिटी जास्त असते तेव्हा नुकसान होण्याची शक्यता वाढते, मात्र रिटर्न मिळण्याची शक्यता देखील वाढते.
तुम्हाला कोणत्याही AMC मध्ये गुंतवणूक करायची असल्यास, पहिले त्याचे बीटा मूल्य तपासा. बीटा मूल्य कधीही एकापेक्षा जास्त नसावे. म्हणजेच ते वजा किंवा एकापेक्षा कमी असावे. त्यामुळे जर बीटा एकापेक्षा कमी असेल तर तुम्ही ते घेऊ शकता. कारण तिथे तुमचा धोका कमी होतो. तुम्हाला जरा कमी रिटर्न नक्कीच मिळतो, मात्र धोका कमी होतो.
